ماده ۹۰۷ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۷: خط ۷:
* {{زیتونی|[[ماده ۹۰۸ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۹۰۸ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}


== پیشینه ==
== مطالعات تطبیقی ==
در دین مسیح، سهم پسر و دختر از ترکه، برابر است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ارث تطبیقی مقایسه مقررات ارث در حقوق مدنی و اقلیت‌های دینی ایران (زرتشتی-کلیمی-مسیحی)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3070524|صفحه=|نام۱=عزیزاله|نام خانوادگی۱=فهیمی|چاپ=1}}</ref> اما در آیین زرتشت، دختر از پدر خویش، نصف سهم پسر را به [[ارث]] می‌برد، و دختر از مادرش، برابر با سهم پسر، ارث خواهد برد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ارث تطبیقی مقایسه مقررات ارث در حقوق مدنی و اقلیت‌های دینی ایران (زرتشتی-کلیمی-مسیحی)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3070532|صفحه=|نام۱=عزیزاله|نام خانوادگی۱=فهیمی|چاپ=1}}</ref>
در دین مسیح، سهم پسر و دختر از ترکه، برابر است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ارث تطبیقی مقایسه مقررات ارث در حقوق مدنی و اقلیت‌های دینی ایران (زرتشتی-کلیمی-مسیحی)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3070524|صفحه=|نام۱=عزیزاله|نام خانوادگی۱=فهیمی|چاپ=1}}</ref> اما در آیین زرتشت، دختر از پدر خویش، نصف سهم پسر را به [[ارث]] می‌برد، و دختر از مادرش، برابر با سهم پسر، ارث خواهد برد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ارث تطبیقی مقایسه مقررات ارث در حقوق مدنی و اقلیت‌های دینی ایران (زرتشتی-کلیمی-مسیحی)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3070532|صفحه=|نام۱=عزیزاله|نام خانوادگی۱=فهیمی|چاپ=1}}</ref>


خط ۲۳: خط ۲۳:


=== سوابق فقهی ===
=== سوابق فقهی ===
چنانچه متوفی به هنگام فوت، دارای دختر و همسر و خواهر بوده باشد؛ در این صورت، تمام ترکه او، به دختر و همسرش تعلق یافته؛ و خواهر وی، از ارث محروم خواهد شد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ره توشه قضایی (بیش از یک هزار استفتاء قضایی از محضر حضرت امام خمینی (ره))|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=قضا|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=30840|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدروح اله|نام خانوادگی۱=خمینی|چاپ=1}}</ref>


در صورت وجود پسر و دختر برای متوفی، سهم اولاد ذکور، دو برابر اولاد اناث خواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=54428|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=کیایی|چاپ=1}}</ref>
* طی [[استفتاء|استفتایی]] از [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]]، چنین پاسخ داده شده است که: چنانچه متوفی به هنگام فوت، دارای دختر و همسر و خواهر بوده باشد؛ در این صورت، تمام ترکه او، به دختر و همسرش تعلق یافته؛ و خواهر وی، از ارث محروم خواهد شد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ره توشه قضایی (بیش از یک هزار استفتاء قضایی از محضر حضرت امام خمینی (ره))|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=قضا|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=30840|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدروح اله|نام خانوادگی۱=خمینی|چاپ=1}}</ref>
* طی استفتایی دیگر از مراجع تقلید، چنین پاسخ داده شده است که: در صورتی که متوفی دارای قطعه زمینی بوده؛ و وراث وی، منحصر به پنج پسر و دو دختر بوده باشد؛ سهم اولاد ذکور، دو برابر اولاد اناث خواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ره توشه قضایی (بیش از یک هزار استفتاء قضایی از محضر حضرت امام خمینی (ره))|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=قضا|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=33484|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدروح اله|نام خانوادگی۱=خمینی|چاپ=1}}</ref>
* طی یک استفتای دیگر از مراجع تقلید، چنین پاسخ داده شده است که: در فرضی که متوفی دارای شش دختر و یک پسر بوده؛ و ثلث ترکه را، برای [[امور خیریه]] [[وصیت]] نموده باشد؛ کل ترکه به ۲۴ قسمت تقسیم گردیده، چهار قسمت از این ۲۴ قسمت، به عنوان [[موصی به]] از ترکه خارج شده؛ و ۸ قسمت دیگر نیز، به همه وراث تعلق خواهد گرفت؛ که در این صورت، دو سهم از ۸ قسمت به پسر متوفی رسیده؛ و به هر دختر نیز، یک سهم خواهد رسید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=رساله اجوبه الاستفتائات|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=چاپ و نشر بین‌الملل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4039900|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدعلی (ترجمه)|نام خانوادگی۱=خامنه ای|چاپ=65}}</ref>
 
* در صورت وجود پسر و دختر برای متوفی، سهم اولاد ذکور، دو برابر اولاد اناث خواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=54428|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=کیایی|چاپ=1}}</ref>


== رویه‌های قضایی ==
== رویه‌های قضایی ==


* در صورتی که وراث متوفی، منحصر به چند فرزند دارای جنسیت یکسان باشد؛ ترکه بین آنان، به‌طور مساوی تقسیم خواهد شد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=گواهی حصر وراثت در رویه قضایی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2463364|صفحه=|نام۱=عاطفه|نام خانوادگی۱=زاهدی|چاپ=1}}</ref>
* در صورتی که وراث متوفی، منحصر به چند فرزند دارای جنسیت یکسان باشد؛ ترکه بین آنان، به‌طور مساوی تقسیم خواهد شد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=گواهی حصر وراثت در رویه قضایی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2463364|صفحه=|نام۱=عاطفه|نام خانوادگی۱=زاهدی|چاپ=1}}</ref>
== مصادیق و نمونه‌ها ==
* در صورتی که متوفی دارای قطعه زمینی بوده؛ و وراث وی، منحصر به پنج پسر و دو دختر بوده باشد؛ سهم اولاد ذکور، دو برابر اولاد اناث خواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ره توشه قضایی (بیش از یک هزار استفتاء قضایی از محضر حضرت امام خمینی (ره))|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=قضا|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=33484|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدروح اله|نام خانوادگی۱=خمینی|چاپ=1}}</ref>
* در فرضی که متوفی دارای شش دختر و یک پسر بوده؛ و ثلث ترکه را، برای [[امور خیریه]] [[وصیت]] نموده باشد؛ کل ترکه به ۲۴ قسمت تقسیم گردیده، چهار قسمت از این ۲۴ قسمت، به عنوان [[موصی به]] از ترکه خارج شده؛ و ۸ قسمت دیگر نیز، به همه وراث تعلق خواهد گرفت؛ که در این صورت، دو سهم از ۸ قسمت به پسر متوفی رسیده؛ و به هر دختر نیز، یک سهم خواهد رسید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=رساله اجوبه الاستفتائات|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=چاپ و نشر بین‌الملل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4039900|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدعلی (ترجمه)|نام خانوادگی۱=خامنه ای|چاپ=65}}</ref>


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۷ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۲۶

ماده ۹۰۷ قانون مدنی: اگر متوفی ابوین نداشته و یک یا چند نفر اولاد داشته باشد ترکه به طریق ذیل تقسیم می‌شود:

اگر فرزند، منحصر به یکی باشد خواه پسر خواه دختر تمام ترکه به او می‌رسد.

اگر اولاد متعدد باشند ولی تمام پسر، یا تمام دختر، ترکه بین آن‌ها بالسویه تقسیم می‌شود. اگر اولاد متعدد باشند و بعضی از آن‌ها پسر و بعضی دختر، پسر دو برابر دختر می‌برد.

مطالعات تطبیقی

در دین مسیح، سهم پسر و دختر از ترکه، برابر است،[۱] اما در آیین زرتشت، دختر از پدر خویش، نصف سهم پسر را به ارث می‌برد، و دختر از مادرش، برابر با سهم پسر، ارث خواهد برد.[۲]

در دین یهود، با وجود پسر برای متوفی، دختر او از ارث محروم گردیده؛ و فقط تا زمان ازدواج، از حق نفقه، و به هنگام نکاح نیز، از جهیزیه برخوردار خواهد شد؛ و در صورتی که به هنگام فوت میت، دختر او متأهل باشد؛ چیزی به او نخواهد رسید.[۳]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

اگر تنها وارث متوفی، دختر او باشد، در این صورت، نصف ترکه را به فرض تملک نموده؛ و مابقی به او رد می‌گردد.[۴][۵][۶]

اگر وراث متوفی، چند پسر او باشند؛ همه آنها به قرابت، ارث خواهند برد.[۷][۸]

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

به موجب روایتی از امام صادق، اولاد ذکور، دو برابر اولاد اناث متوفی، ارث می‌برند.[۹]

سوابق فقهی

  • طی استفتایی از مراجع تقلید، چنین پاسخ داده شده است که: چنانچه متوفی به هنگام فوت، دارای دختر و همسر و خواهر بوده باشد؛ در این صورت، تمام ترکه او، به دختر و همسرش تعلق یافته؛ و خواهر وی، از ارث محروم خواهد شد.[۱۰]
  • طی استفتایی دیگر از مراجع تقلید، چنین پاسخ داده شده است که: در صورتی که متوفی دارای قطعه زمینی بوده؛ و وراث وی، منحصر به پنج پسر و دو دختر بوده باشد؛ سهم اولاد ذکور، دو برابر اولاد اناث خواهد بود.[۱۱]
  • طی یک استفتای دیگر از مراجع تقلید، چنین پاسخ داده شده است که: در فرضی که متوفی دارای شش دختر و یک پسر بوده؛ و ثلث ترکه را، برای امور خیریه وصیت نموده باشد؛ کل ترکه به ۲۴ قسمت تقسیم گردیده، چهار قسمت از این ۲۴ قسمت، به عنوان موصی به از ترکه خارج شده؛ و ۸ قسمت دیگر نیز، به همه وراث تعلق خواهد گرفت؛ که در این صورت، دو سهم از ۸ قسمت به پسر متوفی رسیده؛ و به هر دختر نیز، یک سهم خواهد رسید.[۱۲]
  • در صورت وجود پسر و دختر برای متوفی، سهم اولاد ذکور، دو برابر اولاد اناث خواهد بود.[۱۳]

رویه‌های قضایی

  • در صورتی که وراث متوفی، منحصر به چند فرزند دارای جنسیت یکسان باشد؛ ترکه بین آنان، به‌طور مساوی تقسیم خواهد شد.[۱۴]

منابع

  1. عزیزاله فهیمی. ارث تطبیقی مقایسه مقررات ارث در حقوق مدنی و اقلیت‌های دینی ایران (زرتشتی-کلیمی-مسیحی). چاپ 1. خرسندی، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3070524
  2. عزیزاله فهیمی. ارث تطبیقی مقایسه مقررات ارث در حقوق مدنی و اقلیت‌های دینی ایران (زرتشتی-کلیمی-مسیحی). چاپ 1. خرسندی، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3070532
  3. عزیزاله فهیمی. ارث تطبیقی مقایسه مقررات ارث در حقوق مدنی و اقلیت‌های دینی ایران (زرتشتی-کلیمی-مسیحی). چاپ 1. خرسندی، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3069920
  4. محمدجعفر جعفری لنگرودی. اساس در قوانین مدنی (المدونه). چاپ 1. گنج دانش، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1445236
  5. مهدی شهیدی. ارث. چاپ 8. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 154948
  6. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مجموعه محشای قانون مدنی. چاپ 3. گنج دانش، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1710036
  7. مهدی شهیدی. ارث. چاپ 8. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 154944
  8. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره حقوق مدنی (جلد اول) (ارث). چاپ 5. گنج دانش، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 198384
  9. احمد اسماعیل تبار، سیداحمدرضا حسینی و محمدحسین (ترجمه) مهوری. منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیه اله سیدحسین بروجردی (جلد بیست و نه) (ارث). چاپ 1. فرهنگ سبز، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5027112
  10. آیت اله سیدروح اله خمینی. ره توشه قضایی (بیش از یک هزار استفتاء قضایی از محضر حضرت امام خمینی (ره)). چاپ 1. قضا، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 30840
  11. آیت اله سیدروح اله خمینی. ره توشه قضایی (بیش از یک هزار استفتاء قضایی از محضر حضرت امام خمینی (ره)). چاپ 1. قضا، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 33484
  12. آیت اله سیدعلی (ترجمه) خامنه ای. رساله اجوبه الاستفتائات. چاپ 65. چاپ و نشر بین‌الملل، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4039900
  13. عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم). چاپ 1. سمت، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 54428
  14. عاطفه زاهدی. گواهی حصر وراثت در رویه قضایی. چاپ 1. جنگل، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2463364