ماده ۶۷۹ قانون مدنی

ماده ۶۷۹ قانون مدنی: موکل می‌تواند هر وقت بخواهد وکیل را عزل کند مگر این که وکالت وکیل یا عدم عزل در ضمن عقد لازمی شرط شده باشد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

پیشینه

در حقوق انگلیس، وکالت یکی از قراردادهای جایز محسوب گردیده؛ و یکی از طرق زوال آن، عزل وکیل توسط موکل است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

وکالت، از عقود جایز بوده؛ و توسط هر یک از طرفین قابل انحلال است.

شرط وکالت ضمن عقد لازم، مانع اجرای موضوع وکالت توسط موکل، محسوب نمی‌گردد. مگر درصورت تصریح در قرارداد.

شرط عدم عزل وکیل ضمن عقد لازم، از مصادیق سلب حقوق مدنی به‌شمار می‌آید.

در موارد ذیل، نمی‌توان وکیل را عزل نمود:

- زمانی که وکالت، ضمن عقد لازمی شرط گردد.

- زمانی که عدم عزل وکیل، ضمن عقد لازمی شرط گردد.

- اگر وکالت، ضمن عقد جایزی شرط گردد؛ تا زمانی که آن عقد جایز، به قوت خود باقی است؛ انحلال وکالت نیز منتفی می‌باشد.

- اگر عدم عزل وکیل، به صورت شرط نتیجه، ضمن عقد وکالت، یا عقد جایز دیگری، شرط گردد.

سوابق فقهی

وکالت لازم، وکالتی است که ضمن عقد لازمی، به صورت شرط نتیجه شرط شود. و صرف ذکر جمله «وکالت بلاعزل است»، عقد را لازم نگردانیده؛ و حق عزل وکیل را ساقط نمی‌کند.

رویه‌های قضایی

به موجب نظریه شماره ۷۱۲ مورخه ۵/۳/۱۳۶۰ اداره حقوقی قوه قضاییه، اگر در سند رسمی، تصریح گردد که موکل، ضمن عقد لازمی، عدم عزل وکیل را شرط نموده؛ و سند نیز به امضای موکل برسد؛ دراینصورت وکالت مزبور بلاعزل خواهد بود.

انتقادات

قانونگذار، پیرامون شرط عدم عزل وکیل ضمن قرارداد وکالت، سکوت اختیار نموده‌است.

مصادیق و نمونه‌ها

• اگر ضمن نکاح شرط گردد که مرد، وکیل زن در اداره اموالش باشد؛ دراینصورت نه زن می‌تواند شوهر خود را، از سمت وکالت عزل نماید؛ و نه مرد حق استعفا دارد. مگراینکه عقد وکالت، مجانی بوده باشد که دراینصورت فقط زوجه، که وکالت به نفع او منعقد گردیده‌است؛ می‌تواند زوج را از سمت مزبور برکنار نماید.

مقالات مرتبط

وکالت بلاعزل؛ دربارۀ بطلان و اعتبار شرط «سلب حق عزل وکیل»

استاد جعفری لنگرودی و شعائر الاسلام

قواعد مورد استناد قاضی در تفسیر عقد در فقه اسلامی، حقوق موضوعه ایران، مصر و لبنان