ماده ۳۳۹ قانون مدنی

ماده ۳۳۹ قانون مدنی: پس از توافق بایع و مشتری در مبیع و قیمت آن، عقد بیع به ایجاب و قبول واقع می‌شود. ممکن است بیع به داد و ستد نیز واقع گردد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

«بیع»، یعنی خرید و فروش، و تبادل مالی در مقابل مالی دیگر، به عبارت دیگر به معامله مالی با مال دیگر، بیع گویند.

مطالعات تطبیقی

به موجب ماده ۴۲۴ قانون مدنی مصر، اگر ثمن، توسط طرفین تعیین نگردیده باشد؛ لیکن به دلالت شواهد و قراین، مقصود متعاقدین، تبادل ثمن رایج و متداول در جامعه باشد؛ در این صورت چنین بیعی صحیح است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

تعهد طرفین، باید کاشف از قصد انشاء، یعنی ایجاب و قبول باشد، در مورد اعیان خارجی، تعهد به محض ایجاب و قبول، به خودی خود واقع گردیده؛ و صورت خارجی پیدا می‌نماید، مانند بیع که پس از توافق طرفین و قبل از قبض تحقق می‌یابد، بنابراین عدم امکان ایجاد عقد، بدون تراضی و ایجاب و قبول، دلالت بر این دارد که تراضی و ایجاب و قبول، از عناصر عقد بیع به‌شمار می‌آیند. برخی عقود نظیر بیع و اجاره، نیازمند دو قصد انشاء هستند؛ ولی برخی دیگر، مانند رهن، با یک قصد انشاء، و یک رضای بدون قصد انشاء تحقق می‌یابند.

شایان ذکر است که قصد و رضا، می‌تواند به روش‌هایی غیر از لفظ احراز گردد، در مقابل، انتقاد شده‌است که قصد انشاء، فقط با لفظ محقق می‌گردد. در معاطات، قبض مبیع و اقباض ثمن، کافی بوده؛ و دیگر نیازی به لفظ نمی‌باشد، البته سایر شرایط صحت و اعتبار معاملات، در معاطات نیز باید رعایت گردد.

همچنین هرچند طرفین با اشاره کردن نمی‌توانند به‌طور کامل مقصود خویش را به طرف مقابل منتقل نمایند اما قانون مدنی، با تبعیت از عرف معمول جامعه، در رابطه با اعلام قصد و رضای اشخاص لال، اشاره را کافی دانسته و الزام به اخذ وکیل برای چنین اشخاصی ننموده‌است.

گفتنی است عقود غائبین، با ایجاب و قبول لفظی صورت نگرفته و در دسته معاطات قرار دارد.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

قانونگذار، جز در مواردی که به موجب قانون، استثنا گردیده‌است؛ ایجاب غیرلفظی را، ممکن دانسته‌است.

مقالات مرتبط

• مفهوم و قلمرو تلف حکمی موضوع عقد با نگاهی به نظام حقوقی انگلستان
• زمان و مکان تشکیل قرارداد الکترونیکی
• تطبیق پذیری ثمن شناور در قراردادهای صادرات گاز با حقوق ایران
• ژرف‌نگری در هدایای دوران نامزدی