ماده ۳۷۰ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ابرابزار)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱: خط ۱:
'''ماده ۳۷۰ قانون مدنی''': اگر طرفین معامله برای [[تسلیم]] [[مبیع]]، موعدی قرار داده باشند قدرت بر تسلیم در آن موعد شرط است نه در زمان عقد.
'''ماده ۳۷۰ قانون مدنی''': اگر طرفین معامله برای [[تسلیم]] [[مبیع]]، موعدی قرار داده باشند قدرت بر تسلیم در آن موعد شرط است نه در زمان [[عقد]].
* {{زیتونی|[[ماده ۳۶۹ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۳۶۹ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۳۷۱ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۳۷۱ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}


== کلیات توضیحی تفسیری دکترین ==
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
اگر در بیع کلی فی الذمه، به هنگام انعقاد قرارداد، مورد معامله موجود نشده باشد؛ قدرت تسلیم در موعد مقرر بین طرفین شرط است؛ نه در زمان وقوع معامله.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=التزامات بایع و مشتری قبل و بعد از تسلیم مورد معامله|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1082708|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=کیایی|چاپ=1}}</ref>
صحت [[بیع سلم]]، منوط است به برخورداری [[بایع]] از قدرت تسلیم مبیع، در موعد تحویل آن، نه به هنگام انشای [[بیع]].<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کلیات حقوق اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1381|ناشر=رهام|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3570568|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=بروجردی عبده|چاپ=1}}</ref>


صحت بیع سلم، منوط است به برخورداری بایع از قدرت تسلیم مبیع، در موعد تحویل آن، نه به هنگام انشای بیع.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کلیات حقوق اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1381|ناشر=رهام|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3570568|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=بروجردی عبده|چاپ=1}}</ref>
در رابطه با عقودی که در آنها، [[قبض]] [[شرایط صحت معامله|شرط صحت معامله]] است؛ نیازی نیست که بایع به هنگام انشای قرارداد، از قدرت تسلیم مبیع برخوردار باشد؛ و کافی است که این امکان، بعداً برای او به وجود آید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد دوم) (قواعد عمومی قراردادها، انعقاد و اعتبار قرارداد)|ترجمه=|جلد=|سال=1379|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3039012|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=5}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مدنی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=239204|صفحه=|نام۱=سیدعلی|نام خانوادگی۱=حائری شاه باغ|چاپ=3}}</ref>


در رابطه با عقودی که در آنها، قبض شرط صحت معامله است؛ نیازی نیست که بایع به هنگام انشای قرارداد، از قدرت تسلیم مبیع برخوردار باشد؛ و کافی است که این امکان، بعداً برای او به وجود آید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد دوم) (قواعد عمومی قراردادها، انعقاد و اعتبار قرارداد)|ترجمه=|جلد=|سال=1379|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3039012|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=5}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مدنی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=239204|صفحه=|نام۱=سیدعلی|نام خانوادگی۱=حائری شاه باغ|چاپ=3}}</ref>
== نکات توضیحی ==
اگر در [[کلی فی الذمه|بیع کلی فی الذمه]]، به هنگام انعقاد قرارداد، [[مورد معامله]] موجود نشده باشد؛ قدرت تسلیم در موعد مقرر بین طرفین شرط است؛ نه در زمان وقوع معامله.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=التزامات بایع و مشتری قبل و بعد از تسلیم مورد معامله|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1082708|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=کیایی|چاپ=1}}</ref>


== سوابق فقهی ==
اگر موعد تسلیم مبیع، زمانی باشد که تا آن وقت، هیچ‌کدام از متبایعین، زنده نخواهند ماند؛ چنین بیعی صحیح است؛ ولی اگر اجلی که برای تحویل مورد معامله، تعیین گردیده؛ به اندازه ای [[عرف|نامتعارف]] باشد که مبیع، تا آن زمان باقی نماند؛ چنین شرطی، [[شرط خلاف مقتضای ذات عقد|خلاف مقتضای ذات عقد]] بوده؛ و موجب [[بطلان عقد|بطلان]] بیع می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=التزامات بایع و مشتری قبل و بعد از تسلیم مورد معامله|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1082516|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=کیایی|چاپ=1}}</ref>
 
== مطالعات فقهی ==
 
=== سوابق فقهی ===
اگر طرفین معامله برای تسلیم مبیع، موعدی قرار داده باشند؛ قدرت بر تسلیم در آن موعد شرط است؛ نه در زمان عقد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اندیشه‌های حقوقی (جلد دوم) (حقوق مدنی و کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=592408|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدمحمد|نام خانوادگی۱=موسوی بجنوردی|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد دوم) (قواعد عمومی قراردادها، انعقاد و اعتبار قرارداد)|ترجمه=|جلد=|سال=1379|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3039012|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=5}}</ref>
اگر طرفین معامله برای تسلیم مبیع، موعدی قرار داده باشند؛ قدرت بر تسلیم در آن موعد شرط است؛ نه در زمان عقد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اندیشه‌های حقوقی (جلد دوم) (حقوق مدنی و کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=592408|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدمحمد|نام خانوادگی۱=موسوی بجنوردی|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد دوم) (قواعد عمومی قراردادها، انعقاد و اعتبار قرارداد)|ترجمه=|جلد=|سال=1379|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3039012|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=5}}</ref>


اگر در بیع سلم، به دلیل حوادثی ناگهانی و غیرقابل پیش‌بینی، مبیع نایاب شده؛ یا طوری کمیاب گردد که تحویل آن به مشتری، با دشواری غیرمعمول تؤام باشد؛ برای مشتری، خیار تعذر تسلیم به وجود می‌آید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فقه مدنی (عقود تملیکی- بیع- اجاره)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2022876|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=باقری|چاپ=1}}</ref> و اگر در بیع سلم، به دلیل حوادثی ناگهانی و غیرقابل پیش‌بینی، مبیع نایاب شده؛ یا طوری کمیاب گردد که تحویل آن به مشتری، با دشواری غیرمعمول تؤام باشد؛ برای مشتری، خیار تعذر تسلیم به وجود آمده؛ و وی می‌تواند قیمت روز اعمال حق فسخ را، از بایع بازستاند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فقه مدنی (عقود تملیکی- بیع- اجاره)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2022876|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=باقری|چاپ=1}}</ref>
اگر در بیع سلم، به دلیل حوادثی ناگهانی و غیرقابل پیش‌بینی، مبیع نایاب شده؛ یا طوری کمیاب گردد که تحویل آن به [[مشتری]]، با دشواری غیرمعمول توأم باشد؛ برای مشتری، [[خیار تعذر تسلیم]] به وجود آمده، و وی می‌تواند قیمت روز اعمال حق [[فسخ]] را از بایع بازستاند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فقه مدنی (عقود تملیکی- بیع- اجاره)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2022876|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=باقری|چاپ=1}}</ref>
 
اگر موعد تسلیم مبیع، زمانی باشد که تا آن وقت، هیچ‌کدام از متبایعین، زنده نخواهند ماند؛ چنین بیعی صحیح است؛ ولی اگر اجلی که برای تحویل مورد معامله، تعیین گردیده؛ به اندازه ای نامتعارف باشد که مبیع، تا آن زمان باقی نماند؛ چنین شرطی، خلاف مقتضای ذات عقد بوده؛ و موجب بطلان بیع می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=التزامات بایع و مشتری قبل و بعد از تسلیم مورد معامله|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1082516|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=کیایی|چاپ=1}}</ref>


== مصادیق و نمونه‌ها ==
== مصادیق و نمونه‌ها ==
* اگر شخصی، در روز مراسم عروسی دختر خود، ۱۰۰ پرس غذا را، برای ساعت ۲۱ سفارش دهد؛ و رستوران طرف عقد وی، نتواند تا آن ساعت، غذاها را آماده نموده؛ و تحویل دهد؛ به دلیل اینکه تعهد او، از نوع تعهد به نحو مطلوب بوده؛ و عمل به آن در آینده، فایده ای ندارد؛ چنین بیعی باطل می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد سوم) (در عقود و تعهدات به‌طور کلی، انعقاد و انحلال قراردادها)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2749980|صفحه=|نام۱=پرویز|نام خانوادگی۱=نوین|چاپ=1}}</ref>
* اگر شخصی، در روز مراسم عروسی دختر خود، ۱۰۰ پرس غذا را برای ساعت ۲۱ سفارش دهد؛ و رستوران طرف عقد وی، نتواند تا آن ساعت، غذاها را آماده نموده؛ و تحویل دهد؛ به دلیل اینکه [[تعهد]] او، از نوع تعهد به نحو مطلوب بوده؛ و عمل به آن در آینده، فایده ای ندارد؛ چنین بیعی، باطل می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد سوم) (در عقود و تعهدات به‌طور کلی، انعقاد و انحلال قراردادها)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2749980|صفحه=|نام۱=پرویز|نام خانوادگی۱=نوین|چاپ=1}}</ref>
* اگر زارعی، برنج سال آینده زمین خود را بفروشد؛ و به دلیل کمبود باران و وقوع خشکسالی، محصولات او به ثمر ننشیند؛ و نتواند در موعد معینی که بین او و خریدار تراضی شده؛ مبیع را به طرف مقابل تحویل دهد؛ دراینصورت بیع مزبور باطل است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=التزامات بایع و مشتری قبل و بعد از تسلیم مورد معامله|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1082728|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=کیایی|چاپ=1}}</ref>
* اگر زارعی، برنج سال آینده زمین خود را بفروشد؛ و به دلیل کمبود باران و وقوع خشکسالی، محصولات او به ثمر ننشیند؛ و نتواند در موعد معینی که بین او و خریدار [[تراضی]] شده؛ مبیع را به طرف مقابل تحویل دهد؛ در این صورت بیع مزبور باطل است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=التزامات بایع و مشتری قبل و بعد از تسلیم مورد معامله|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1082728|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=کیایی|چاپ=1}}</ref>


== مقالات مرتبط ==
== مقالات مرتبط ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۲۱:۳۰

ماده ۳۷۰ قانون مدنی: اگر طرفین معامله برای تسلیم مبیع، موعدی قرار داده باشند قدرت بر تسلیم در آن موعد شرط است نه در زمان عقد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

صحت بیع سلم، منوط است به برخورداری بایع از قدرت تسلیم مبیع، در موعد تحویل آن، نه به هنگام انشای بیع.[۱]

در رابطه با عقودی که در آنها، قبض شرط صحت معامله است؛ نیازی نیست که بایع به هنگام انشای قرارداد، از قدرت تسلیم مبیع برخوردار باشد؛ و کافی است که این امکان، بعداً برای او به وجود آید.[۲][۳]

نکات توضیحی

اگر در بیع کلی فی الذمه، به هنگام انعقاد قرارداد، مورد معامله موجود نشده باشد؛ قدرت تسلیم در موعد مقرر بین طرفین شرط است؛ نه در زمان وقوع معامله.[۴]

اگر موعد تسلیم مبیع، زمانی باشد که تا آن وقت، هیچ‌کدام از متبایعین، زنده نخواهند ماند؛ چنین بیعی صحیح است؛ ولی اگر اجلی که برای تحویل مورد معامله، تعیین گردیده؛ به اندازه ای نامتعارف باشد که مبیع، تا آن زمان باقی نماند؛ چنین شرطی، خلاف مقتضای ذات عقد بوده؛ و موجب بطلان بیع می‌گردد.[۵]

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

اگر طرفین معامله برای تسلیم مبیع، موعدی قرار داده باشند؛ قدرت بر تسلیم در آن موعد شرط است؛ نه در زمان عقد.[۶][۷]

اگر در بیع سلم، به دلیل حوادثی ناگهانی و غیرقابل پیش‌بینی، مبیع نایاب شده؛ یا طوری کمیاب گردد که تحویل آن به مشتری، با دشواری غیرمعمول توأم باشد؛ برای مشتری، خیار تعذر تسلیم به وجود آمده، و وی می‌تواند قیمت روز اعمال حق فسخ را از بایع بازستاند.[۸]

مصادیق و نمونه‌ها

  • اگر شخصی، در روز مراسم عروسی دختر خود، ۱۰۰ پرس غذا را برای ساعت ۲۱ سفارش دهد؛ و رستوران طرف عقد وی، نتواند تا آن ساعت، غذاها را آماده نموده؛ و تحویل دهد؛ به دلیل اینکه تعهد او، از نوع تعهد به نحو مطلوب بوده؛ و عمل به آن در آینده، فایده ای ندارد؛ چنین بیعی، باطل می‌گردد.[۹]
  • اگر زارعی، برنج سال آینده زمین خود را بفروشد؛ و به دلیل کمبود باران و وقوع خشکسالی، محصولات او به ثمر ننشیند؛ و نتواند در موعد معینی که بین او و خریدار تراضی شده؛ مبیع را به طرف مقابل تحویل دهد؛ در این صورت بیع مزبور باطل است.[۱۰]

مقالات مرتبط

منابع

  1. محمد بروجردی عبده. کلیات حقوق اسلامی. چاپ 1. رهام، 1381.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3570568
  2. ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی (جلد دوم) (قواعد عمومی قراردادها، انعقاد و اعتبار قرارداد). چاپ 5. شرکت سهامی انتشار، 1379.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3039012
  3. سیدعلی حائری شاه باغ. شرح قانون مدنی (جلد اول). چاپ 3. گنج دانش، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 239204
  4. عبداله کیایی. التزامات بایع و مشتری قبل و بعد از تسلیم مورد معامله. چاپ 1. ققنوس، 1376.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1082708
  5. عبداله کیایی. التزامات بایع و مشتری قبل و بعد از تسلیم مورد معامله. چاپ 1. ققنوس، 1376.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1082516
  6. آیت اله سیدمحمد موسوی بجنوردی. اندیشه‌های حقوقی (جلد دوم) (حقوق مدنی و کیفری). چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 592408
  7. ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی (جلد دوم) (قواعد عمومی قراردادها، انعقاد و اعتبار قرارداد). چاپ 5. شرکت سهامی انتشار، 1379.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3039012
  8. احمد باقری. فقه مدنی (عقود تملیکی- بیع- اجاره). چاپ 1. سمت، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2022876
  9. پرویز نوین. حقوق مدنی (جلد سوم) (در عقود و تعهدات به‌طور کلی، انعقاد و انحلال قراردادها). چاپ 1. جنگل، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2749980
  10. عبداله کیایی. التزامات بایع و مشتری قبل و بعد از تسلیم مورد معامله. چاپ 1. ققنوس، 1376.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1082728