ماده ۹۴۶ قانون مدنی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۹۴۶ اصلاحی ۶/۱۱/۱۳۸۷ و تبصره الحاقی ۲۶/۵/۱۳۸۹: زوج از تمام اموال زوجه ارث می‌برد و زوجه در صورت فرزنددار بودن زوج، یک‌هشتم از عین اموال منقول و یک‌هشتم از قیمت اموال غیرمنقول اعم از عرصه و اعیان ارث می‌برد و در صورتی که زوج هیچ فرزندی نداشته باشد سهم زوجه یک چهارم از همه اموال به ترتیب یاد شده خواهد بود.

تبصره- مفاد این درخصوص وراث متوفایی که قبل از تصویب آن فوت کرده ولی هنوز ترکه او تقسیم نشده‌است نیز لازم‌الاجراء است.


  • مشاهده ماده قبلی
  • مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

عرصه یعنی زمین دارای مالک[۱]

عین یعنی آنچه روی عرصه بنا شود.[۲]

پیشینه

در دین مسیح، محدودیتی در ارث بری از اموال شوهر، وجود ندارد.[۳]

در حقوق کویت، عراق، یمن، سوریه و سودان، زن از کلیه اموال شوهر، ارث می‌برد.[۴]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

این ماده، بین زوجه ای که از متوفی، دارای فرزند است؛ و زوجه فاقد فرزند، تفاوتی قائل نشده‌است.[۵]

این ماده، استثنایی است بر اصل توارث زوجین از یکدیگر، لذا درموارد تردید، باید تفسیر مضیق گردد.[۶]

مستندات فقهی

با استناد به روایاتی از امام صادق، زن از همه اموال شوهر، به جز عین منزلی که متوفی، در آن می‌زیسته؛ ارث می‌برد. البته از قیمت منزل مذکور نیز، ارث می‌برد.[۷]

از امام باقر روایت شده که زوجه، از زمین ارث نمی‌برد؛ ولی از قیمت چوب و آجر خانه، ارث می‌برد.[۸]

سوابق فقهی

زن متوفی، از زمین خانه و باغ ارث نمی‌برد؛ و فقط از قیمت اعیان آنها، ارث می‌برد.[۹] و زن از قیمت ساختمان، اعم از سقف و دیوار، ارث می‌برد.[۱۰]

زوجه در منفعت و نماء، سهمی ندارد و فقط از قیمت اعیان ملک، ارث می‌برد.[۱۱]

منابع

  1. مصطفی اصغرزاده بناب. حقوق ثبت کاربردی (جلد اول) (دعاوی اعتراضات ثبتی مربوط به املاک و آیین رسیدگی به آنها). چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2854792
  2. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد چهارم). چاپ 4. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 337416
  3. عزیزاله فهیمی. ارث تطبیقی مقایسه مقررات ارث در حقوق مدنی و اقلیت‌های دینی ایران (زرتشتی-کلیمی-مسیحی). چاپ 1. خرسندی، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3071012
  4. ابوالقاسم گرجی، سیدحسین صفایی، سیدعزت اله عراقی، اسداله امامی و دیگران. بررسی تطبیقی حقوق خانواده. چاپ 2. دانشگاه تهران، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 177576
  5. حسین مهرپور. بررسی میراث زوجه در حقوق اسلام و ایران (تحلیل فقهی و حقوقی ارث زن از دارایی شوهر). چاپ 3. اطلاعات، 1376.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1454196
  6. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره حقوق مدنی (جلد اول) (ارث). چاپ 5. گنج دانش، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 200052
  7. آیت اله سیدمحمد موسوی بجنوردی. بررسی فقهی و حقوقی ارث زن از شوهر. مجموه مقالات فقهی حقوقی فلسفی و اجتماعی (جلد ششم)، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی تابستان 1385، 1385.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4976992
  8. آیت اله سیدمحمد موسوی بجنوردی. اندیشه‌های حقوقی (جلد اول) (حقوق خانواده). چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 156604
  9. عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم). چاپ 1. سمت، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 54880
  10. آیت اله سیدروح اله خمینی. ره توشه قضایی (بیش از یک هزار استفتاء قضایی از محضر حضرت امام خمینی (ره)). چاپ 1. قضا، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 34372
  11. حسین مهرپور. بررسی میراث زوجه در حقوق اسلام و ایران (تحلیل فقهی و حقوقی ارث زن از دارایی شوهر). چاپ 3. اطلاعات، 1376.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1454240