ماده ۱۰۴۳ قانون مدنی

ماده ۱۰۴۳ قانون مدنی: اصلاحی 1370/8/14

نکاح دختر باکره اگر چه به سن بلوغ رسیده باشد موقوف به اجازه‌ی پدر یا جد پدری او است و هر گاه پدر یا جد پدری بدون علت موجه از دادن اجازه مضایقه کند اجازه‌ی او ساقط و در این صورت دختر می‌تواند با معرفی کامل مردی که می‌خواهد با او ازدواج نماید و شرایط نکاح و مهری که بین آن‌ها قرار داده شده پس از اخذ اجازه از دادگاه مدنی خاص به دفتر ازدواج مراجعه و نسبت به ثبت ازدواج اقدام نماید.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

نکاح ثیب (نقیض بکر)، یعنی ازدواج زنی که شوهرش، در او دخول نموده باشد؛ صرف نظر از بقا یا ازاله بکارت.

پیشینه

این ماده، قبل از اصلاح، معطوف به اشخاص بالاتر از 18 سال بوده؛ اما اکنون،بلوغ، جایگزین شرط سنی شده است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

نکاح دختر باکره، موقوف به اجازه‌ی پدر یا جد پدری او است؛ و تخلف از این حکم، موجب بطلان نکاح نمی گردد؛ اما سردفتری که چنین ازدواجی را، ثبت می نماید؛ به مجازات انتظامی محکوم خواهدشد.

چنانچه شخصی، با حفظ بکارت، مطلقه گردد؛ برای ازدواج بعدی هم، نیاز به اذن ولی دارد.

نکاح دختری که بکارت خود را، به دلایلی غیر از مقاربت، از دست داده باشد؛ موقوف به اجازه‌ی پدر یا جد پدری او است.

مستندات فقهی

روایات متعددی از امام صادق، دلالت بر عدم لزوم اذن ولی، در نکاح باکره دارد.

درمورد عدم لزوم اذن ولی، در نکاح باکره ادعای اجماع شده است.

سوابق فقهی

تنفیذ نکاح باکره توسط ولی او، کاشفیت دارد.

عدم تنفیذ نکاح باکره توسط ولی او، خللی به صحت ازدواج او، وارد نمی سازد.

رویه های قضایی

به موجب رأی شماره 3373/33/33 مورخه 1372/4/29 دیوان عالی کشور، عدم اعتراض پدر، نسبت به ازدواج باکره، پس از گذشت دو سال از ازدواج وی، و آن هم در نزدیکی منزل پدر، دلالت بر رضایت ولی دارد.

به موجب نظریه مشورتی شماره 2261/7 مورخه 1363/1/29 اداره حقوقی قوه قضاییه، نکاح باکره، بدون اذن ولی و یا دادگاه، ممکن است منجربه بطلان آن ازدواج گردد.

• رای وحدت رویه شماره 1 مورخ 1363/2/31 هیات عمومی دیوان عالی کشور( شرط اجازه ولی دختر باکره در ازدواج)
• نظریه شماره 7/1400/558 مورخ 1400/06/14 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مقررات قانون حمایت از حقوق معلولان درخصوص سرپرستان قانونی معلولین

انتقادات

به دنبال لفظ (بلوغ) در صدر ماده، باید کلمه (رشد) نیز ذکر می گردید؛ زیرا رشد در ازدواج، شرط است.

مقالات مرتبط

• فهم و نقد عدالت کیفری بر اساس پرده جهل رالز
• واکاوی دیدگاه‌های خاص علامه کاشف‌الغطاء در احوال شخصیه با رویکرد تطبیقی اقلیت‌های دینی ایرانی
• استقلال دختران بالغ در عقد نکاح در حقوق ایران، فقه مذاهب اسلامی و اسناد بین المللی
• ازدواج باکره رشیده و ولایت پدر از منظر فقه امامیه
• تحول مفهوم رضایت ولی نسبت به دختر باکره بالغ در ازدواج، و آثار آن
• تأثیر تغییر تعریف لواط در قانون مجازات اسلامی بر مانعیت عمل شنیع نسبت به نکاح در قانون مدنی