ماده ۹۶ قانون مدنی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۹۶ قانون مدنی: چشمهٔ واقعه در زمین کسی، محکوم به ملکیت صاحب زمین است مگر این که دیگری نسبت به آن چشمه عیناً یا انتفاعاً حقی داشته باشد.

نکات تفسیری دکترین ماده ۹۶ قانون مدنی

حق ارتفاق، حقی عینی به‌شمار می‌آید،[۱] و عقدی لازم است.[۲] همچنین حق ارتفاق، به سه نوع ارضی، شخصی و تیولی قابل تقسیم است.[۳] اثبات دارا بودن این حق، نسبت به عین یا منافع چشمه و آب موجود در ملک دیگری، با مدعی آن،[۴] و متوقف بر ارائه دلیل است،[۵] به طور کلی مالکیت چشمه، از اماره تصرف نشات گرفته و در دسته مالکیت‌های تبعی قرار دارد،[۶] و اماره مالکیت مندرج در ماده ۹۶ قانون مدنی، قابل تسری به موارد دیگری غیر از مالکیت چشمه نیز می‌باشد.[۷]

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده ۹۶ قانون مدنی

  1. مالکیت چشمه به صاحب زمینی که چشمه در آن واقع شده است تعلق دارد.
  2. حق مالکیت صاحب زمین بر چشمه به استثنای شرایط خاصی می‌باشد.
  3. اگر فرد دیگری حق عینی یا حق انتفاع بر چشمه داشته باشد، مالکیت آن به وی تعلق خواهد گرفت.
  4. وجود حق انتفاع یا حق عینی می‌تواند مالکیت چشمه را از صاحب زمین سلب کند.
  5. اصل بر این است که چشمه و زمین متعلق به یک مالک هستند، مگر این که خلافش ثابت شود.

انتقادات

در ماده ۹۶ قانون مدنی، «واقعه»، واژه ای است عربی و «چشمه»، فارسی است؛ بنابراین «چشمه»، مؤنث نیست تا برای آن، واژه «واقعه» که صفت اناث است، به کار برده شود.[۸]

مقالات مرتبط

منابع

  1. ناصر کاتوزیان. دوره مقدماتی حقوق مدنی (اموال و مالکیت). چاپ 30. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2943172
  2. سیدحسن امامی. حقوق مدنی (جلد اول) (در اموال، مالکیت، حق انتفاع، حق ارتفاق، تعهدات بطور کلی، بیع و معاوضه). چاپ 17. اسلامیه، 1375.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 525504
  3. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد اول). چاپ 1. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 80884
  4. ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 91532
  5. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط شرح قانون مدنی (حقوق اموال). چاپ 6. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 187396
  6. ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 91532
  7. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط شرح قانون مدنی (حقوق اموال). چاپ 6. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 187388
  8. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مجموعه محشای قانون مدنی. چاپ 3. گنج دانش، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1708876