ماده ۱۱۲۵ قانون مدنی

ماده ۱۱۲۵ قانون مدنی: جنون و عنن در مرد هر گاه بعد از عقد هم حادث شود موجب حق فسخ برای زن خواهد بود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۱۱۲۱ قانون مدنی
• ماده ۱۱۲۲ قانون مدنی

توضیح واژگان

«عنن» به معنای عدم قدرت نشر آلت مرد، یا ناتوانی مرد برای نزدیکی می باشد.

فلسفه و مبانی نظری ماده

به دلیل ارتباط نکاح با نظم عمومی و مصلحت جامعه، قانونگذار به منظور جلوگیری از ابتلای زوجه به فساد، در فرضی که شوهر، پس از عقد، مبتلا به عنن گردد؛ حق فسخ عقد را برای زوجه، به رسمیت شناخته‌ است.

جنون و عنن در مرد، هر گاه بعد از عقد هم حادث شود؛ موجب حق فسخ برای زن خواهد بود، ولی چنانچه زوجه، پس از نکاح، به جنون مبتلا گردد؛ زوج حق ندارد عقد را فسخ نماید؛ زیرا در صورت ابتلای مرد به جنون، تأمین نفقه زوجه، با مشکل مواجه خواهد شد؛ و در چنین شرایطی، زن با فسخ نکاح، می‌تواند از سختی‌ها رهایی یابد؛ و دیگر اینکه در صورت حدوث جنون زوجه بعد از ازدواج، مرد می‌تواند از حق طلاق خویش استفاده نموده؛ و دیگر دلیلی برای اعطای حق فسخ به وی، وجود ندارد، بنابراین دلیل وضع ماده ۱۱۲۵ قانون مدنی، این است که زن، از حق طلاق برخوردار نبوده؛ و بتواند در موارد عارض شدن جنون و عنن بر زوجه، به نوعی از مشکلات مربوطه نجات یابد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

استقرار جنون در هر یک از زوجین، قبل از نکاح، از موجبات فسخ نکاح محسوب می‌گردد، اما در صورتی که پس از ازدواج، زوجه به جنون مبتلا شود؛ زوج نمی‌تواند نکاح را فسخ نماید؛ در حالی که در فرض ابتلای زوج به جنون، پس از نکاح، همسر وی از حق فسخ برخوردار است.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

• بنا به قول فقهی امام خمینی، عنن در مرد، هر گاه بعد از عقد هم حادث شود؛ موجب حق فسخ برای زن خواهد بود.
• به عقیده شهید اول، در فرض حدوث جنون پس از عقد، خیار فسخ، تنها برای زوجه ثابت است.

انتقادات

در صورتی که زوج، قبل از حدوث عنن، دخول نموده باشد؛ دیگر زن حق اعمال خیار فسخ را به دلیل عنن ندارد؛ لذا بهتر است ماده ۱۱۲۵ قانون مدنی، نسخ گردیده، و مفاد آن، به تناسب موضوع، به عنوان تبصره، به مواد ۱۱۲۱ و ۱۱۲۲ قانون مدنی الحاق گردد.

همان طور که زوج، ملزم به تحمل زوجه، پس از ابتلا به جنون در دوران زندگی مشترک است؛ بهتر است که حق فسخ زوجه، در صورت عارض شدن جنون در زوج پس از عقد، منتفی گردد.

مقالات مرتبط

نقش وکیل در جلو گیری از اطاله دادرسی درحقوق ایران و اسناد بین المللی