ماده ۶۹۱ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
* {{زیتونی|[[ماده ۶۹۰ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | * {{زیتونی|[[ماده ۶۹۰ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | ||
* {{زیتونی|[[ماده ۶۹۲ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | * {{زیتونی|[[ماده ۶۹۲ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | ||
== مواد مرتبط == | == مواد مرتبط == | ||
* [[ماده ۶۹۰ قانون مدنی]] | * [[ماده ۶۹۰ قانون مدنی]] | ||
| خط ۱۰: | خط ۸: | ||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
«سبب»، چیزی است که در صورت فقدان مانع بر سر راه آن، باعث به وجود آمدن چیز دیگری می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مسئولیت مدنی تولیدکنندگان و فروشندگان کالا|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3909708|صفحه=|نام۱=صادق|نام خانوادگی۱=مددی|چاپ=-}}</ref> | «سبب»، چیزی است که در صورت فقدان مانع بر سر راه آن، باعث به وجود آمدن چیز دیگری می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مسئولیت مدنی تولیدکنندگان و فروشندگان کالا|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3909708|صفحه=|نام۱=صادق|نام خانوادگی۱=مددی|چاپ=-}}</ref> | ||
== مطالعات تطبیقی == | == مطالعات تطبیقی == | ||
به موجب ماده ۲۰۱۲ قانون مدنی فرانسه، در فرض فقدان یک یا چند [[تعهد]] صحیح، ضمان، اعتباری ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی قراردادهای ویژه (اشاعه، شرکت مدنی، تقسیم مال مشترک، ودیعه، وکالت، ضمان)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=520736|صفحه=|نام۱=سیدمحمود|نام خانوادگی۱=کاشانی|چاپ=1}}</ref> | به موجب ماده ۲۰۱۲ قانون مدنی فرانسه، در فرض فقدان یک یا چند [[تعهد]] صحیح، ضمان، اعتباری ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی قراردادهای ویژه (اشاعه، شرکت مدنی، تقسیم مال مشترک، ودیعه، وکالت، ضمان)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=520736|صفحه=|نام۱=سیدمحمود|نام خانوادگی۱=کاشانی|چاپ=1}}</ref> | ||
== نکات تفسیری دکترین ماده 691 قانون مدنی == | |||
== نکات تفسیری دکترین == | |||
برخلاف حکم این ماده، با توجه به مقررات باب دهم [[قانون تجارت]]، [[ضمان از دین آینده]] صحیح است، خواه سبب دین به وجود آمده؛ یا به وجود نیامده باشد، مقررات مزبور، دلالت بر پذیرش [[تعهد تبعی|تبعی بودن تعهد]] [[ضامن]] دارد، بدین ترتیب که در دین آینده، تعهد ضامن، تابع ایجاد دین بر [[ذمه]] [[مدیون]] اصلی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی قراردادهای ویژه (اشاعه، شرکت مدنی، تقسیم مال مشترک، ودیعه، وکالت، ضمان)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=520736|صفحه=|نام۱=سیدمحمود|نام خانوادگی۱=کاشانی|چاپ=1}}</ref> | برخلاف حکم این ماده، با توجه به مقررات باب دهم [[قانون تجارت]]، [[ضمان از دین آینده]] صحیح است، خواه سبب دین به وجود آمده؛ یا به وجود نیامده باشد، مقررات مزبور، دلالت بر پذیرش [[تعهد تبعی|تبعی بودن تعهد]] [[ضامن]] دارد، بدین ترتیب که در دین آینده، تعهد ضامن، تابع ایجاد دین بر [[ذمه]] [[مدیون]] اصلی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی قراردادهای ویژه (اشاعه، شرکت مدنی، تقسیم مال مشترک، ودیعه، وکالت، ضمان)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=520736|صفحه=|نام۱=سیدمحمود|نام خانوادگی۱=کاشانی|چاپ=1}}</ref> | ||
[[انتقال دین|انتقال]] [[دین معلق]] به ذمه ضامن را می‌توان پذیرفت؛ زیرا فرض بر این است که دین، با همه اوصاف و ویژگی‌های خود منتقل می‌گردد؛ و دیگر چه تفاوتی می‌نماید که منجز یا معلق باشد؟ چرا که در فاصله بین [[انشاء|انشای]] عقد و تحقق [[شرط]]، بدون تردید، یک رابطه حقوقی میان [[داین]] و مدیون به وجود آمده؛ که باید مفاد آن را رعایت نموده؛ و نسبت به آن پایبند باشند، ولی نباید رابطه مزبور را با دین مشتبه نمود، در واقع پیدایش دین، مؤخر بر تحقق شرط بوده؛ و تا آن زمان، نمی‌توان آن را بر ذمه [[مشروط علیه|مشروطٌ علیه]] مستقر دانست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (عقود معین، قسمت چهارم) (عقود اذنی، وثیقه‌های دین، ودیعه، عاریه، وکالت، ضمان)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2658688|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=6}}</ref> | [[انتقال دین|انتقال]] [[دین معلق]] به ذمه ضامن را می‌توان پذیرفت؛ زیرا فرض بر این است که دین، با همه اوصاف و ویژگی‌های خود منتقل می‌گردد؛ و دیگر چه تفاوتی می‌نماید که منجز یا معلق باشد؟ چرا که در فاصله بین [[انشاء|انشای]] عقد و تحقق [[شرط]]، بدون تردید، یک رابطه حقوقی میان [[داین]] و مدیون به وجود آمده؛ که باید مفاد آن را رعایت نموده؛ و نسبت به آن پایبند باشند، ولی نباید رابطه مزبور را با دین مشتبه نمود، در واقع پیدایش دین، مؤخر بر تحقق شرط بوده؛ و تا آن زمان، نمی‌توان آن را بر ذمه [[مشروط علیه|مشروطٌ علیه]] مستقر دانست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (عقود معین، قسمت چهارم) (عقود اذنی، وثیقه‌های دین، ودیعه، عاریه، وکالت، ضمان)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2658688|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=6}}</ref> | ||
== سوابق و مستندات فقهی == | == سوابق و مستندات فقهی == | ||
=== سوابق و مستندات فقهی === | === سوابق و مستندات فقهی === | ||
با توجه به اینکه ضمان، عبارت است از نفس تعهد و تکلیف، و در آن، [[مشغول الذمه|اشتغال ذمه]] [[مضمون عنه|مضمونٌ عنه]] شرط نمی‌باشد؛ لذا ضمان نسبت [[نفقه آینده]] را می‌توان پذیرفت.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=عقد ضمان|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=506692|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدمحمد|نام خانوادگی۱=موسوی بجنوردی|چاپ=1}}</ref> | با توجه به اینکه ضمان، عبارت است از نفس تعهد و تکلیف، و در آن، [[مشغول الذمه|اشتغال ذمه]] [[مضمون عنه|مضمونٌ عنه]] شرط نمی‌باشد؛ لذا ضمان نسبت [[نفقه آینده]] را می‌توان پذیرفت.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=عقد ضمان|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=506692|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدمحمد|نام خانوادگی۱=موسوی بجنوردی|چاپ=1}}</ref> | ||
== نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 691 قانون مدنی == | |||
== نکات توصیفی هوش مصنوعی == | |||
{{هوش مصنوعی (ماده)}} | {{هوش مصنوعی (ماده)}} | ||
# ضمان اشاره به انتقال تعهد پرداخت دین از ضامن به مضمون‌له دارد. | # ضمان اشاره به انتقال تعهد پرداخت دین از ضامن به مضمون‌له دارد. | ||
| خط ۳۱: | خط ۲۴: | ||
# [[ماده ۶۹۱ قانون مدنی]] مصادیق و شرایطی که ضمان معتبر است را مشخص می‌کند. | # [[ماده ۶۹۱ قانون مدنی]] مصادیق و شرایطی که ضمان معتبر است را مشخص می‌کند. | ||
# ضمانت در حقوق مدنی معمولاً بر اساس دین‌های موجود و فعلی صورت می‌پذیرد. | # ضمانت در حقوق مدنی معمولاً بر اساس دین‌های موجود و فعلی صورت می‌پذیرد. | ||
== رویه های قضایی == | == رویه های قضایی == | ||
* [[نظریه شماره 7/97/2993 مورخ 1398/06/23 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]] | * [[نظریه شماره 7/97/2993 مورخ 1398/06/23 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]] | ||
| خط ۳۷: | خط ۲۹: | ||
به موجب نظر [[نشست قضایی|کمیسیون نشست‌های قضایی]]، به مناسبت نشست قضات دادگستری کلاله: «مطابق ماده ۶۹۱ قانون مدنی، ضمان دینی که هنوز سبب آن ایجاد نشده؛ باطل است؛ لذا اخذ ضامن برای [[تادیه|تأدیه]] [[خسارت تأخیر تأدیه]]، صحیح به نظر نمی‌رسد؛ زیرا سبب ادای دین، زمانی ایجاد می‌گردد که [[متعهد]]، از پرداخت به موقع اقساط وام امتناع ورزد؛ و از این رهگذر خسارتی متوجه [[بانک]] شود؛ که در این صورت ذمه ضامن، در مقابل [[مضمون له|مضمونٌ له]] مشغول می‌شود؛ و به این ترتیب به لحاظ اینکه امری محتمل است؛ و ورود خسارت فعلیت نیافته؛ با مفاد ماده مرقوم مخالفت صریح دارد، اما التزام به پرداخت دین یا [[خسارت احتمالی]] آینده، به گونه ای که ایجاد [[التزام به تادیه معلق|التزام]]، معلق به تحقق دین اصلی باشد؛ بلامانع به نظر می‌رسد، لیکن این التزام از باب ضمان، به‌شمار نمی‌آید؛ و از این جهت فاقد آثار قانونی است، ولی بر مبنای [[ماده ۱۰ قانون مدنی]]، لازم الوفا و [[نفوذ|نافذ]] است.»<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه نشست‌های قضایی مسائل قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1009516|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref> | به موجب نظر [[نشست قضایی|کمیسیون نشست‌های قضایی]]، به مناسبت نشست قضات دادگستری کلاله: «مطابق ماده ۶۹۱ قانون مدنی، ضمان دینی که هنوز سبب آن ایجاد نشده؛ باطل است؛ لذا اخذ ضامن برای [[تادیه|تأدیه]] [[خسارت تأخیر تأدیه]]، صحیح به نظر نمی‌رسد؛ زیرا سبب ادای دین، زمانی ایجاد می‌گردد که [[متعهد]]، از پرداخت به موقع اقساط وام امتناع ورزد؛ و از این رهگذر خسارتی متوجه [[بانک]] شود؛ که در این صورت ذمه ضامن، در مقابل [[مضمون له|مضمونٌ له]] مشغول می‌شود؛ و به این ترتیب به لحاظ اینکه امری محتمل است؛ و ورود خسارت فعلیت نیافته؛ با مفاد ماده مرقوم مخالفت صریح دارد، اما التزام به پرداخت دین یا [[خسارت احتمالی]] آینده، به گونه ای که ایجاد [[التزام به تادیه معلق|التزام]]، معلق به تحقق دین اصلی باشد؛ بلامانع به نظر می‌رسد، لیکن این التزام از باب ضمان، به‌شمار نمی‌آید؛ و از این جهت فاقد آثار قانونی است، ولی بر مبنای [[ماده ۱۰ قانون مدنی]]، لازم الوفا و [[نفوذ|نافذ]] است.»<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه نشست‌های قضایی مسائل قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1009516|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref> | ||
* [[نظریه شماره 7/99/1061 مورخ 1399/08/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم تعلق خسارت تاخیر تادیه به راهن پس از تاریخ توقف بابت تسهیلات دریافتی تاجر]] | * [[نظریه شماره 7/99/1061 مورخ 1399/08/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم تعلق خسارت تاخیر تادیه به راهن پس از تاریخ توقف بابت تسهیلات دریافتی تاجر]] | ||
== مقالات مرتبط == | == مقالات مرتبط == | ||
* [[استاد جعفری لنگرودی و شعائر الاسلام]] | * [[استاد جعفری لنگرودی و شعائر الاسلام]] | ||
* [[ناقلیت یا کاشفیت شرط تعلیقی و آثار آن در حقوق ایران]] | * [[ناقلیت یا کاشفیت شرط تعلیقی و آثار آن در حقوق ایران]] | ||
* [[ماهیت حقوقی ضمانت‌نامه‌های بانکی در ایران]] | * [[ماهیت حقوقی ضمانت‌نامه‌های بانکی در ایران]] | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
| خط ۵۰: | خط ۴۰: | ||
[[رده:عقود-معین]] | [[رده:عقود-معین]] | ||
[[رده:ضمان عقدی]] | [[رده:ضمان عقدی]] | ||
{{DEFAULTSORT:ماده 3460}} | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۳۷
ماده ۶۹۱ قانون مدنی: ضمانِ دینی که هنوز سبب آن ایجاد نشده‌است، باطل است.
مواد مرتبط
توضیح واژگان
«سبب»، چیزی است که در صورت فقدان مانع بر سر راه آن، باعث به وجود آمدن چیز دیگری می‌گردد.[۱]
مطالعات تطبیقی
به موجب ماده ۲۰۱۲ قانون مدنی فرانسه، در فرض فقدان یک یا چند تعهد صحیح، ضمان، اعتباری ندارد.[۲]
نکات تفسیری دکترین ماده 691 قانون مدنی
برخلاف حکم این ماده، با توجه به مقررات باب دهم قانون تجارت، ضمان از دین آینده صحیح است، خواه سبب دین به وجود آمده؛ یا به وجود نیامده باشد، مقررات مزبور، دلالت بر پذیرش تبعی بودن تعهد ضامن دارد، بدین ترتیب که در دین آینده، تعهد ضامن، تابع ایجاد دین بر ذمه مدیون اصلی است.[۳] انتقال دین معلق به ذمه ضامن را می‌توان پذیرفت؛ زیرا فرض بر این است که دین، با همه اوصاف و ویژگی‌های خود منتقل می‌گردد؛ و دیگر چه تفاوتی می‌نماید که منجز یا معلق باشد؟ چرا که در فاصله بین انشای عقد و تحقق شرط، بدون تردید، یک رابطه حقوقی میان داین و مدیون به وجود آمده؛ که باید مفاد آن را رعایت نموده؛ و نسبت به آن پایبند باشند، ولی نباید رابطه مزبور را با دین مشتبه نمود، در واقع پیدایش دین، مؤخر بر تحقق شرط بوده؛ و تا آن زمان، نمی‌توان آن را بر ذمه مشروطٌ علیه مستقر دانست.[۴]
سوابق و مستندات فقهی
سوابق و مستندات فقهی
با توجه به اینکه ضمان، عبارت است از نفس تعهد و تکلیف، و در آن، اشتغال ذمه مضمونٌ عنه شرط نمی‌باشد؛ لذا ضمان نسبت نفقه آینده را می‌توان پذیرفت.[۵]
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 691 قانون مدنی
 | محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- ضمان اشاره به انتقال تعهد پرداخت دین از ضامن به مضمون‌له دارد.
- دینی که هنوز سبب آن ایجاد نشده، به معنای دینی است که هنوز علتی برای تحقق آن به وجود نیامده است.
- این قانون بر عدم امکان ضمانت برای دیونی که هنوز محقق نشده‌اند تأکید دارد.
- صحت ضمان نیازمند وجود مبنا یا سببی است که دین بر اساس آن شکل بگیرد.
- ماده ۶۹۱ قانون مدنی مصادیق و شرایطی که ضمان معتبر است را مشخص می‌کند.
- ضمانت در حقوق مدنی معمولاً بر اساس دین‌های موجود و فعلی صورت می‌پذیرد.
رویه های قضایی
به موجب نظر کمیسیون نشست‌های قضایی، به مناسبت نشست قضات دادگستری کلاله: «مطابق ماده ۶۹۱ قانون مدنی، ضمان دینی که هنوز سبب آن ایجاد نشده؛ باطل است؛ لذا اخذ ضامن برای تأدیه خسارت تأخیر تأدیه، صحیح به نظر نمی‌رسد؛ زیرا سبب ادای دین، زمانی ایجاد می‌گردد که متعهد، از پرداخت به موقع اقساط وام امتناع ورزد؛ و از این رهگذر خسارتی متوجه بانک شود؛ که در این صورت ذمه ضامن، در مقابل مضمونٌ له مشغول می‌شود؛ و به این ترتیب به لحاظ اینکه امری محتمل است؛ و ورود خسارت فعلیت نیافته؛ با مفاد ماده مرقوم مخالفت صریح دارد، اما التزام به پرداخت دین یا خسارت احتمالی آینده، به گونه ای که ایجاد التزام، معلق به تحقق دین اصلی باشد؛ بلامانع به نظر می‌رسد، لیکن این التزام از باب ضمان، به‌شمار نمی‌آید؛ و از این جهت فاقد آثار قانونی است، ولی بر مبنای ماده ۱۰ قانون مدنی، لازم الوفا و نافذ است.»[۶]
مقالات مرتبط
- استاد جعفری لنگرودی و شعائر الاسلام
- ناقلیت یا کاشفیت شرط تعلیقی و آثار آن در حقوق ایران
- ماهیت حقوقی ضمانت‌نامه‌های بانکی در ایران
منابع
- ↑ صادق مددی. مسئولیت مدنی تولیدکنندگان و فروشندگان کالا. چاپ -. میزان، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3909708
- ↑ سیدمحمود کاشانی. حقوق مدنی قراردادهای ویژه (اشاعه، شرکت مدنی، تقسیم مال مشترک، ودیعه، وکالت، ضمان). چاپ 1. میزان، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 520736
- ↑ سیدمحمود کاشانی. حقوق مدنی قراردادهای ویژه (اشاعه، شرکت مدنی، تقسیم مال مشترک، ودیعه، وکالت، ضمان). چاپ 1. میزان، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 520736
- ↑ ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی (عقود معین، قسمت چهارم) (عقود اذنی، وثیقه‌های دین، ودیعه، عاریه، وکالت، ضمان). چاپ 6. سهامی انتشار، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2658688
- ↑ آیت اله سیدمحمد موسوی بجنوردی. عقد ضمان. چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1385. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 506692
- ↑ مجموعه نشست‌های قضایی مسائل قانون مدنی. چاپ 1. جنگل، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1009516