ماده ۴۱۳ قانون مدنی

ماده ۴۱۳ قانون مدنی: هرگاه یکی از متبایعین مالی را سابقاً دیده و به اعتماد رؤیت سابق، معامله کند و بعد از رؤیت معلوم شود که مالِ مزبور، اوصاف سابقه را ندارد اختیار فسخ خواهد داشت.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

فلسفه و مبانی نظری ماده

اگر مشتری، پیش از معامله، مبیع را، به همراه همه اوصاف آن دیده باشد؛ و به استناد همین رؤیت، مبادرت به انعقاد بیع نماید؛ در این صورت باید قائل به این شد که وی، بر مبنای اوصافی که از مورد معامله، در ذهن او نقش بسته؛ مبادرت به انعقاد قرارداد نموده؛ و بیع را، به اعتبار بقای اوصاف و ویژگی‌های مزبور، انشاء کرده‌است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

چنانچه خریدار، قبل از انعقاد بیع، مورد معامله را رؤیت نموده؛ و به اعتبار همین مشاهده، مبادرت به انشای عقد کرده باشد؛ و پس از بیع، متوجه گردد که در اوصاف و ویژگی‌های مبیع، تغییری به وجود آمده‌است؛ در این صورت از اختیار فسخ معامله برخوردار خواهد بود.

مصادیق و نمونه‌ها

• اگر شخصی باغ خود را، سالها پیش در شهری دیگر دیده باشد که در آن اوان، هنوز درختان آن مکان رشد ننموده بودند؛ و به تصور اینکه سرما یا آفت، مانع نمو نهال‌ها شده‌است؛ باغ را بفروشد؛ و بعد از معامله متوجه گردد که درختان باغ، از رشد، قوت، و ثمره مطلوبی برخوردار گردیده‌اند؛ در این صورت می‌تواند بیع را فسخ نماید.