ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی

ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی اصلاحی ۱۳۷۹/۹/۲۷: عقد نکاح دختر قبل از رسیدن به سن ۱۳ سال تمام شمسی و پسر قبل از رسیدن به سن ۱۵ سال تمام شمسی منوط است به اذن ولی به شرط رعایت مصلحت با تشخیص دادگاه صالح.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۵۰ قانون حمایت خانواده

توضیح واژگان

منظور از «نکاح» در ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی، رابطه حقوقی است که به وسیله عقد میان زن و مرد حاصل می‌گردد و به آن‌ها حق تمتع جنسی از یکدیگر را می‌دهد.

فلسفه و مبانی نظری ماده

تصویب ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی، موجب ایجاد محدودیت سنی، برای ازدواج در سنین پایین گردید.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

نکاحی، به مصلحت شخص است که غایت نهایی ازدواج را تأمین نماید؛ یعنی ضامن امتداد نسل بوده؛ منجر به ارضای غرایز جنسی گردیده؛ مانع انحرافات فردی و اجتماعی گردد و …

نکاح دختر توسط ولی، بدون رعایت مصلحت او، فضولی است. به نظر برخی حقوقدانان، نکاح نابالغ توسط ولی، بدون رعایت مصلحت او، غیرنافذ بوده؛ و باید توسط دادگاه، تنفیذ یا رد گردد، و به نظر برخی دیگر، اگر ولی، مولی علیه نابالغ را، بدون اذن دادگاه، به نکاح شخصی درآورد؛ دادگاه نمی‌تواند اقدام به ابطال نکاح نماید؛ اما چنین ازدواجی، قابل ثبت نبوده؛ و در این مورد، امکان صدور سند نکاحیه وجود ندارد.

نکات توضیحی

نکاح دختر توسط ولی، بدون رعایت مصلحت او، و صرف عدم وجود مفسده کافی نیست.

به نظر برخی، نکاح نابالغ توسط ولی، بدون رعایت مصلحت او، باطل است.

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

• در اعتبار نکاح نابالغ توسط ولی، اجماع وجود دارد.

سوابق فقهی

• ولی نمی‌تواند مولی علیه خود را، به نکاح شخص معیب درآورد، و اگر ولی، مولی علیه خود را، به نکاح شخص معیب درآورد، چنین عقدی غیرنافذ است، شرب خمر، بداخلاقی و بدزبانی، عیب محسوب می‌گردند؛ و البته حق فسخ مولی علیه نیز، پس از رسیدن به بلوغ، محفوظ است.

رویه‌های قضایی

• نظریه شماره ۷/۱۴۰۰/۵۵۸ مورخ ۱۴۰۰/۰۶/۱۴ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مقررات قانون حمایت از حقوق معلولان درخصوص سرپرستان قانونی معلولین

مقالات مرتبط

• ازدواج اجباری؛ از ممنوعیت‌انگاری تا جرم‌انگاری
• واکاوی دیدگاه‌های خاص علامه کاشف‌الغطاء در احوال شخصیه با رویکرد تطبیقی اقلیت‌های دینی ایرانی
• استاد جعفری لنگرودی و شعائر الاسلام
• استقلال دختران بالغ در عقد نکاح در حقوق ایران، فقه مذاهب اسلامی و اسناد بین‌المللی
• بررسی اثر اذن در نکاح؛ نیابت یا اباحه؟
• تعارض نقش دادستان و سازمانهای غیر قضایی در حمایت از محجوران
• از بلوغ جسمانی تا رشد عقلانی: بازخوانی امارهی رشد در حقوق موضوعهی ایران و فقه اسلامی با مطالعه تطبیقی در حقوق فرانسه
• حریم خصوصی کودکان اشخاص مشهور در بستر رسانه‌های نوین
• آثار الحاق ایران به کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان بر قانون مدنی
• بازاندیشی معیار ذی‌نفعی خواهان و امکان‌سنجی طرح دعوا از سوی ثالث در مسئولیت مدنی