ماده ۱۲۰۱ قانون مدنی

ماده ۱۲۰۱ قانون مدنی: هرگاه یک نفر، هم در خط عمودی صعودی و هم در خط عمودی نزولی اقارب داشته باشد که از حیث الزام به انفاق در درجهٔ مساوی هستند نفقهٔ او را باید اقارب مزبور به حصهٔ متساوی تأدیه کنند بنابراین اگر مستحق نفقه، پدر و مادر و اولاد بلافصل داشته باشد نفقهٔ او را باید پدر و اولاد او متساویاً تأدیه کنند بدون این که مادر سهمی بدهد و همچنین اگر مستحق نفقه، مادر و اولاد بلافصل داشته باشد نفقهٔ او را باید مادر و اولاد متساویاً بدهند.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۱۲۰۰ قانون مدنی
• ماده ۱۲۰۲ قانون مدنی

توضیح واژگان

در ماده ۱۲۰۱ قانون مدنی، «نفقه»، به معنای تأمین مخارج لازم برای بقای نظام خانواده است.

نکات تفسیری دکترین ماده 1201 قانون مدنی

رابطه انفاق، بین اقربای رضاعی جاری نیست، و برای ثبوت نفقه، وجود قرابت نسبی عمودی صعودی یا نزولی، بین منفق و منفقٌ علیه، به همراه سایر شرایط انفاق، شرط است.

پدر و فرزند شخص واجب النفقه از حیث ترتب، در یک ردیف قرار دارند، پس در فرضی که مستحق نفقه، دارای فرزند و پدر باشد؛ هر یک از آنان به نحو مساوی، ملزم به انفاق وی خواهند بود، اما چنانچه شخص واجب النفقه، دارای فرزند و جد پدری باشد؛ چون قرابت فرزند با او، نزدیکتر از رابطه جد با وی است؛ پس همه نفقه را فرزند ایشان پرداخت نموده؛ و جد، معاف از انفاق خواهد بود.

سوابق و مستندات فقهی

سوابق و مستندات فقهی

• انفاق پدر و مادر، هر چه بالا روند؛ و انفاق اولاد، هر چه پایین روند؛ با حصول شرایطی واجب است؛ خواه مذکر باشند یا مؤنث، بالغ باشند یا نابالغ، مسلم باشند یا کافر، انفاق اقاربی که در خط اطراف قرار دارند؛ واجب نبوده؛ و مستحب است؛ به خصوص اگر آنها وارث منفق باشند.

• به عقیده محقق حلی، در فرضی که مستحق نفقه، دارای فرزند و پدر باشد؛ هر یک از آنان به نحو مساوی، ملزم به انفاق وی خواهند بود.

• اگر شخصی دارای پدر و نوه باشد؛ نفقه او را پدر باید بپردازد؛ و اگر شخص واجب النفقه، دارای پسر و جد پدری باشد؛ پسر وی ملزم به انفاق خواهد بود.

مصادیق و نمونه ها

• اگر شخصی، دارای دو طفل بوده که فقط می‌تواند یکی از آنان را انفاق نماید؛ و جد پدری آن کودکان، دارای تمکن مالی باشد؛ به قید قرعه، انفاق یکی از آن دو فرزند، بر عهده پدر، و انفاق دیگری بر ذمه پدربزرگ خواهد بود.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 1201 قانون مدنی

1. در صورت وجود اقارب در دو خط عمودی صعودی و نزولی با درجه مساوی برای انفاق، نفقه به طور مساوی بین آنها تقسیم می‌شود.
2. اگر مستحق نفقه پدر و مادر و اولاد بلافصل داشته باشد، نفقه بین پدر و اولاد به تساوی تقسیم می‌شود و مادر سهمی ندارد.
3. اگر مستحق نفقه مادر و اولاد بلافصل داشته باشد، نفقه بین مادر و اولاد به تساوی تقسیم می‌شود.