ماده ۹۴۴ قانون مدنی

اگر شوهر در حال مرض زن خود را طلاق دهد و در ظرف یک سال از تاریخ طلاق به همان مرض بمیرد زوجه از او ارث می‌برد اگرچه طلاق بائن باشد مشروط بر این که زن شوهر نکرده باشد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

به مرضی که منجر به مرگ گردد؛ مرض موت گویند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

دلیل ارث بری زن از همسر سابق خود، در مرض منتهی به فوت، حرمت یا کراهت طلاق، در ایام پایانی عمر شوهر است. و قانونگذار، به دلیل آسیبی که در چنین طلاقی، ممکن است به زن وارد آید؛ رابطه سببی را که مقتضی وراثت است؛ در زمینه ارث بری، مفروض می داند.

ارث بری زن از همسر سابق خود، در مرض منتهی به فوت، ظاهراً حکمی است استثنایی و خلاف قاعده، زیرا با اجرای طلاق بائن، و نیز پس از انقضای عده طلاق رجعی، دیگر رابطه زوجیتی باقی نمی ماند؛ تا بتواند مقتضی توارث باشد. اما درواقع، حکم مزبور را، نمی توان استثنایی بر قاعده (لزوم بقای زوجیت دانست)؛ بلکه چنین طلاقی؛ نافذ نبوده؛ و اثر این عدم نفوذ، در تداوم ارث بری زن از شوهر، ظهور می یابد.

ارث بری زن از همسر سابق خود، در مرض منتهی به فوت را، نمی توان استثنایی بر قاعده (لزوم بقای زوجیت دانست)؛ بلکه طلاق زن در مرض متصل به موت؛ نافذ نیست؛ و اثر این عدم نفوذ، در تداوم ارث بری زن از شوهر، ظهور می یابد. (

ارث بری زن از همسر سابق خود، در مرض منتهی به فوت،  حتی درمواردی که طلاق، به درخواست زوجه، و یا به صورت خلع و مبارات، واقع می گردد؛ مجرا است.

مستندات فقهی

به موجب روایات متعددی از امام صادق، اگر شوهر در حال مرض، زن خود را طلاق دهد؛ و در ظرف یک سال از تاریخ طلاق، به همان مرض بمیرد؛ زوجه از او ارث می‌برد؛ اگرچه طلاق بائن باشد؛ مشروط بر اینکه زن، شوهر نکرده باشد.

سوابق فقهی

درمواردی که زوج، در ایام بیماری، همسر خود را طلاق دهد؛ با حصول شرایطی، زوجه از او ارث می برد: اول اینکه فوت مرد، کمتر از یک سال از وقوع طلاق، رخ دهد؛ دوم اینکه، فوت به دلیل همان مرضی که حین طلاق، به آن مبتلا بوده؛ بمیرد؛ سوم اینکه، زن هنوز ازدواج نکرده باشد؛ و آخر اینکه، طلاق به درخواست زوجه نبوده باشد.