ماده ۱۳۰ قانون مدنی

ماده ۱۳۰ قانون مدنی: کسی حق ندارد از خانه‌ی خود به فضای خانه همسایه، بدون اذن او خروجی بدهد و اگر بدون اذن، خروجی بدهد ملزم به رفع آن خواهد بود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

به از بین رفتن منع قانونی، توسط مقنن یا شخصی معین، به نفع اشخاصی معلوم یا نامشخص و همچنین به موافقت مالک، جهت تصرف دیگری در مال او، اذن گویند.

خروجی، یعنی راهی برای خارج شدن از ملک.

مطالعه تطبیقی

این ماده، از ماده 675 قانون مدنی فرانسه، اقتباس گردیده است، لذا باید خروجی را عبارت از بالکن، یا هر شیئ زایدی، دانست که وارد فضای خانه همسایه می گردد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

بنابر قاعده تبعیت، فضای بالای زمین، و نیز زیرزمین، متعلق به صاحب ملک است. فضای بالای زمین و نیز زیرزمین، در حدود عرفی، متعلق به صاحب ملک است به عبارتی حکم فضای بالای زمین، تابع مالکیت بنا است و صاحب ملک، حق منع دیگران از تصرف در فضای بالای زمین و نیز زیرزمین خود را دارد و در مالیت فضای بالای زمین و صحت بیع قسمت مزبور، تردیدی وجود ندارد.

این ماده و ماده بعد، تجاوز به فضای ملک همسایه را بدون اذن وی، ممنوع دانسته‌اند. چنین احکامی، نتیجه منطقی مالکیت همسایه، نسبت به فضای محاذی ملک خویش است.

در این ماده، نتیجه و حاصل عمل، مورد نهی قانونگذار قرار گرفته است، به نحوی که مخالفت با چنین ممنوعیتی، موجب بی اعتباری عمل منهیٌ‌عنه خواهد بود.

رویه‌های قضایی

به موجب دادنامه شماره 63 مورخه 12/6/1317 دیوان عالی کشور، گشودن در به سمت ملک همسایه، قانونی نیست.

به نظر کمیسیون نشست‌های قضایی، به مناسبت نشست قضات تنکابن، باز کردن در به طرف ملک همسایه، بدون سبق حق ارتفاق، صحیح نیست.

مصادیق و نمونه‌ها

• بالکن، در و پنجره، خروجی محسوب می گردد.