ماده ۱۳۳۳ قانون مدنی

ماده ۱۳۳۳ قانون مدنی: در دعوای بر متوفی در صورتی که اصل حق ثابت شده و بقای آن در نظر حاکم ثابت نباشد حاکم می‌تواند از مدعی بخواهد که بر بقای حق خود قسم یاد کند. در این مورد کسی که از او مطالبه قسم شده است نمی‌تواند قسم را به مدعی علیه رد کند.

حکم این در موردی که مدرک دعوا سند رسمی است جاری نخواهد بود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۱۳۳۲ قانون مدنی
• ماده ۱۳۳۴ قانون مدنی
• ماده ۲۷۸ قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده ۲۷۹ قانون آیین دادرسی مدنی

توضیح واژگان

به سوگندی که مدعی، به هنگام اقامه دعوا علیه ورثه متوفی، مبنی بر احراز حقانیت خود، یاد می نماید؛ سوگند استظهاری گویند.   و به قسم خواهان، در دعوای علیه متوفی، به جهت حفظ حق خود، سوگند استظهاری گویند.

نکات تفسیری دکترین ماده 1333 قانون مدنی

سوگند قضایی، به دو دسته سوگند بتی و استظهاری، قابل تقسیم است.

سوگند استظهاری، فقط در مواردی که مدعی، از متوفی طلبکار است؛ کاربرد دارد. که البته باید، اصل دین ثابت بوده؛ مدعی جهت اثبات ادعای خود، مبنی بر بقای تعهد میت، سوگند یاد می کند.

محکومیت یکی از ورثه در دعوای علیه متوفی، نسبت به سایر وراث اثر ندارد؛ چرا که ممکن بود سایر ورثه، درصورت حضور در جلسه دادرسی، دفاعی ارائه نمایند که از اثبات ادعای خواهان جلوگیری نماید.

نکات توضیحی ماده 1333 قانون مدنی

قسم مدعی عبارت است از: قسم جزء بینه، سوگند استظهاری، قسامه، و قسم مرجوع از منکر.

سوگند استظهاری، جهت تکمیل سایر دلایل، مورد تصریح قانونگذار قرار گرفته است.

سوابق و مستندات فقهی

سوابق و مستندات فقهی

• در دعاوی علیه متوفی، مدعی علاوه بر بینه، باید سوگند نیز یاد کند، چرا که اگر خوانده زنده بود؛ چه بسا که خود او، سوگند یاد می نمود؛ و دعوا پایان می پذیرفت؛ و یا اینکه دلیلی مبنی بر وفای به عهد خویش، اقامه می کرد.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 1333 قانون مدنی

1. در دعاوی مربوط به متوفی، اصل حق باید ابتدا ثابت شود.
2. بقای حق باید به نظر حاکم برسد، در غیر این صورت مدعی باید قسم به بقای حق یاد کند.
3. در صورت درخواست قَسَم، مدعی نمی‌تواند این قسم را به مدعی‌علیه منتقل کند.
4. حکم این ماده در مواردی که مدرک دعوا سند رسمی باشد، اعمال نمی‌شود.

رویه های قضایی

• رای دادگاه درباره سوگند استظهاری در دعوای راجع به ترکه (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۳۳۰۱۲۶۸)
• نظریه شماره 7/98/1226 مورخ 1398/12/13 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره 7/98/1110 مورخ 1398/10/07 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

• به موجب نظر کمیسیون نشست های قضایی، به مناسبت نشست قضات دادگستری قم، اگر وراث متوفی، جهت مطالبه اجاره بها از مستأجر مورث خود، اقامه دعوا نمایند؛ و مستأجر با ادعای اینکه اجاره بها را، به متوفی پرداخت نموده؛ از دادگاه، درخواست نماید که ورثه مؤجر را، ملزم به سوگند کند؛ چنین درخواستی پذیرفته نیست؛ زیرا ادعای مستأجر، منتسب به مؤجر است؛ نه ورثه او.

• به موجب دادنامه شماره 2331 مورخه 16/4/1372 شعبه 33 دیوان عالی کشور، اگر زوجه، بعد از مرگ همسر خویش، مدعی گردد که ابرای زوج از پرداخت مهریه، مزاحی بیش نبوده است؛ باید صحت ادعای خود را، با ادای سوگند اثبات نماید.

• به موجب دادنامه شماره 72 مورخه 13/2/1374 شعبه 21 دیوان عالی کشور، با استناد به مفاد ماده 1333 قانون مدنی، و فتوای امام خمینی در تحریرالوسیله، دادگاه باید در دعوی علیه میت، با توجه به سوگند استظهاری مدعی، رسیدگی نموده؛ و مبادرت به صدور حکم مقتضی نماید.
• رای دادگاه درباره اعتراض به تصمیم مراجع انتظامی دانشگاه آزاد اسلامی در دادگاه حقوقی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۱۶۰۰۶۹۱)

مقالات مرتبط

• محدودیت های موضوعی سوگند در دعاوی مدنی