ماده ۱۱۵۶ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
* {{زیتونی|[[ماده ۱۱۵۵ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | * {{زیتونی|[[ماده ۱۱۵۵ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | ||
* {{زیتونی|[[ماده ۱۱۵۷ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | * {{زیتونی|[[ماده ۱۱۵۷ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | ||
== مواد مرتبط == | == مواد مرتبط == | ||
* [[ماده ۱۱۵۵ قانون مدنی]] | * [[ماده ۱۱۵۵ قانون مدنی]] | ||
| خط ۹: | خط ۷: | ||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
منظور از «عده وفات» در '''ماده ۱۱۵۶ قانون مدنی'''، مدتی است که زن، پس از [[فوت]] شوهر، نمی‌تواند [[نکاح|ازدواج]] نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=احوال شخصیه اهل سنت (نکاح در مذهب شافعی و حنفی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4630500|صفحه=|نام۱=محمدهادی|نام خانوادگی۱=صادقی|چاپ=1}}</ref> | منظور از «عده وفات» در '''ماده ۱۱۵۶ قانون مدنی'''، مدتی است که زن، پس از [[فوت]] شوهر، نمی‌تواند [[نکاح|ازدواج]] نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=احوال شخصیه اهل سنت (نکاح در مذهب شافعی و حنفی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4630500|صفحه=|نام۱=محمدهادی|نام خانوادگی۱=صادقی|چاپ=1}}</ref> | ||
== فلسفه و مبانی نظری == | == فلسفه و مبانی نظری == | ||
مقصود از عده، جلوگیری از اختلاط [[نسب]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=روابط زوجین در ازدواج موقت|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=پیام عدالت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3520740|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=گنجی|چاپ=1}}</ref> | مقصود از عده، جلوگیری از اختلاط [[نسب]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=روابط زوجین در ازدواج موقت|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=پیام عدالت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3520740|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=گنجی|چاپ=1}}</ref> | ||
== نکات تفسیری دکترین ماده 1156 قانون مدنی == | |||
== نکات تفسیری دکترین == | |||
در موارد زیر، زن باید عده نگه دارد: طلاق، [[فسخ نکاح]]، فوت شوهر، زوال [[اشتباه]] در [[وطی به شبهه]]، [[انقضای مدت|انقضاء]] یا [[بذل مدت]] در [[نکاح منقطع|متعه]].<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اساس در قوانین مدنی (المدونه)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1444352|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد پنجم) (حقوق خانواده)|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5176116|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=1}}</ref> | در موارد زیر، زن باید عده نگه دارد: طلاق، [[فسخ نکاح]]، فوت شوهر، زوال [[اشتباه]] در [[وطی به شبهه]]، [[انقضای مدت|انقضاء]] یا [[بذل مدت]] در [[نکاح منقطع|متعه]].<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اساس در قوانین مدنی (المدونه)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1444352|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد پنجم) (حقوق خانواده)|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5176116|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=1}}</ref> | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۵: | ||
چنانچه زوجه غایب مفقودالاثر، پس از صدور [[حکم]] [[موت فرضی]] شوهر خویش، و در ایام عده وفات، از [[موت حقیقی|فوت حقیقی]] زوج مطلع گردد؛ در این صورت باید از ابتدا عده نگهدارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=طلاق زوجه غایب مفقود الاثر و آثار آن|ترجمه=|جلد=|سال=|ناشر=فصلنامه حقوق دوره 41- ش 1- 1390|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4984248|صفحه=|نام۱=روشنعلی|نام خانوادگی۱=شکاری|نام۲=اسماعیل|نام خانوادگی۲=کریمیان|چاپ=}}</ref> | چنانچه زوجه غایب مفقودالاثر، پس از صدور [[حکم]] [[موت فرضی]] شوهر خویش، و در ایام عده وفات، از [[موت حقیقی|فوت حقیقی]] زوج مطلع گردد؛ در این صورت باید از ابتدا عده نگهدارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=طلاق زوجه غایب مفقود الاثر و آثار آن|ترجمه=|جلد=|سال=|ناشر=فصلنامه حقوق دوره 41- ش 1- 1390|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4984248|صفحه=|نام۱=روشنعلی|نام خانوادگی۱=شکاری|نام۲=اسماعیل|نام خانوادگی۲=کریمیان|چاپ=}}</ref> | ||
== مطالعات فقهی == | |||
== | === سوابق فقهی === | ||
=== سوابق | |||
[[عده زوجه غایب مفقودالاثر]]، از زمان وصول خبر فوت شوهر، شروع می‌گردد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ترجمه مباحث حقوقی شرح لمعه|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2172420|صفحه=|نام۱=اسداله|نام خانوادگی۱=لطفی|چاپ=4}}</ref> و زن باید از زمانی که فوت شوهر، با [[حجت شرعی]] اثبات می‌گردد؛ عده نگهدارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=61244|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=کیایی|چاپ=1}}</ref> | [[عده زوجه غایب مفقودالاثر]]، از زمان وصول خبر فوت شوهر، شروع می‌گردد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ترجمه مباحث حقوقی شرح لمعه|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2172420|صفحه=|نام۱=اسداله|نام خانوادگی۱=لطفی|چاپ=4}}</ref> و زن باید از زمانی که فوت شوهر، با [[حجت شرعی]] اثبات می‌گردد؛ عده نگهدارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=61244|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=کیایی|چاپ=1}}</ref> | ||
زوجه غایب مفقودالاثر، از زمانی که نسبت به فوت شوهرش مطلع می‌گردد؛ باید عده وفات نگهدارد؛ مشروط بر اینکه خبر مزبور، مفید علم یا ظن قوی باشد و زوجه، مکلف به رعایت حداد، از تاریخ وصول خبر فوت شوهر است، در مقابل، نظری وجود دارد که مبدأ رعایت عده را، تاریخ فوت غایب می‌داند؛ نه تاریخ وصول خبر مرگ او به زوجه.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=امور حسبی غایب مفقود الاثر|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2710568|صفحه=|نام۱=سیدمرتضی|نام خانوادگی۱=قاسم‌زاده|چاپ=1}}</ref> | زوجه غایب مفقودالاثر، از زمانی که نسبت به فوت شوهرش مطلع می‌گردد؛ باید عده وفات نگهدارد؛ مشروط بر اینکه خبر مزبور، مفید علم یا ظن قوی باشد و زوجه، مکلف به رعایت حداد، از تاریخ وصول خبر فوت شوهر است، در مقابل، نظری وجود دارد که مبدأ رعایت عده را، تاریخ فوت غایب می‌داند؛ نه تاریخ وصول خبر مرگ او به زوجه.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=امور حسبی غایب مفقود الاثر|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2710568|صفحه=|نام۱=سیدمرتضی|نام خانوادگی۱=قاسم‌زاده|چاپ=1}}</ref> | ||
== نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 1156 قانون مدنی == | |||
== نکات توصیفی هوش مصنوعی == | |||
{{هوش مصنوعی (ماده)}} | {{هوش مصنوعی (ماده)}} | ||
# زنی که شوهرش غایب مفقودالاثر است باید تحت شرایط خاصی طلاق بگیرد. | # زنی که شوهرش غایب مفقودالاثر است باید تحت شرایط خاصی طلاق بگیرد. | ||
| خط ۳۴: | خط ۲۷: | ||
# عدهٔ وفات برخلاف عدهٔ طلاق، مربوط به تأیید اطمینان از حالت انقطاع رابطه زناشویی و فراهم کردن فرصت برای بررسی وضعیت احتمالی بارداری است. | # عدهٔ وفات برخلاف عدهٔ طلاق، مربوط به تأیید اطمینان از حالت انقطاع رابطه زناشویی و فراهم کردن فرصت برای بررسی وضعیت احتمالی بارداری است. | ||
# در چنین شرایطی، مسئولیت صدور طلاق بر عهدهٔ حاکم است. | # در چنین شرایطی، مسئولیت صدور طلاق بر عهدهٔ حاکم است. | ||
== رویه های قضایی == | == رویه های قضایی == | ||
* [[نشست قضایی|کمیسیون نشست‌های قضایی]]، به مناسبت نشست قضات دادگستری بندرعباس، رعایت عده وفات را توسط زوجه غایب مفقود الاثر، پس از صدور حکم موت فرضی لازم می‌داند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه نشست‌های قضایی مسائل قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1011816|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref> | * [[نشست قضایی|کمیسیون نشست‌های قضایی]]، به مناسبت نشست قضات دادگستری بندرعباس، رعایت عده وفات را توسط زوجه غایب مفقود الاثر، پس از صدور حکم موت فرضی لازم می‌داند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه نشست‌های قضایی مسائل قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1011816|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref> | ||
== انتقادات == | == انتقادات == | ||
[[قانون مدنی ایران|قانون مدنی]] در رابطه با بیان حکم موردی که پس از صدور حکم موت فرضی زوج، و در ایام عده، فوت حقیقی او، محرز می‌گردد؛ [[سکوت قانون|ساکت]] است، که البته در این صورت زن، باید از ابتدا عده نگهدارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=طلاق زوجه غایب مفقود الاثر و آثار آن|ترجمه=|جلد=|سال=|ناشر=فصلنامه حقوق دوره 41- ش 1- 1390|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4984248|صفحه=|نام۱=روشنعلی|نام خانوادگی۱=شکاری|نام۲=اسماعیل|نام خانوادگی۲=کریمیان|چاپ=}}</ref> | [[قانون مدنی ایران|قانون مدنی]] در رابطه با بیان حکم موردی که پس از صدور حکم موت فرضی زوج، و در ایام عده، فوت حقیقی او، محرز می‌گردد؛ [[سکوت قانون|ساکت]] است، که البته در این صورت زن، باید از ابتدا عده نگهدارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=طلاق زوجه غایب مفقود الاثر و آثار آن|ترجمه=|جلد=|سال=|ناشر=فصلنامه حقوق دوره 41- ش 1- 1390|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4984248|صفحه=|نام۱=روشنعلی|نام خانوادگی۱=شکاری|نام۲=اسماعیل|نام خانوادگی۲=کریمیان|چاپ=}}</ref> | ||
== مقالات مرتبط == | == مقالات مرتبط == | ||
* [[واکاوی دیدگاه‌های خاص علامه کاشف‌الغطاء در احوال شخصیه با رویکرد تطبیقی اقلیت‌های دینی ایرانی]] | * [[واکاوی دیدگاه‌های خاص علامه کاشف‌الغطاء در احوال شخصیه با رویکرد تطبیقی اقلیت‌های دینی ایرانی]] | ||
* [[اثرات غیبت غائب مفقود الاثر در اموال و حقوق خانوادگی]] | * [[اثرات غیبت غائب مفقود الاثر در اموال و حقوق خانوادگی]] | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
| خط ۵۴: | خط ۴۳: | ||
[[رده:عده]] | [[رده:عده]] | ||
[[رده:عده وفات]] | [[رده:عده وفات]] | ||
{{DEFAULTSORT:ماده 5790}} | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۲ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۲۹
ماده ۱۱۵۶ قانون مدنی: زنی که شوهر او غایب مفقودالاثر بوده و حاکم او را طلاق داده باشد باید از تاریخ طلاق عدهٔ وفات نگاه دارد.
مواد مرتبط
توضیح واژگان
منظور از «عده وفات» در ماده ۱۱۵۶ قانون مدنی، مدتی است که زن، پس از فوت شوهر، نمی‌تواند ازدواج نماید.[۱]
فلسفه و مبانی نظری
مقصود از عده، جلوگیری از اختلاط نسب است.[۲]
نکات تفسیری دکترین ماده 1156 قانون مدنی
در موارد زیر، زن باید عده نگه دارد: طلاق، فسخ نکاح، فوت شوهر، زوال اشتباه در وطی به شبهه، انقضاء یا بذل مدت در متعه.[۳][۴]
به موجب ماده ۱۱۵۶ قانون مدنی، زوجه غایب مفقودالاثر، از زمانی که نسبت به فوت شوهرش مطلع می‌گردد؛ باید عده وفات نگهدارد؛ مشروط بر اینکه خبر مزبور، مفید علم یا ظن قوی باشد،[۵] همچنین زوجه غایب مفقودالاثر، در ایام عده، مکلف به رعایت حداد است.[۶]
چنانچه زوجه غایب مفقودالاثر، پس از صدور حکم موت فرضی شوهر خویش، و در ایام عده وفات، از فوت حقیقی زوج مطلع گردد؛ در این صورت باید از ابتدا عده نگهدارد.[۷]
مطالعات فقهی
سوابق فقهی
عده زوجه غایب مفقودالاثر، از زمان وصول خبر فوت شوهر، شروع می‌گردد،[۸] و زن باید از زمانی که فوت شوهر، با حجت شرعی اثبات می‌گردد؛ عده نگهدارد.[۹]
زوجه غایب مفقودالاثر، از زمانی که نسبت به فوت شوهرش مطلع می‌گردد؛ باید عده وفات نگهدارد؛ مشروط بر اینکه خبر مزبور، مفید علم یا ظن قوی باشد و زوجه، مکلف به رعایت حداد، از تاریخ وصول خبر فوت شوهر است، در مقابل، نظری وجود دارد که مبدأ رعایت عده را، تاریخ فوت غایب می‌داند؛ نه تاریخ وصول خبر مرگ او به زوجه.[۱۰]
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 1156 قانون مدنی
 | محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- زنی که شوهرش غایب مفقودالاثر است باید تحت شرایط خاصی طلاق بگیرد.
- اگر حاکم زنی را که شوهرش غایب مفقودالاثر است طلاق دهد، زن باید عدهٔ وفات نگاه دارد.
- عدهٔ وفات برای زنانی است که شوهرانشان فوت کرده‌اند یا در شرایط خاصی از جمله غیاب مفقودالاثر اعمال می‌شود.
- عدهٔ وفات برخلاف عدهٔ طلاق، مربوط به تأیید اطمینان از حالت انقطاع رابطه زناشویی و فراهم کردن فرصت برای بررسی وضعیت احتمالی بارداری است.
- در چنین شرایطی، مسئولیت صدور طلاق بر عهدهٔ حاکم است.
رویه های قضایی
- کمیسیون نشست‌های قضایی، به مناسبت نشست قضات دادگستری بندرعباس، رعایت عده وفات را توسط زوجه غایب مفقود الاثر، پس از صدور حکم موت فرضی لازم می‌داند.[۱۱]
انتقادات
قانون مدنی در رابطه با بیان حکم موردی که پس از صدور حکم موت فرضی زوج، و در ایام عده، فوت حقیقی او، محرز می‌گردد؛ ساکت است، که البته در این صورت زن، باید از ابتدا عده نگهدارد.[۱۲]
مقالات مرتبط
- واکاوی دیدگاه‌های خاص علامه کاشف‌الغطاء در احوال شخصیه با رویکرد تطبیقی اقلیت‌های دینی ایرانی
- اثرات غیبت غائب مفقود الاثر در اموال و حقوق خانوادگی
منابع
- ↑ محمدهادی صادقی. احوال شخصیه اهل سنت (نکاح در مذهب شافعی و حنفی). چاپ 1. خرسندی، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4630500
- ↑ حسن گنجی. روابط زوجین در ازدواج موقت. چاپ 1. پیام عدالت، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3520740
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. اساس در قوانین مدنی (المدونه). چاپ 1. گنج دانش، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1444352
- ↑ علی عباس حیاتی. حقوق مدنی (جلد پنجم) (حقوق خانواده). چاپ 1. میزان، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5176116
- ↑ سیدمرتضی قاسم‌زاده. امور حسبی غایب مفقود الاثر. چاپ 1. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2710564
- ↑ اسداله لطفی. سلسله مباحث فقهی حقوقی حقوق خانواده (جلد دوم). چاپ 1. خرسندی، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2032568
- ↑ روشنعلی شکاری و اسماعیل کریمیان. طلاق زوجه غایب مفقود الاثر و آثار آن. فصلنامه حقوق دوره 41- ش 1- 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4984248
- ↑ اسداله لطفی. ترجمه مباحث حقوقی شرح لمعه. چاپ 4. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2172420
- ↑ عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم). چاپ 1. سمت، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 61244
- ↑ سیدمرتضی قاسم‌زاده. امور حسبی غایب مفقود الاثر. چاپ 1. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2710568
- ↑ مجموعه نشست‌های قضایی مسائل قانون مدنی. چاپ 1. جنگل، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1011816
- ↑ روشنعلی شکاری و اسماعیل کریمیان. طلاق زوجه غایب مفقود الاثر و آثار آن. فصلنامه حقوق دوره 41- ش 1- 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4984248