ماده ۶۰۱ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''ماده ۶۰۱ قانون مدنی''': هرگاه بعد از تقسیم معلوم شود که قسمت به غلط واقع شده‌است تقسیم باطل می‌شود.
'''ماده ۶۰۱ قانون مدنی''': هرگاه بعد از [[تقسیم مال مشترک|تقسیم]] معلوم شود که قسمت به غلط واقع شده‌است تقسیم [[بطلان عقد|باطل]] می‌شود.
*{{زیتونی|[[ماده ۶۰۰ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}
*{{زیتونی|[[ماده ۶۰۰ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}
*{{زیتونی|[[ماده ۶۰۲ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}
*{{زیتونی|[[ماده ۶۰۲ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}
== توضیح واژگان ==
== توضیح واژگان ==
به غلط واقع شدن تقسیم: یعنی اشتباه بودن تقسیم.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ماهنامه قضاوت، شماره 57، خرداد و تیر 1388|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=دادگستری استان تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2289768|صفحه=|نام۱=دادگستری استان تهران|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref>
«به غلط واقع شدن تقسیم»، یعنی [[اشتباه]] بودن تقسیم.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ماهنامه قضاوت، شماره 57، خرداد و تیر 1388|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=دادگستری استان تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2289768|صفحه=|نام۱=دادگستری استان تهران|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref>


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
اشتباهی موجب بطلان تقسیم می‌گردد؛ که در توزیع عادلانه سهام، و تطبیق آن با حصه مشاع، مؤثر باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد اول) (درس‌هایی از عقود معین) (بیع، اجاره، قرض، جعاله، شرکت، صلح)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2881144|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=13}}</ref>
اشتباهی موجب بطلان تقسیم می‌گردد؛ که در توزیع عادلانه سهام و تطبیق آن با [[حصه]] [[مشاع]]، مؤثر باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد اول) (درس‌هایی از عقود معین) (بیع، اجاره، قرض، جعاله، شرکت، صلح)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2881144|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=13}}</ref>


اشتباه در محاسبه سهام تعدیل شده، مانند اشتباه در تقویم بوده؛ و درصورت تأثیر در مقدار حصص، می‌توان تقسیم را برهم زد. اشتباه مؤثر در تقسیم، مانند غبن بوده؛ و مغبون می‌تواند تقسیم را فسخ نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین رسیدگی به درخواست تقسیم ترکه و مطالبه سهم الارث|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4527012|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=قربانیان|چاپ=2}}</ref>
== نکات توضیحی ==
رعایت اعتدال و تساوی به هنگام تقسیم [[مال]] مشاع، امری الزامی و اصولی در تقسیم بوده؛ و شرط اعتبار آن است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (تقسیم اموال مشترک)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=285156|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=سرخی|چاپ=1}}</ref>


رعایت اعتدال و تساوی به هنگام تقسیم مال مشاع، امری الزامی و اصولی در تقسیم بوده؛ و شرط اعتبار آن است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (تقسیم اموال مشترک)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=285156|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=سرخی|چاپ=1}}</ref>
اشتباه در محاسبه سهام تعدیل شده، مانند اشتباه در تقویم بوده؛ و در صورت تأثیر در مقدار حصص، می‌توان تقسیم را برهم زد، اشتباه مؤثر در تقسیم، مانند [[غبن]] بوده؛ و مغبون می‌تواند تقسیم را [[فسخ]] نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین رسیدگی به درخواست تقسیم ترکه و مطالبه سهم الارث|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4527012|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=قربانیان|چاپ=2}}</ref> حکم اشتباه مؤثر در تقسیم، و غبن، یکسان است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (تقسیم اموال مشترک)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=285900|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=سرخی|چاپ=1}}</ref>


حکم اشتباه مؤثر در تقسیم و غبن، یکسان است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (تقسیم اموال مشترک)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=285900|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=سرخی|چاپ=1}}</ref>
== مطالعات فقهی ==


== سوابق فقهی ==
=== سوابق فقهی ===
ثبوت غبن، موجب بطلان تقسیم می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=49588|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=کیایی|چاپ=1}}</ref>
ثبوت غبن، موجب بطلان تقسیم می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=49588|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=کیایی|چاپ=1}}</ref>


== رویه‌های قضایی ==
== رویه‌های قضایی ==
حکم افراز، درصورتیکه انطابق با محل نداشته باشد؛ قابل اجرا نخواهد بود. درصورتیکه مورد، از مصادیق مواد ۶۰۱ و ۶۰۲ قانون مدنی باشد؛ باید مطابق این مواد عمل شود؛ و چنانچه از مصادیق مقررات ماده ۱۰۹ قانون آیین دادرسی مدنی (۳۰۹ کنونی) باشد؛ حسب تقاضای اصحاب دعوا، باید حکم صادرشده اصلاح گردیده؛ و طی مقررات قانونی، به موقع اجرا گذاشته شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||}}</ref>
به موجب [[نظریه مشورتی]] شماره ۴۲۴ مورخه ۶/۲/۱۳۶۳ [[اداره کل حقوقی قوه قضائیه|اداره حقوقی قوه قضاییه]]، حکم [[افراز]]، در صورتی که انطباق با محل نداشته باشد؛ قابل اجرا نخواهد بود. در صورتی که مورد، از مصادیق مواد ۶۰۱ و [[ماده ۶۰۲ قانون مدنی|۶۰۲ قانون مدنی]] باشد؛ باید مطابق این مواد عمل شود؛ و چنانچه از مصادیق مقررات ماده ۱۰۹ قانون آیین دادرسی مدنی [[ماده ۳۰۹ قانون آیین دادرسی مدنی|(۳۰۹ کنونی)]] باشد؛ حسب تقاضای [[اصحاب دعوا]]، باید حکم صادرشده [[تصحیح رای|اصلاح]] گردیده؛ و طی مقررات قانونی، به موقع اجرا گذاشته شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||}}</ref>


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ ‏۱۶ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۹:۳۱

ماده ۶۰۱ قانون مدنی: هرگاه بعد از تقسیم معلوم شود که قسمت به غلط واقع شده‌است تقسیم باطل می‌شود.

توضیح واژگان

«به غلط واقع شدن تقسیم»، یعنی اشتباه بودن تقسیم.[۱]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

اشتباهی موجب بطلان تقسیم می‌گردد؛ که در توزیع عادلانه سهام و تطبیق آن با حصه مشاع، مؤثر باشد.[۲]

نکات توضیحی

رعایت اعتدال و تساوی به هنگام تقسیم مال مشاع، امری الزامی و اصولی در تقسیم بوده؛ و شرط اعتبار آن است.[۳]

اشتباه در محاسبه سهام تعدیل شده، مانند اشتباه در تقویم بوده؛ و در صورت تأثیر در مقدار حصص، می‌توان تقسیم را برهم زد، اشتباه مؤثر در تقسیم، مانند غبن بوده؛ و مغبون می‌تواند تقسیم را فسخ نماید.[۴] حکم اشتباه مؤثر در تقسیم، و غبن، یکسان است.[۵]

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

ثبوت غبن، موجب بطلان تقسیم می‌گردد.[۶]

رویه‌های قضایی

به موجب نظریه مشورتی شماره ۴۲۴ مورخه ۶/۲/۱۳۶۳ اداره حقوقی قوه قضاییه، حکم افراز، در صورتی که انطباق با محل نداشته باشد؛ قابل اجرا نخواهد بود. در صورتی که مورد، از مصادیق مواد ۶۰۱ و ۶۰۲ قانون مدنی باشد؛ باید مطابق این مواد عمل شود؛ و چنانچه از مصادیق مقررات ماده ۱۰۹ قانون آیین دادرسی مدنی (۳۰۹ کنونی) باشد؛ حسب تقاضای اصحاب دعوا، باید حکم صادرشده اصلاح گردیده؛ و طی مقررات قانونی، به موقع اجرا گذاشته شود.[۷]

منابع

  1. ماهنامه قضاوت، شماره 57، خرداد و تیر 1388. دادگستری استان تهران، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2289768
  2. ناصر کاتوزیان. دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد اول) (درس‌هایی از عقود معین) (بیع، اجاره، قرض، جعاله، شرکت، صلح). چاپ 13. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2881144
  3. علی سرخی. حقوق مدنی (تقسیم اموال مشترک). چاپ 1. فکرسازان، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 285156
  4. حسین قربانیان. آیین رسیدگی به درخواست تقسیم ترکه و مطالبه سهم الارث. چاپ 2. موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4527012
  5. علی سرخی. حقوق مدنی (تقسیم اموال مشترک). چاپ 1. فکرسازان، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 285900
  6. عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد اول). چاپ 1. سمت، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 49588
  7. .