ماده ۸۶۵ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۶ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''ماده ۸۶۵ قانون مدنی''': اگر در شخص واحد موجبات متعدده‌ی ارث جمع شود به جهت تمام آن موجبات ارث می‌برد مگر این که بعضی از آن‌ها مانع دیگری باشد که در این صورت فقط از جهت عنوان مانع می‌برد.
'''ماده ۸۶۵ قانون مدنی''': اگر در [[شخص]] واحد [[موجبات ارث|موجبات متعددهٔ ارث]] جمع شود به جهت تمام آن موجبات [[ارث]] می‌برد مگر این که بعضی از آن‌ها مانع دیگری باشد که در این صورت فقط از جهت عنوان مانع می‌برد.
*{{زیتونی|[[ماده ۸۶۴ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۸۶۴ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}
*{{زیتونی|[[ماده ۸۶۶ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۸۶۶ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}
 
== توضیح واژگان ==
== توضیح واژگان ==
اجتماع دو نسب یعنی ارث بری به موجب وجود دو رابطه نسبی بین میت و وارث. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=80084|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=1}}</ref>
«[[اجتماع دو نسب]]» یعنی ارث بری به موجب وجود دو [[قرابت نسبی|رابطه نسبی]] بین میت و [[وارث]].<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=80084|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=1}}</ref>


اجتماع نسب و سبب یعنی ارث بری به موجب وجود دو رابطه نسبی و سببی بین متوفی و وارث او. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=80096|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=1}}</ref>
«[[اجتماع نسب و سبب]]» یعنی ارث بری به موجب وجود دو رابطه نسبی و [[قرابت سببی|سببی]] بین متوفی و وارث او.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=80096|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=1}}</ref>


== پیشینه ==
== مطالعات تطبیقی ==
در آیین کلیمی، درصورت اجتماع موجبات ارث در یک شخص، در فرضی که وارث، هم عمه ابی و هم خاله امی متوفی باشد؛ پس فقط به جهت عمه بودن، از متوفی ارث می برد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ارث تطبیقی مقایسه مقررات ارث در حقوق مدنی و اقلیت های دینی ایران (زرتشتی-کلیمی-مسیحی)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3069496|صفحه=|نام۱=عزیزاله|نام خانوادگی۱=فهیمی|چاپ=1}}</ref>
در آیین کلیمی، در صورت اجتماع موجبات ارث در یک شخص، در فرضی که وارث، هم عمه ابی و هم خاله امی متوفی باشد؛ شخص فقط به جهت عمه بودن، از متوفی ارث می‌برد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ارث تطبیقی مقایسه مقررات ارث در حقوق مدنی و اقلیت‌های دینی ایران (زرتشتی-کلیمی-مسیحی)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3069496|صفحه=|نام۱=عزیزاله|نام خانوادگی۱=فهیمی|چاپ=1}}</ref>


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
درصورتیکه اجتماع دو سبب ارث بری در یک شخص، وارث به هر دوسبب ارث می برد مگراینکه، یکی از آن دو، مانع دیگری باشد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کلیات حقوق اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1381|ناشر=رهام|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3575004|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=بروجردی عبده|چاپ=1}}</ref>چنانچه مردی با بیوه برادرش ازدواج نماید و از او فرزندی متولد شود؛ و در گذشته از برادر آن مرد نیز فرزندی به دنیا آمده باشد؛ این دو فرزند، هم با هم برادر می باشند و هم پسرعمو، درصورت فوت یکی از آنها، شخصی که زنده است؛ از متوفی فقط موجب برادری ارث می برد نه به جهت پسرعمو بودن. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مستند فقهی قانون مدنی (جلد دهم)|ترجمه=|جلد=|سال=1394|ناشر=داد و دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6096592|صفحه=|نام۱=مرکز پژوهشی دانشنامه های حقوقی علامه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref> <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=99952|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=26}}</ref>
در صورت اجتماع دو سبب ارث بری در یک شخص، وارث به هر دو سبب ارث می‌برد، مگر اینکه، یکی از آن دو، مانع دیگری باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کلیات حقوق اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1381|ناشر=رهام|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3575004|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=بروجردی عبده|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تفسیر قانون مدنی اسناد آرا و اندیشه‌های حقوقی (با تجدیدنظر و اضافات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=362896|صفحه=|نام۱=سیدمرتضی|نام خانوادگی۱=قاسم‌زاده|نام۲=حسن|نام خانوادگی۲=ره پیک|نام۳=عبداله|نام خانوادگی۳=کیایی|چاپ=3}}</ref>
 
== مطالعات فقهی ==


== سوابق فقهی ==
=== سوابق فقهی ===
درصورتیکه دو سبب ارث، در یک وارث جمع شود؛ وی به دوجهت از متوفی ارث می برد؛ مگراینکه یکی از آن دو، مانعی برای دیگری باشد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تفسیر قانون مدنی اسناد آرا و اندیشه های حقوقی (با تجدیدنظر و اضافات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=362896|صفحه=|نام۱=سیدمرتضی|نام خانوادگی۱=قاسم زاده|نام۲=حسن|نام خانوادگی۲=ره پیک|نام۳=عبداله|نام خانوادگی۳=کیایی|چاپ=3}}</ref>
اصل، [[اصل عدم تداخل اسباب و مسببات|عدم تداخل اسباب و مسببات]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی در رویه قضایی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=167588|صفحه=|نام۱=سیدمحمدرضا|نام خانوادگی۱=حسینی|چاپ=4}}</ref>


اصل، عدم تداخل اسباب و مسببات است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی در رویه قضایی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=167588|صفحه=|نام۱=سیدمحمدرضا|نام خانوادگی۱=حسینی|چاپ=4}}</ref>
== مصادیق و نمونه‌ها ==


== مصادیق و نمونه ها ==
* اگر شخصی، هم [[زوجه]] و هم دخترعموی متوفی باشد؛ و در شخص واحد موجبات متعددهٔ ارث جمع شود، به جهت تمام آن موجبات ارث می‌برد، مگر این که بعضی از آن‌ها مانع دیگری باشد که در این صورت فقط از جهت عنوان مانع می‌برد، و اگر دیگری بر او مقدم نباشد؛ وی به دو جهت از میت ارث خواهد برد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد هشتم) (شفعه، وصیت، ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=798608|صفحه=|نام۱=احمدعلی|نام خانوادگی۱=حمیتی واقف|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ارث|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=154224|صفحه=|نام۱=مهدی|نام خانوادگی۱=شهیدی|چاپ=8}}</ref>
اگر شخصی، هم زوجه و هم دخترعموی متوفی باشد؛ و اگر در شخص واحد موجبات متعدده‌ی ارث جمع شود به جهت تمام آن موجبات ارث می‌برد مگر این که بعضی از آن‌ها مانع دیگری باشد که در این صورت فقط از جهت عنوان مانع می‌برد.دیگری بر او مقدم نباشد؛ وی به دو جهت از میت ارث خواهدبرد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد هشتم) (شفعه، وصیت، ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=798608|صفحه=|نام۱=احمدعلی|نام خانوادگی۱=حمیتی واقف|چاپ=1}}</ref> <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ارث|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=154224|صفحه=|نام۱=مهدی|نام خانوادگی۱=شهیدی|چاپ=8}}</ref>


اگر شخصی هم برادرزاده ابی، و هم خواهر زاده امی متوفی باشد؛ و میت در طبقات بالاتر، وارث دیگری نداشته باشد؛ دراینصورت شخص مزبور به دو جهت از متوفی ارث خواهد برد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ارث|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=154236|صفحه=|نام۱=مهدی|نام خانوادگی۱=شهیدی|چاپ=8}}</ref>
* اگر شخصی هم برادرزاده ابی، و هم خواهر زاده امی متوفی باشد؛ و میت در [[طبقات ارث|طبقات]] بالاتر، وارث دیگری نداشته باشد؛ در این صورت شخص مزبور به دو جهت از متوفی ارث خواهد برد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ارث|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=154236|صفحه=|نام۱=مهدی|نام خانوادگی۱=شهیدی|چاپ=8}}</ref>
* چنانچه مردی با بیوه برادرش ازدواج نماید و از او [[ولد|فرزندی]] متولد شود؛ و در گذشته از برادر آن مرد نیز فرزندی به دنیا آمده باشد؛ این دو فرزند، هم با هم برادر می‌باشند و هم پسرعمو، در صورت فوت یکی از آنها، شخصی که زنده است؛ از متوفی فقط به موجب برادری ارث می‌برد، نه به جهت پسر عمو بودن.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مستند فقهی قانون مدنی (جلد دهم)|ترجمه=|جلد=|سال=1394|ناشر=داد و دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6096592|صفحه=|نام۱=مرکز پژوهشی دانشنامه‌های حقوقی علامه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=99952|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=26}}</ref>


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{مواد قانون مدنی}}
{{مواد قانون مدنی}}
[[رده:مواد قانون مدنی]]
[[رده:مواد قانون مدنی]]
خط ۳۰: خط ۳۳:
[[رده:وصیت و ارث]]
[[رده:وصیت و ارث]]
[[رده:ارث]]
[[رده:ارث]]
[[رده:موجبات ارث و طبقات مختلف وراث]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۲۳:۵۳

ماده ۸۶۵ قانون مدنی: اگر در شخص واحد موجبات متعددهٔ ارث جمع شود به جهت تمام آن موجبات ارث می‌برد مگر این که بعضی از آن‌ها مانع دیگری باشد که در این صورت فقط از جهت عنوان مانع می‌برد.

توضیح واژگان

«اجتماع دو نسب» یعنی ارث بری به موجب وجود دو رابطه نسبی بین میت و وارث.[۱]

«اجتماع نسب و سبب» یعنی ارث بری به موجب وجود دو رابطه نسبی و سببی بین متوفی و وارث او.[۲]

مطالعات تطبیقی

در آیین کلیمی، در صورت اجتماع موجبات ارث در یک شخص، در فرضی که وارث، هم عمه ابی و هم خاله امی متوفی باشد؛ شخص فقط به جهت عمه بودن، از متوفی ارث می‌برد.[۳]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در صورت اجتماع دو سبب ارث بری در یک شخص، وارث به هر دو سبب ارث می‌برد، مگر اینکه، یکی از آن دو، مانع دیگری باشد.[۴][۵]

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

اصل، عدم تداخل اسباب و مسببات است.[۶]

مصادیق و نمونه‌ها

  • اگر شخصی، هم زوجه و هم دخترعموی متوفی باشد؛ و در شخص واحد موجبات متعددهٔ ارث جمع شود، به جهت تمام آن موجبات ارث می‌برد، مگر این که بعضی از آن‌ها مانع دیگری باشد که در این صورت فقط از جهت عنوان مانع می‌برد، و اگر دیگری بر او مقدم نباشد؛ وی به دو جهت از میت ارث خواهد برد.[۷][۸]
  • اگر شخصی هم برادرزاده ابی، و هم خواهر زاده امی متوفی باشد؛ و میت در طبقات بالاتر، وارث دیگری نداشته باشد؛ در این صورت شخص مزبور به دو جهت از متوفی ارث خواهد برد.[۹]
  • چنانچه مردی با بیوه برادرش ازدواج نماید و از او فرزندی متولد شود؛ و در گذشته از برادر آن مرد نیز فرزندی به دنیا آمده باشد؛ این دو فرزند، هم با هم برادر می‌باشند و هم پسرعمو، در صورت فوت یکی از آنها، شخصی که زنده است؛ از متوفی فقط به موجب برادری ارث می‌برد، نه به جهت پسر عمو بودن.[۱۰][۱۱]

منابع

  1. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد اول). چاپ 1. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 80084
  2. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد اول). چاپ 1. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 80096
  3. عزیزاله فهیمی. ارث تطبیقی مقایسه مقررات ارث در حقوق مدنی و اقلیت‌های دینی ایران (زرتشتی-کلیمی-مسیحی). چاپ 1. خرسندی، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3069496
  4. محمد بروجردی عبده. کلیات حقوق اسلامی. چاپ 1. رهام، 1381.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3575004
  5. سیدمرتضی قاسم‌زاده، حسن ره پیک و عبداله کیایی. تفسیر قانون مدنی اسناد آرا و اندیشه‌های حقوقی (با تجدیدنظر و اضافات). چاپ 3. سمت، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 362896
  6. سیدمحمدرضا حسینی. قانون مدنی در رویه قضایی. چاپ 4. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 167588
  7. احمدعلی حمیتی واقف. حقوق مدنی (جلد هشتم) (شفعه، وصیت، ارث). چاپ 1. جنگل، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 798608
  8. مهدی شهیدی. ارث. چاپ 8. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 154224
  9. مهدی شهیدی. ارث. چاپ 8. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 154236
  10. مستند فقهی قانون مدنی (جلد دهم). چاپ 1. داد و دانش، 1394.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6096592
  11. ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 99952