ماده ۸۵۱ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳: خط ۳:
* {{زیتونی|[[ماده ۸۵۲ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۸۵۲ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}


== مواد مرتبط ==
* [[ماده ۸۵۰ قانون مدنی]]
* [[ماده ۸۵۲ قانون مدنی]]
* [[ماده ۱۱۸۶ قانون مدنی]]
== مطالعات تطبیقی ==
== مطالعات تطبیقی ==
علیرغم آنکه در حقوق ایران درخصوص انتفاء و قراردادهای مرتبط به صراحت مورد تصریح قرار نگرفته است، لیکن انتفاء وصیت در صورت زنده متولد نشدن جنین از جهت ماهیت تا حدودی مشابه با بخشی از ماده 1186 قانون مدنی جدید فرانسه است که گفته شده است درصورتی که برای یک عمل واحد، اجرای چندین قرارداد ضروری باشد، در صورت انحلال یکی از قراردادها، همگی منتفی می شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مدنی فرانسه|ترجمه=|جلد=|سال=1401|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6711720|صفحه=|نام۱=سیامک|نام خانوادگی۱=پاکباز|چاپ=1}}</ref>
علیرغم آنکه در حقوق ایران درخصوص انتفاء و قراردادهای مرتبط به صراحت مورد تصریح قرار نگرفته است، لیکن انتفاء وصیت در صورت زنده متولد نشدن جنین از جهت ماهیت تا حدودی مشابه با بخشی از [[ماده ۱۱۸۶ قانون مدنی]] جدید فرانسه است که گفته شده است درصورتی که برای یک عمل واحد، اجرای چندین قرارداد ضروری باشد، در صورت انحلال یکی از قراردادها، همگی منتفی می شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مدنی فرانسه|ترجمه=|جلد=|سال=1401|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6711720|صفحه=|نام۱=سیامک|نام خانوادگی۱=پاکباز|چاپ=1}}</ref>


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
== نکات تفسیری دکترین ==
در مورد زمان انعقاد [[نطفه]]، می‌توان به [[اماره قانونی]] [[اماره نسب|نسب]] استناد نمود،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ارث|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=154836|صفحه=|نام۱=مهدی|نام خانوادگی۱=شهیدی|چاپ=8}}</ref> و چنانچه [[جنین|حمل]]، در فاصله کمتر از شش ماه از [[ایجاب]] [[وصیت]]، به دنیا آمده باشد؛ دلالت بر این دارد که نطفه او به هنگام وصیت نیز، تشکیل شده بوده‌است؛ زیرا حداقل مدت [[بارداری]]، شش ماه است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی فقهی و حقوقی وصیت مواد 825-860 قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مرکز نشر علوم اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=201544|صفحه=|نام۱=سیدمصطفی|نام خانوادگی۱=محقق داماد|چاپ=4}}</ref>
در مورد زمان انعقاد [[نطفه]]، می‌توان به [[اماره قانونی]] [[اماره نسب|نسب]] استناد نمود،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ارث|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=154836|صفحه=|نام۱=مهدی|نام خانوادگی۱=شهیدی|چاپ=8}}</ref> و چنانچه [[جنین|حمل]]، در فاصله کمتر از شش ماه از [[ایجاب]] [[وصیت]]، به دنیا آمده باشد؛ دلالت بر این دارد که نطفه او به هنگام وصیت نیز، تشکیل شده بوده‌است؛ زیرا حداقل مدت [[بارداری]]، شش ماه است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی فقهی و حقوقی وصیت مواد 825-860 قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مرکز نشر علوم اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=201544|صفحه=|نام۱=سیدمصطفی|نام خانوادگی۱=محقق داماد|چاپ=4}}</ref>


خط ۱۶: خط ۲۱:
برخی از حقوقدانان، [[وصیت بر معدوم]] به تبع موجود را، [[نفوذ|نافذ]] دانسته؛ و برخی دیگر [[باطل]] می‌شمارند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نسبی بودن آثار قراردادها و تعهد به سود شخص ثالث در حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=آثار اندیشه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1065052|صفحه=|نام۱=ودود|نام خانوادگی۱=برزی|چاپ=1}}</ref>
برخی از حقوقدانان، [[وصیت بر معدوم]] به تبع موجود را، [[نفوذ|نافذ]] دانسته؛ و برخی دیگر [[باطل]] می‌شمارند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نسبی بودن آثار قراردادها و تعهد به سود شخص ثالث در حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=آثار اندیشه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1065052|صفحه=|نام۱=ودود|نام خانوادگی۱=برزی|چاپ=1}}</ref>


== مطالعات فقهی ==
== سوابق و مستندات فقهی ==
=== سوابق و مستندات فقهی ===
[[اصل عدم]]، مقتضی است که به هنگام ایجاب وصیت به نفع حمل، باید نطفه او منعقد شده باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی فقهی و حقوقی وصیت مواد 825-860 قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مرکز نشر علوم اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=201528|صفحه=|نام۱=سیدمصطفی|نام خانوادگی۱=محقق داماد|چاپ=4}}</ref> در وصیت به نفع حمل، اگر مادر [[طفل]]، فاقد [[زوج]] بوده؛ و از تاریخ ایجاب وصیت تا تولد طفل، زمانی به مدت شش ماه یا بیشتر سپری شده باشد؛ [[فرزند نامشروع|طفل نامشروع]] بوده؛ و وصیت بر او باطل است، در انتقاد به این نظر، بیان شده که [[قاعده غلبه]]، با توجه به ظاهر حال مادران، آنان را از تولد فرزند نامشروع بری می‌داند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (وصیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=299276|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=2}}</ref>
 


=== سوابق فقهی ===
== نکات توصیفی هوش مصنوعی ==
[[اصل عدم]]، مقتضی است که به هنگام ایجاب وصیت به نفع حمل، باید نطفه او منعقد شده باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی فقهی و حقوقی وصیت مواد 825-860 قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مرکز نشر علوم اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=201528|صفحه=|نام۱=سیدمصطفی|نام خانوادگی۱=محقق داماد|چاپ=4}}</ref> در وصیت به نفع حمل، اگر مادر [[طفل]]، فاقد [[زوج]] بوده؛ و از تاریخ ایجاب وصیت تا تولد طفل، زمانی به مدت شش ماه یا بیشتر سپری شده باشد؛ [[فرزند نامشروع|طفل نامشروع]] بوده؛ و وصیت بر او باطل است، در انتقاد به این نظر، بیان شده که [[قاعده غلبه]]، با توجه به ظاهر حال مادران، آنان را از تولد فرزند نامشروع بری می‌داند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (وصیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=299276|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=2}}</ref>
{{هوش مصنوعی (ماده)}}
# وصیت برای جنین (حمل) امکان‌پذیر است.
# تملک جنین بر اساس وصیت، مشروط به زنده متولد شدن او است.
# اگر جنین زنده متولد نشود، وصیت بی‌اثر خواهد بود.
# وصیت مذکور مربوط به جنینی است که در زمان وصیت هنوز متولد نشده است.
# حق جنین در وصیت بعد از تولد زنده به طور خودکار محقق می‌شود.


== مقالات مرتبط ==
== مقالات مرتبط ==

نسخهٔ ‏۱۳ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۲۴

ماده ۸۵۱ قانون مدنی: وصیت برای حمل صحیح است لیکن تملک او منوط است بر این که زنده متولد شود.


مواد مرتبط

مطالعات تطبیقی

علیرغم آنکه در حقوق ایران درخصوص انتفاء و قراردادهای مرتبط به صراحت مورد تصریح قرار نگرفته است، لیکن انتفاء وصیت در صورت زنده متولد نشدن جنین از جهت ماهیت تا حدودی مشابه با بخشی از ماده ۱۱۸۶ قانون مدنی جدید فرانسه است که گفته شده است درصورتی که برای یک عمل واحد، اجرای چندین قرارداد ضروری باشد، در صورت انحلال یکی از قراردادها، همگی منتفی می شود.[۱]

نکات تفسیری دکترین

در مورد زمان انعقاد نطفه، می‌توان به اماره قانونی نسب استناد نمود،[۲] و چنانچه حمل، در فاصله کمتر از شش ماه از ایجاب وصیت، به دنیا آمده باشد؛ دلالت بر این دارد که نطفه او به هنگام وصیت نیز، تشکیل شده بوده‌است؛ زیرا حداقل مدت بارداری، شش ماه است.[۳]

حمل، در صورتی مالک موصی به می‌شود که زنده به دنیا بیاید؛[۴][۵] و به محض تولد، مالک موصی به می‌گردد،[۶] در وصیت به حمل، همانند وصیت بر غیرمحصور، نیاز به قبول نمی‌باشد؛ و به محض زنده متولد شدن وی، تملک او نسبت به موصی به حاصل می‌گردد؛ و چنانچه لحظاتی پس از ولادت، فوت شود؛ ورثه او بدون نیاز به قبول، موصی به را تملک می‌کنند،[۷] در واقع اگر حمل، لحظاتی بعد از تولد بمیرد؛ ورثه او موصی به را، به سبب ارث، تملک می‌کنند؛ نه به موجب وصیت،[۸] و بنا به نظر برخی دیگر از حقوقدانان، در وصیت به نفع حمل، چنانچه حمل زنده به دنیا بیاید؛ و پس از لحظاتی بمیرد؛ ورثه او جهت تملک موصی به، ابتدا باید وصیت را قبول نمایند.[۹]

گفتنی است در صورت منتفی شدن نسب حمل با لعان، وصیت بر او نیز باطل می‌گردد، چرا که معمولاً موصی به اعتبار نسب حمل، به نفع او وصیت می‌کند.[۱۰]

نکات توضیحی

برخی از حقوقدانان، وصیت بر معدوم به تبع موجود را، نافذ دانسته؛ و برخی دیگر باطل می‌شمارند.[۱۱]

سوابق و مستندات فقهی

سوابق و مستندات فقهی

اصل عدم، مقتضی است که به هنگام ایجاب وصیت به نفع حمل، باید نطفه او منعقد شده باشد.[۱۲] در وصیت به نفع حمل، اگر مادر طفل، فاقد زوج بوده؛ و از تاریخ ایجاب وصیت تا تولد طفل، زمانی به مدت شش ماه یا بیشتر سپری شده باشد؛ طفل نامشروع بوده؛ و وصیت بر او باطل است، در انتقاد به این نظر، بیان شده که قاعده غلبه، با توجه به ظاهر حال مادران، آنان را از تولد فرزند نامشروع بری می‌داند.[۱۳]


نکات توصیفی هوش مصنوعی

  1. وصیت برای جنین (حمل) امکان‌پذیر است.
  2. تملک جنین بر اساس وصیت، مشروط به زنده متولد شدن او است.
  3. اگر جنین زنده متولد نشود، وصیت بی‌اثر خواهد بود.
  4. وصیت مذکور مربوط به جنینی است که در زمان وصیت هنوز متولد نشده است.
  5. حق جنین در وصیت بعد از تولد زنده به طور خودکار محقق می‌شود.

مقالات مرتبط

منابع

  1. ↑ سیامک پاکباز. شرح قانون مدنی فرانسه. چاپ 1. میزان، 1401.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6711720
  2. ↑ مهدی شهیدی. ارث. چاپ 8. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 154836
  3. ↑ سیدمصطفی محقق داماد. بررسی فقهی و حقوقی وصیت مواد 825-860 قانون مدنی. چاپ 4. مرکز نشر علوم اسلامی، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 201544
  4. ↑ ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی (دوره عقود معین، قسمت سوم) (عطایا، هبه، وصیت). چاپ 7. گنج دانش، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2779212
  5. ↑ سیدمصطفی محقق داماد. بررسی فقهی و حقوقی وصیت مواد 825-860 قانون مدنی. چاپ 4. مرکز نشر علوم اسلامی، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 201588
  6. ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. اساس در قوانین مدنی (المدونه). چاپ 1. گنج دانش، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1444656
  7. ↑ ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی (دوره عقود معین، قسمت سوم) (عطایا، هبه، وصیت). چاپ 7. گنج دانش، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2779200
  8. ↑ ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی (دوره عقود معین، قسمت سوم) (عطایا، هبه، وصیت). چاپ 7. گنج دانش، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2779212
  9. ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. حقوق مدنی (وصیت). چاپ 2. گنج دانش، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 299264
  10. ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. حقوق مدنی (وصیت). چاپ 2. گنج دانش، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 299288
  11. ↑ ودود برزی. نسبی بودن آثار قراردادها و تعهد به سود شخص ثالث در حقوق ایران. چاپ 1. آثار اندیشه، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1065052
  12. ↑ سیدمصطفی محقق داماد. بررسی فقهی و حقوقی وصیت مواد 825-860 قانون مدنی. چاپ 4. مرکز نشر علوم اسلامی، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 201528
  13. ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. حقوق مدنی (وصیت). چاپ 2. گنج دانش، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 299276
برگرفته از «https://wikihoghoogh.net/w/index.php?title=ماده_۸۵۱_قانون_مدنی&oldid=424030»