ماده ۱۳۱۵ قانون مدنی

ماده ۱۳۱۵ قانون مدنی: شهادت باید از روی قطع و یقین باشد نه به‌طور شک و تردید.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۱۳۱۴ قانون مدنی
• ماده ۱۳۱۶ قانون مدنی

توضیح واژگان

قطع، به حالت نفسانی گویند که در آن، حال واقعه، برای شاهد، محرز و متقن بوده؛ و احتمال خطا منتفی است.

دیدن، شنیدن یا حس واقعه، به گونه ای متناسب با موضوع را، قطع و یقین در شهادت گویند.

به اخبار اشخاص از آنچه که دیده؛ یا شنیده‌اند؛ شهادت گویند.

مطالعات تطبیقی

در حقوق فرانسه، حجیت گواهی، منوط به علم قاضی است.

نکات تفسیری دکترین ماده ۱۳۱۵ قانون مدنی

در عصر حاضر، اماره و شهادت، به عنوان دلایل ناقص محسوب گردیده؛ و به دلیل امکان فراموشی، عدم صداقت، یا دقت ناکافی شاهد، اعتماد به وی مشکل است. به همین دلیل، بیشتر مردم به تنظیم سند در روابط خود رو آورده؛ و شهادت، نتوانسته جایگاه گذشته خود را، حفظ نماید.

ممکن است یقین شاهد، مستند به دیدن و شنیدن توأمان باشد.

شهادت از روی شک و تردید، اعتباری ندارد. شاهد باید از طریق حواس خود، نسبت موضوع شهادت، علم پیدا نموده؛ و درضمن، حواس او نیز، دچار بیماری نبوده باشد؛ درنتیجه اگر شخص ناشنوا یا روشندل، نمی‌تواند به استماع یا دیدن چیزی شهادت دهد.

نکات توضیحی ماده ۱۳۱۵ قانون مدنی

شهادت از روی ظن و شک، فاقد اثر است. ظنی که شرع، آن را معتبر دانسته؛ در حکم علم بوده؛ و شهادت مستند به چنین ظنی، پذیرفته‌است.

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

با استناد به روایتی از امام صادق، به نقل از حضرت محمد، شاهد، باید بتواند موضوع شهادت را، به یاد آورد. و امام صادق، شهادت در موارد شک و تردید را، صحیح ندانست.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده ۱۳۱۵ قانون مدنی

1. شهادت باید مبتنی بر قطع و یقین باشد.
2. شهادت نباید به‌طور شک و تردید ارائه شود.
3. مبنای شهادت باید اطمینان کامل به صحت موضوع باشد.
4. قوانین بر اهمیت قطعیت در ارائه شهادت تأکید دارند.
5. پرهیز از شهادت مبتنی بر تردید و دو دلی در فرایند قضایی الزامی است.

رویه‌های قضایی

به موجب دادنامه شماره ۵۲۸ مورخه ۱۳۷۳/۹/۲۹ شعبه ۱۸ دیوان عالی کشور، شهادتی که مستند به علم و یقین نبوده؛ و تنها متکی بر شنیده‌های دیگران باشد؛ پذیرفته نیست. و به موجب دادنامه شماره ۵۷۰ مورخه ۱۳۸۵/۴/۳۱ شعبه ۸ دادگاه تجدیدنظر استان تهران، شهادتی که مستند به علم و یقین نبوده؛ و تنها متکی بر شنیده‌های دیگران باشد؛ پذیرفته نیست.

به موجب دادنامه شماره ۵۶۹ مورخه ۱۳۷۳/۹/۲۴ شعبه ۳ دیوان عالی کشور، شهادتی که پیرامون موضوعات مورد نزاع طرفین دعوا نباشد؛ فاقد تنجیز و قطعیت بوده؛ و قابل تطبیق با ادعای مدعی نباشد؛ اعتباری ندارد.

• رای دادگاه درباره اعتراض به تصمیم مراجع انتظامی دانشگاه آزاد اسلامی در دادگاه حقوقی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۱۶۰۰۶۹۱)
• رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر عدم مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت

پایان‌نامه و رساله‌های مرتبط

• بررسی فقهی – حقوقی مستند شهادت