ماده ۱۰۴۷ قانون مدنی

ماده ۱۰۴۷ قانون مدنی: نکاح بین اشخاص ذیل به واسطهٔ مصاهره ممنوع دائمی است:

1. بین مرد و مادر و جدات زن او از هر درجه که باشد اعم از نسبی و رضاعی.
2. بین مرد و زنی که سابقاً زن پدر یا زن یکی از اجداد یا زن پسر یا زن یکی از احفاد او بوده‌است هر چند قرابت رضاعی باشد.
3. بین مرد با اناث از اولاد زن از هر درجه که باشد ولو رضاعی مشروط بر این که بین زن و شوهر زناشویی واقع شده باشد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

«مصاهره» یعنی دامادی یا داماد شدن، مصاهرت یعنی رابطه زوجین با اقربای دیگری، که در نتیجه نکاح، وطی به شبهه، زنا یا رضاع، به وجود می‌آید.

تحریم به مصاهرت، یعنی حرمت ازدواج با زنی که، منشأ آن حرمت، نکاح است.

در اصطلاح حقوقی، «سبب» یعنی ازدواج، «قرابت سببی»، یعنی قرابتی که به موجب نکاح، ایجاد می‌شود، به عبارتی دیگر، به قرابتی که بین زن و شوهر به وجود می آید؛ قرابت سببی گویند.

فلسفه و مبانی نظری ماده

برخلاف احکام تکلیفی، در احکام وضعی، طلب، فرمان و لزوم جایگاهی ندارد و در واقع رعایت برخی مصلحت‌های عمومی باعث وضع این گونه احکام می‌گردد؛ مانند قرابت، که در برخی موارد، از محرمات نکاح است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

قانونگذار در این ماده، حکم قرابت رضاعی را، همانند قرابت نسبی مقرر نموده است، و همانطور که مردی نمی‌تواند با برخی اقربای نسبی همسر خود ازدواج نماید؛ در همان طبقه و درجه، نکاح با اقارب رضاعی زن نیز، ممنوع است.

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

به دلالت اجماع، مرد نمی‌تواند با همسر پسر، یا همسر نوه خود، ازدواج نماید.

سوابق فقهی

کسی نمی‌تواند با زن سابق پدرش، حتی در صورت غیرمدخوله بودن وی، ازدواج نماید.

مذاکرات تصویب

یکی از نمایندگان مجلس، معتقد بود که، به جای «مصاهره»، لفظ دیگری در این ماده، منظور گردد؛ که همگان معنای آن را، متوجه گردند؛ اما کلمه جایگزینی برای آن، یافت نشد.

یکی از نمایندگان مجلس و وزیر عدلیه، معتقدبودند که به جای «زناشویی»، لفظ «نزدیکی»، در این ماده منظور گردد؛ تا صریح تر باشد؛ اما رئیس کمیسیون، اعلام نمودند که ماده تصویب گردیده؛ و تغییر آن، دشوار است.

مقالات مرتبط

• آثار عقد فضولی در مصاهرت
• تأثیر تغییر تعریف لواط در قانون مجازات اسلامی بر مانعیت عمل شنیع نسبت به نکاح در قانون مدنی