ماده ۹۳۹ قانون مدنی

ماده ۹۳۹ قانون مدنی: در تمام موارد مذکوره در این مبحث و دو مبحث قبل اگر وارث خنثی بوده و از جمله وراثی باشد که ذکور آن‌ها دو برابر اناث می‌برند، سهم‌الارث او به طریق ذیل معین می‌شود:

اگر علائم رجولیت غالب باشد سهم‌الارث یک پسر از طبقه خود و اگر علائم اناثیت غلبه داشته باشد سهم‌الارث یک دختر از طبقهٔ خود را می‌برد و اگر هیچ‌یک از علائم غالب نباشد نصف مجموع سهم‌الارث یک پسر و یک دختر از طبقهٔ خود را خواهد برد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۹۳۸ قانون مدنی
• ماده ۹۴۰ قانون مدنی

نکات تفسیری دکترین ماده 939 قانون مدنی

خنثی به سه شکل ظهور می‌یابد: اول اینکه شخص، دارای آلت تناسلی مردان و زنان است، دوم اینکه شخصی، دارای آلت تناسلی زنان، به همراه سوراخ ادرار باشد، سوم اینکه، انسانی از آلت مردانه و سوراخ ادرار، برخوردار باشد.

وجود هر دو علائم ذکوریت و اناثیت در یک شخص را، در دسته تعارض دو دلیل، محسوب نموده‌اند.

ممکن است خنثی، در دسته وراثی باشد که مرد یا زن بودن آنها، تأثیری در تعیین میزان سهم الارث ندارد، مانند اخوه امی، که در هر صورت، حصه آنان از ترکه، مساوی است؛ که در این صورت دیگر، نیازی به اجرای مفاد این ماده نمی‌باشد.

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

حضرت علی، در مورد خنثی این گونه حکم نمودند: چنانچه بول، از هر دو آلت مردانه و زنانه خنثی خارج شود؛ هر آلتی که زودتر، ادرار از آن، بیرون آمده؛ تعیین‌کننده جنسیت است؛ و اگر تا زمان مرگ، از هیچ‌یک از آلت‌های او، بول خارج نشود؛ نیمی از سهم مرد، و نیمی از سهم زن را، به ارث می‌برد.

سوابق فقهی

ممکن است بتوان با دیدن علاماتی نظیر خروج خون از فرج، یا روییدن محاسن در صورت، نسبت به جنسیت خنثی اطمینان حاصل نمود؛ در غیر این صورت حکم خنثای مشکل را دارد.

مصادیق و نمونه ها

• اگر متوفی، دارای یک دختر و یک فرزند خنثی بوده باشد؛ دو سهم به دختر، و سه سهم به خنثی خواهد رسید.

• اگر متوفی، دارای یک پسر و یک فرزند خنثی بوده باشد؛ در این صورت ترکه او، به هفت قسمت تقسیم گردیده؛ سه قسمت آن، سهم خنثی بوده، و چهار قسمت دیگر، به پسر وی اختصاص می‌یابد.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 939 قانون مدنی

1. در مواردی که وارث خنثی باشد، تعیین سهم‌الارث او بر اساس علائم جنسی غالب صورت می‌پذیرد.
2. اگر علائم رجولیت در وارث خنثی غالب باشد، وی سهم‌الارثی معادل یک پسر از همان طبقه خواهد داشت.
3. اگر علائم اناثیت در وارث خنثی غالب باشد، وی سهم‌الارثی معادل یک دختر از همان طبقه خواهد داشت.
4. در صورتی که هیچ یک از علائم رجولیت یا اناثیت غالب نباشد، وارث خنثی نصف مجموع سهم‌الارث یک پسر و یک دختر از همان طبقه را خواهد برد.
5. این ماده برای تعیین سهم‌الارث وارثان خنثی در چارچوبی که ذکور دو برابر اناث ارث می‌برند، کاربرد دارد.

مقالات مرتبط

• آثار حقوقی تغییر جنسیت افراد دوجنسی
• حقوق بشر انسان‌های دوگانه درجمهوری اسلامی‌ایران