ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی

ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی: اصلاحی 4/9/1381

نفقه عبارت است از همه‌ی نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج، به واسطه‌ی نقصان یا مرض.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

شأن، در لغت یعنی قدر و مرتبه. و در اصطلاح حقوقی، به حیثیت و کرامتی که شخص، با توجه به اوضاع خانوادگی یا اجتماعی خود، به دست می آورد؛ شأن گویند.

نفقه، یعنی تأمین مخارج لازم برای بقای نظام خانواده.

انفاق، در لغت یعنی صرف کردن.

پیشینه

در قوانین مدنی کویت، سودان و تونس، مصادیق نفقه معین گردیده است.

برخی حقوقدانان فرانسوی، نفقه را عبارت از آن چیزی دانسته اند که زن، برای ادامه زندگی، به آنها نیاز دارد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

مرد باید برای زندگی زوجه، منزلی را خریداری نموده و یا اجاره نماید. و درصورتیکه زوجه در خانه پدر، از خادم بهره مند بوده؛ و یا به دلیل بیماری، احتیاج به خدمتکار دارد؛ زوج مکلف است شخصی را، برای خدمت به وی، استخدام نموده؛ و یا اینکه خود او، وظایف خادم را انجام دهد.

مسکن مورد استفاده زن، باید با شئونات وی، تناسب داشته باشد.

مصادیق نفقه زن را، می توان اعم از هر چیزی دانست که وی، برای ادامه یک زندگی متعارف و متعادل، به آن نیاز دارد. و مفاد این ماده، دلالت بر حصری بودن مصادیق نفقه نداشته، و عرف، تعیین کننده لوازم و اقلام مورد نیاز شوهر است.

سوابق فقهی

عرف، ملاک تعیین لباس مورد استفاده زوجه است.

داروهای متعارف، جزء نفقه زوجه است؛ اما داروهایی که برای درمان بیماری های صعب العلاجی که مبتلابه نیستند؛ به کار رفته؛ و گران هستند؛ از شمول نفقه خارج هستند. و کتاب، و پولی که زوجه قصد دارد؛ برای فقرا یا دیگران، تحت عنوان صدقه یا هبه، هزینه نماید؛ از شمول نفقه خارج هستند.

رویه های قضایی

به موجب نظریه مشورتی شماره 1842/7 مورخه 10/3/1372 اداره حقوقی قوه قضاییه، انتخاب مسکن با مرد است؛ لیکن اگر وی، این اختیار را، به زوجه تفویض نموده باشد؛ دراینصورت زن باید در شهر و دیاری که زوج کار می کند؛ اقدام به تهیه مسکن نماید؛ درغیراینصورت، استحقاق دریافت نفقه را ندارد.

به نظر کمیسیون نشست های قضایی، به مناسبت نشست قضات دادگستری بندرعباس، هرچند هزینه های زایمان زن، بر عهده همسر او است؛ لیکن چنانچه پدر زوجه، به خاطر قرابت و روابط عاطفی بسیار نزدیک با دخترخود؛ مخارج مزبور را، پرداخت نموده باشد؛ و اذن در پرداخت هم نداشته؛ لیکن دیگر حق رجوع به همسر دخترش را، ندارد.

به موجب دادنامه شماره 292 مورخه 15/4/1323 شعبه 4 دیوان عالی کشور، با توجه به اینکه نفقه، عبارت است از همه‌ی نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن، دادگاه باید به این موضوع رسیدگی نموده؛ و مصادیق و میزان آن را، معین نماید.

• رای دادگاه درباره اصاله الظهور در پرداخت نفقه (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۴۰۰۰۸۲)

• نظریه شماره 7/99/1430 مورخ 1399/10/20 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تاثیر حق تعیین مسکن در تمکین
• رای دادگاه درباره اصل استحقاق زوجه بر نفقه (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۰۷۲۱)
• رای دادگاه درباره استفاده از حق حبس توسط زوجه پس از شروع زندگی مشترک (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۳۰۰۱۶۶۱)
• رای دادگاه درباره اسقاط حق نفقه (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۱۵۹۷)
• رای دادگاه درباره اصل بر عدم پرداخت نفقه در صورت ترک زندگی مشترک (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۲۴۰۱۰۶۷)
• رای دادگاه درباره اثر اثبات نشوز در دعوی مطالبه نفقه (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۴۰۱۵۵۸)
• رای دادگاه درباره اثر اعمال حق حبس در دعوای الزام به تمکین (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۲۱۳۰۵۰۱۶۵۵)
• نظریه شماره 7/1400/1434 مورخ 1401/02/17 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره لزوم صدور اجراییه برای حکم الزام به تمکین و تعیین تاریخ آثار نشوز

مقالات مرتبط

• بررسی جایگاه نفقة زوجه در تحقق عدالت اجتماعی ‬‬‬‬‬‬
• مستحق نفقه در باینه‌ی باردار
• بررسی تطبیقی ماهیت حقوقی و شرایط استحقاق نفقه اقارب در حقوق ایران و انگلستان
• نفقه زوجه: دین یا تعهد
• اشتراط نفقه در نکاح موقت
• معیار تعیین نفقه ی زوجه در فقه امامیه و حقوق مدنی