ماده ۳۳۹ قانون مدنی

ماده ۳۳۹ قانون مدنی: پس از توافق بایع و مشتری در مبیع و قیمت آن، عقد بیع به ایجاب و قبول واقع می‌شود. ممکن است بیع به داد و ستد نیز واقع گردد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

پیشینه

به موجب ماده ۴۲۴ قانون مدنی مصر، اگر ثمن، توسط طرفین تعیین نگردیده باشد؛ لیکن به دلالت شواهد و قراین، مقصود متعادقین، تبادل ثمن رایج و متداول در جامعه باشد؛ دراینصورت چنین بیعی صحیح است.

کلیات توضیحی تفسیری دکترین

تعهد طرفین، باید کاشف از قصد انشاء، یعنی ایجاب و قبول باشد. اما در مورد اعیان خارجی، تعهد به محض ایجاب و قبول، به خودی خود واقع گردیده؛ و صورت خارجی پیدا می‌نماید. مانند بیع که پس از توافق طرفین، و قبل از قبض تحقق می‌یابد. بنابراین عدم امکان ایجاد عقد، بدون تراضی و ایجاب و قبول، دلالت بر این دارد که تراضی و ایجاب و قبول، از عناصر عقد بیع به‌شمار می‌آیند.

برخی عقود نظیر بیع و اجاره، نیازمند دو قصد انشاء هستند؛ ولی برخی دیگر، مانند رهن، با یک قصد انشاء، و یک رضای بدون قصد انشاء تحقق می‌یابند. البته که قصد و رضا، می‌تواند به روش‌هایی غیر از لفظ احراز گردد. هرچند طرفین با اشاره کردن نمی‌توانند به‌طور کامل مقصود خویش را به طرف مقابل منتقل نمایند اما قانون مدنی، با تبعیت از عرف معمول جامعه، در رابطه با اعلام قصد و رضای اشخاص لال، اشاره را کافی دانسته و الزام به اخذ وکیل برای چنین اشخاصی ننموده‌است.

در معاطات، قبض مبیع و اقباض ثمن، کافی بوده؛ و دیگر نیازی به لفظ نمی‌باشد. اما سایر شرایط صحت و اعتبار معاملات، در معاطات نیز باید رعایت گردد. البته قانونگذار، جز در مواردی که به موجب قانون، استثنا گردیده‌است؛ ایجاب غیرلفظی را، ممکن دانسته‌است.

مستندات فقهی

عقود غائبین، با ایجاب و قبول لفظی صورت نگرفته؛ و در دسته معاطات قرار دارد.

سوابق فقهی

قصد و رضا، می‌تواند به طرقی غیر از لفظ واقع گردد. در مقابل، انتقاد شده‌است که قصد انشاء، فقط با لفظ محقق می‌گردد.

صیغه، یعنی ایجاب و قبول، یکی از ارکان بیع است.

مقالات مرتبط

• مفهوم و قلمرو تلف حکمی موضوع عقد با نگاهی به نظام حقوقی انگلستان
• زمان و مکان تشکیل قرارداد الکترونیکی
• تطبیق پذیری ثمن شناور در قراردادهای صادرات گاز با حقوق ایران