ماده ۵۳۳ قانون مدنی

ماده ۵۳۳ قانون مدنی: اگر عقد مزارعه به علتی باطل شود، تمام حاصل مال صاحب بذر است و طرف دیگر که مالک زمین یا آب یا صاحب عمل بوده‌است به نسبت آنچه که مالک بوده، مستحق اجرت‌المثل خواهد بود. اگر بذر، مشترک بین مزارع و عامل باشد حاصل و اجرت‌المثل نیز به نسبت بذر بین آن‌ها تقسیم می‌شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۵۳۲ قانون مدنی
• ماده ۵۳۴ قانون مدنی

ماده ۵۳۷ قانون مدنی

نکات تفسیری دکترین

چنانچه زارع، مبادرت به زراعت نموده؛ و بذر نیز به وی تعلق داشته؛ ولی هنوز محصولی به دست نیامده باشد؛ با انحلال مزارعه، محصول متعلق به مالک بذر بوده؛ و صاحبان زمین و ادوات زراعی، مستحق اجرت المثل خواهند بود، و در مورد اعمالی که عامل، در این مدت انجام داده‌است؛ قاعده استیفا حاکم خواهد بود.

همان طور که از بیان قانونگذار برمی آید؛ حکم این ماده، ناظر به بطلان مزارعه بوده؛ و در موارد فسخ یا انفساخ این عقد، باید بین مورد حصول یا عدم حصول ثمره، قائل به تفکیک گردید.

سوابق و مستندات فقهی

سوابق و مستندات فقهی

• در صورت بطلان مزارعه، عامل در حکم غاصب بوده؛ و باید اجرت المثل زمین مغصوب را تأدیه نماید.

مصادیق و نمونه ها

• در صورت بطلان مزارعه، اگر عامل، اقدام به نهرکشی، مسطح نمودن زمین، شخم زدن آن، کودپاشی، پرداخت اجاره تراکتور، تأدیه حق‌الزحمه کارگران، و خرید آلات زراعت نموده باشد؛ در این صورت مستحق مطالبه کلیه مخارج مزبور و اجرت المثل اعمال خود خواهد بود.

نکات توصیفی هوش مصنوعی

1. در صورت بطلان عقد مزارعه، تمامی محصول به صاحب بذر تعلق دارد.
2. مالک زمین یا آب یا صاحب عمل به نسبت مالکیت خود، مستحق اجرت‌المثل است.
3. اگر بذر میان مزارع و عامل مشترک باشد، محصول و اجرت‌المثل به نسبت بذر بین آن‌ها تقسیم می‌شود.
4. بطلان عقد باعث تغییر مالکیت محصول نهایی نمی‌شود و همچنان به صاحب بذر تعلق دارد.
5. در صورت بطلان عقد، حق اجرت‌المثل بر اساس میزان مالکیت در زمینه یا آب یا عمل تعیین می‌شود.

مقالات مرتبط

تعیین مورد معامله