ماده ۱۲۹۷ قانون مدنی

ماده ۱۲۹۷ قانون مدنی: دفاتر تجارتی در موارد دعوای تاجری بر تاجر دیگر، در صورتی که دعوا از محاسبات و مطالبات تجارتی حاصل شده باشد، دلیل محسوب می‌شود، مشروط بر اینکه دفاتر مزبوره مطابق قانون تجارت تنظیم شده باشند.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

نکات توضیحی تفسیری دکترین

معاملاتی که تاجر برای استفاده شخصی خودش انجام می‌دهد، از حکم مندرج در این ماده خارج بوده و مانند سایر دعاوی عمومی است.

دفاتر تجارتی در هر صورت بر علیه نویسنده آن قابل استناد بوده زیرا در حکم اقرار کتبی است.

نکات توضیحی

اگر مندرجات دو دفتر تجارتی با هم متعارض باشند؛ به خاطر خلاف اصل بودن اعتبار دفاتر خواهان، می‌توان چنین برداشت نمود که این دو دلیل متعارض همدگر را خنثی می‌نمایند. البته این خنثی کردن در صورتی است که هیچ وجه ترجیح برای یکی از آن‌ها وجود نداشته باشد.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

• ممکن است حکم مذکور در این ماده از مصادیق اقرار کتبی باشد.

• مانع شرعی بر اینکه شرکت و تجارتخانه رسمی ملزم به دارا بودن دفاتر مخصوصی باشند و این دفاتر بر له و علیه متعاملین حجت باشد وجود ندارد.

رویه‌های قضایی

• بر اساس رای اصراری شماره ۲۰۳–۲۸/۲/۱۳۳۰ هیئت عمومی دیوان عالی کشور، اگر دفاتر بازرگانی طرف دعوی مورد استناد قرار گیرد در این صورت دادگاه باید به این دفاتر رسیدگی کند.
• بر اساس رای شماره ۳۶۴۰ مورخ ۱۳/۱۱۸/۱۳۰۹ دیوان عالی تمییز، دفاتر پلمپ نشده فقط دربارهٔ صاحبان آن‌ها معتبر است.

مقالات مرتبط

• شناخت تاجر حقیقی از منظر لایحۀ تجارت سال 1391 با نگاهی به مفاهیم متناظر در قانون تجارت و قانون تجارت الکترونیکی