ماده ۶۳۸ قانون مدنی

ماده ۶۳۸ قانون مدنی: عاریه عقدی است جایز و به موت هر یک از طرفین منفسخ می‌شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

نکات توضیحی تفسیری دکترین

دلیلی که برای انحلال عقد عاریه به سبب فوت طرفین ذکر شده، جایز بودن آن عقد است، برخی نیز معتقدند که عقود اذنیه مثل عاریه و اجاره، با فوت اجازه دهنده به حال خود باقی می‌ماند.

در برخی موارد عقد عاریه تا زمانی لازم می‌شود، مثل آنکه معیر، زمینی را برای دفن میتی، عاریه دهد که این لزوم تا زمانی که میت مندرس شود، ثابت است، البته برخی نیز معتقدند که نمی‌توان دلیل باقی ماندن عین در نزد مستعیر را لزوم عقد عاریه دانست، این حکم با جواز عاریه منافاتی ندارد، چرا که پس از برطرف شدن مانع، امکان فسخ وجود خواهد داشت.

در این ماده فقط به فوت طرفین اشاره شده‌است اما محجور شدن آنان نیز از جهت انتفاء اذن، در حکم فوت است.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

از آنجا که عاریه از عقود مملکه نیست، نمی‌توان اصاله اللزوم را در آن جاری کرد، همچنین علت بطلان عقد عاریه با مرگ معیر این است که وفای به آن عقد، متعذر می‌شود.

مصادیق و نمونه‌ها

• اگر معیر زمینی را برای دفن میتی به عاریه گذارد، هر زمانی که بخواهد می‌تواند آن را برهم زند، اما لزوم احترام به مردگان و حرمت نبش قبر، مانع استفاده او از اختیارش می‌شود؛ بنابراین چون نبش قبر، جنبه اجتماعی دارد و مربوط به حقوق عموم است بر حقوق خصوصی معیر مقدم می‌شود.