ماده ۵۱۹ قانون مدنی

ماده ۵۱۹ قانون مدنی: در عقد مزارعه حصهٔ هر یک از مزارع و عامل باید به نحو اشاعه از قبیل ربع یا ثلث یا نصف و غیره معین گردد و اگر به نحو دیگر باشد احکام مزارعه جاری نخواهد شد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۵۱۸ قانون مدنی
• ماده ۵۲۰ قانون مدنی

فلسفه و مبانی نظری

جهت جلوگیری از انعقاد معامله به نحو غرری، حصه هر یک از عامل و مزارع از منفعت و محصول، باید به نحو اشاعه تعیین گردد.

نکات تفسیری دکترین ماده 519 قانون مدنی

اگر طرفین توافق نمایند که تمام حصه، متعلق به یکی از آنها باشد؛ چنین عقدی، به عنوان مزارعه باطل است، و اگر نوعی از زرع، به یکی از متعاقدین تعلق داشته؛ و نوعی دیگر از آن، به طرف دیگر اختصاص یابد؛ چنین قراردادی هم، اگر تحت عنوان مزارعه انعقاد یابد؛ باطل است، همچنین اگر قطعه ای از زمین، به یکی از متعاقدین، و قسمتی از آن، به طرف دیگر تعلق بگیرد؛ عقد مزبور را هم، نمی‌توان مزارعه محسوب نمود، زیرا در مزارعه، محصول باید به نحو اشاعه، بین طرفین تقسیم گردد؛ حتی در صورت وجود اختلاف فاحش، بین حصه دو شریک.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

یکی از طرفین مزارعه، مالک زمین یا منافع آن بوده؛ و طرف دیگر، عاملی است که در آن زمین، به زراعت می‌پردازد، متعاقدین محصول را، به اشاعه میان خود تقسیم می‌نمایند، در مزارعه، باید نوع زرع معلوم باشد، مگر اینکه عرف آن منطقه، ضرورتی بر این امر نداشته؛ یا عقد به صورت مطلق واقع گردیده باشد، در فرض اخیر، عامل می‌تواند هر نوع زراعتی را که تمایل دارد؛ برگزیند.

مصادیق و نمونه ها

• اگر طرفین، توافق نمایند که صد تن از محصول مزرعه، متعلق به مزارع بوده؛ و بقیه آن، به عامل تعلق یابد؛ در چنین فرضی، چون حصه هر یک از طرفین؛ به نحو اشاعه تعیین نگردیده‌است؛ عقد مزبور، به عنوان مزارعه باطل است.
• اگر شرط گردد که حصه ای از محصول، بابت گاو باشد؛ و حصه ای بابت بذر، و سهمی نیز جهت عوامل زراعت تعیین شود؛ چنین عقدی را نمی‌توان مزارعه محسوب نمود.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 519 قانون مدنی

1. در مزارعه، حصه یا سهم مزارع و عامل باید به نحو اشاعه تعیین شود.
2. سهم باید به صورت کسر مشخصی از کل محصول مانند ربع، ثلث یا نصف تعیین شود.
3. اگر حصه به صورتی غیر از نحو اشاعه تعیین شود، مزارعه معتبر نیست.
4. عدم تعیین حصه به نحو اشاعه منجر به عدم جریان احکام مزارعه می‌شود.
5. تعیین دقیق سهم برای صحت عقد مزارعه ضروری است.

رویه های قضایی

• رای دادگاه درباره مصداق رای خارج از خواسته (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۸۰۱۲۶۳)

مقالات مرتبط

• مسئولیت حرفه ای پیمانکار مهندسی، تأمین کالا و مدیریت ساخت در صنعت نفت و گاز