ماده ۳۳۵ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
(ابرابزار) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ماده ۳۳۵ قانون مدنی''': در صورت تصادم بین دو کشتی یا دو قطار راه‌آهن یا دو اتومبیل و امثال آنها، مسئولیت متوجه طرفی خواهد بود که تصادم در نتیجهٔ عمد یا مسامحهٔ او حاصل شده باشد و اگر طرفین، تقصیر یا مسامحه کرده باشند هر دو مسئول خواهند بود. | '''ماده ۳۳۵ قانون مدنی''': در صورت تصادم بین دو کشتی یا دو قطار راه‌آهن یا دو اتومبیل و امثال آنها، [[مسئولیت]] متوجه طرفی خواهد بود که تصادم در نتیجهٔ [[عمد]] یا [[مسامحه|مسامحهٔ]] او حاصل شده باشد و اگر طرفین، [[تقصیر]] یا مسامحه کرده باشند هر دو مسئول خواهند بود. | ||
* {{زیتونی|[[ماده ۳۳۴ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | * {{زیتونی|[[ماده ۳۳۴ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | ||
* {{زیتونی|[[ماده ۳۳۶ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | * {{زیتونی|[[ماده ۳۳۶ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | ||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
«[[تسبیب]]»، یعنی به وجود آوردن [[سبب]] [[تلف]] یا [[نقص]]، نسبت به نفس یا [[مال]] غیر، که ممکن است ارادی یا مبتنی بر تقصیر باشد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اساس در قوانین مدنی (المدونه)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1440628|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=1}}</ref> در واقع آنچه را که باعث نابودی چیزی گردد و نتوان تلف را به‌طور عادی و حقیقی به آن منتسب نمود؛ تسبیب نام دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حسن نیت در مسئولیت مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1057356|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=دیلمی|چاپ=1}}</ref> | |||
== | == نکات توضیحی تفسیری دکترین == | ||
مفاد این ماده، بر مبنای اماره مسئولیت بوده؛ و احراز تقصیر مرتکب ضروری است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد چهارم) (مسئولیت مدنی)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=792868|صفحه=|نام۱=حمید|نام خانوادگی۱=بهرامی احمدی | مفاد این ماده، بر مبنای [[اماره مسئولیت]] بوده؛ و احراز تقصیر مرتکب ضروری است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد چهارم) (مسئولیت مدنی)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=792868|صفحه=|نام۱=حمید|نام خانوادگی۱=بهرامی احمدی|چاپ=1}}</ref> | ||
قانونگذار در این ماده، سه فرض | قانونگذار در این ماده، سه فرض را برای ضمان ناشی از تصادم دو [[وسیله نقلیه]] با یکدیگر، در نظر گرفته‌است؛ که دو فرض اول را به صراحت بیان نموده؛ و فرض سوم، با استناد به [[مفهوم مخالف]] ماده، قابل استنباط است: | ||
- فرضی که یکی از دو راننده، مرتکب تقصیر عمدی یا مبتنی بر مسامحه گردیده باشد. | - فرضی که یکی از دو راننده، مرتکب تقصیر عمدی یا مبتنی بر مسامحه گردیده باشد. | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
- موردی که هیچ‌یک از دو راننده، مرتکب تقصیر نشده باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تعهدات (جلد اول) (وقایع حقوقی، کلیات حقوق تعهدات)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1293740|صفحه=|نام۱=عبدالمجید|نام خانوادگی۱=امیری قائم مقامی|چاپ=3}}</ref> | - موردی که هیچ‌یک از دو راننده، مرتکب تقصیر نشده باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تعهدات (جلد اول) (وقایع حقوقی، کلیات حقوق تعهدات)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1293740|صفحه=|نام۱=عبدالمجید|نام خانوادگی۱=امیری قائم مقامی|چاپ=3}}</ref> | ||
قانونگذار، در ماده ۱ قانون بیمه اجباری دارندگان وسایل نقلیه موتوری، مسئولیت مدنی را پذیرفته، و به‌طور | == نکات توضیحی == | ||
مبنای مسئولیت موضوع این ماده، تقصیر اعلام شده‌است، اما قانونگذار در [[ماده ۱ قانون بیمه اجباری دارندگان وسایل نقلیه موتوری]]، مبنای تقصیر را حذف نموده؛ و جهت احراز ضمان، به سبق وجود [[رابطه سببیت عرفی]]، بسنده نموده‌است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آموزه‌های حقوق مدنی تعهدات|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3822704|صفحه=|نام۱=محمدکاظم|نام خانوادگی۱=مهتاب پور|نام۲=افروز|نام خانوادگی۲=صمدی|نام۳=راضیه|نام خانوادگی۳=آرمین|چاپ=1}}</ref> در واقع قانونگذار، در ماده ۱ قانون بیمه اجباری دارندگان وسایل نقلیه موتوری، [[مسئولیت مدنی]] را پذیرفته، و به‌طور کامل از هیچ‌یک از [[نظریه تقصیر|نظریات تقصیر]] و [[نظریه خطر|خطر]] پیروی نمی‌نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی کاربردی (اموال و مالکیت، عقود و تعهدات، الزامات بدون قرارداد و عقود معین)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2874340|صفحه=|نام۱=محمدباقر|نام خانوادگی۱=سروی|چاپ=1}}</ref> | |||
== سوابق فقهی == | == مطالعات فقهی == | ||
اگر در برخورد دو خودرو با یکدیگر، | |||
=== سوابق فقهی === | |||
اگر در برخورد دو خودرو با یکدیگر، [[ضرر|زیان]]<nowiki/>های وارد شده؛ قابل انتساب به هر دو راننده باشد؛ در این صورت هر دوی آنها، ملزم به پرداخت نیمی از خسارات طرف مقابل خواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فرهنگ فقه (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3366144|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدمحمود|نام خانوادگی۱=هاشمی شاهرودی|چاپ=2}}</ref> | |||
== رویه‌های قضایی == | == رویه‌های قضایی == | ||
به موجب نظریه مشورتی شماره ۷۴۵۳ مورخه ۷/۱۰/۱۳۸۲ اداره حقوقی قوه | به موجب [[نظریه مشورتی]] شماره ۷۴۵۳ مورخه ۷/۱۰/۱۳۸۲ [[اداره کل حقوقی قوه قضائیه|اداره حقوقی قوه قضاییه]]، در صورت تصادم دو وسیله نقلیه با یکدیگر، شخصی که مقصر بوده؛ مسئول جبران خسارات وارد شده به طرف دیگر است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه نظریات مشورتی اداره حقوقی قوه قضائیه در مسائل قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضائیه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5479000|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref> | ||
== انتقادات == | == انتقادات == | ||
این ماده، در رابطه با خساراتی که از تصادم دو وسیله نقلیه با یکدیگر، به اشخاص ثالث وارد می‌گردد؛ ساکت است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تعهدات (جلد اول) (وقایع حقوقی، کلیات حقوق تعهدات)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1293736|صفحه=|نام۱=عبدالمجید|نام خانوادگی۱=امیری قائم مقامی|چاپ=3}}</ref> | این ماده، در رابطه با خساراتی که از تصادم دو وسیله نقلیه با یکدیگر، به اشخاص ثالث وارد می‌گردد؛ [[سکوت قانون|ساکت]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تعهدات (جلد اول) (وقایع حقوقی، کلیات حقوق تعهدات)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1293736|صفحه=|نام۱=عبدالمجید|نام خانوادگی۱=امیری قائم مقامی|چاپ=3}}</ref> | ||
قانونگذار در این ماده، نسبت به نحوه توزیع خسارت، بین طرفین مصدوم حادثه، سکوت اختیار نموده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مسئولیت مدنی ناشی از حوادث رانندگی|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1169900|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|نام۲=لعیا|نام خانوادگی۲=جنیدی|نام۳=مجید|نام خانوادگی۳=غمامی|چاپ=1}}</ref> | قانونگذار در این ماده، نسبت به نحوه توزیع خسارت، بین طرفین مصدوم حادثه، سکوت اختیار نموده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مسئولیت مدنی ناشی از حوادث رانندگی|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1169900|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|نام۲=لعیا|نام خانوادگی۲=جنیدی|نام۳=مجید|نام خانوادگی۳=غمامی|چاپ=1}}</ref> | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۶: | ||
* [[اخلاقی بودن مسئولیت مدنی محض]] | * [[اخلاقی بودن مسئولیت مدنی محض]] | ||
* [[نگرش تحلیلی برنقش تقصیر در ضمان ناشی از تسبیب در فقه اسلامی و حقوق ایران]] | * [[نگرش تحلیلی برنقش تقصیر در ضمان ناشی از تسبیب در فقه اسلامی و حقوق ایران]] | ||
* [[مبنای فقهی حقوقی مسئولیت اشخاص حقیقی در قانون بیمه اجباری خسارات واردشده به شخص ثالث مصوب ۱۳۹۵]] | * [[مبنای فقهی حقوقی مسئولیت اشخاص حقیقی در قانون بیمه اجباری خسارات واردشده به شخص ثالث مصوب 1395|مبنای فقهی حقوقی مسئولیت اشخاص حقیقی در قانون بیمه اجباری خسارات واردشده به شخص ثالث مصوب ۱۳۹۵]] | ||
* [[مبانی مسئولیت مدنی اشخاص ثالث در حوادث رانندگی]] | * [[مبانی مسئولیت مدنی اشخاص ثالث در حوادث رانندگی|مبانی مسئولیت مدنی اشخاص ثالث در حوادث رانندگی]] | ||
* [[مسئولیت مدنی ناشی از آلودگی‌های زیست‌محیطی در انفال]] | * [[مسئولیت مدنی ناشی از آلودگی‌های زیست محیطی در انفال|مسئولیت مدنی ناشی از آلودگی‌های زیست‌محیطی در انفال]] | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۱۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۰۰
ماده ۳۳۵ قانون مدنی: در صورت تصادم بین دو کشتی یا دو قطار راه‌آهن یا دو اتومبیل و امثال آنها، مسئولیت متوجه طرفی خواهد بود که تصادم در نتیجهٔ عمد یا مسامحهٔ او حاصل شده باشد و اگر طرفین، تقصیر یا مسامحه کرده باشند هر دو مسئول خواهند بود.
توضیح واژگان
«تسبیب»، یعنی به وجود آوردن سبب تلف یا نقص، نسبت به نفس یا مال غیر، که ممکن است ارادی یا مبتنی بر تقصیر باشد،[۱] در واقع آنچه را که باعث نابودی چیزی گردد و نتوان تلف را به‌طور عادی و حقیقی به آن منتسب نمود؛ تسبیب نام دارد.[۲]
نکات توضیحی تفسیری دکترین
مفاد این ماده، بر مبنای اماره مسئولیت بوده؛ و احراز تقصیر مرتکب ضروری است.[۳]
قانونگذار در این ماده، سه فرض را برای ضمان ناشی از تصادم دو وسیله نقلیه با یکدیگر، در نظر گرفته‌است؛ که دو فرض اول را به صراحت بیان نموده؛ و فرض سوم، با استناد به مفهوم مخالف ماده، قابل استنباط است:
- فرضی که یکی از دو راننده، مرتکب تقصیر عمدی یا مبتنی بر مسامحه گردیده باشد.
- زمانی که رانندگان هر دو وسیله، مرتکب تقصیر، اعم از عمدی، یا مبتنی بر مسامحه شده باشد.
- موردی که هیچ‌یک از دو راننده، مرتکب تقصیر نشده باشد.[۴]
نکات توضیحی
مبنای مسئولیت موضوع این ماده، تقصیر اعلام شده‌است، اما قانونگذار در ماده ۱ قانون بیمه اجباری دارندگان وسایل نقلیه موتوری، مبنای تقصیر را حذف نموده؛ و جهت احراز ضمان، به سبق وجود رابطه سببیت عرفی، بسنده نموده‌است،[۵] در واقع قانونگذار، در ماده ۱ قانون بیمه اجباری دارندگان وسایل نقلیه موتوری، مسئولیت مدنی را پذیرفته، و به‌طور کامل از هیچ‌یک از نظریات تقصیر و خطر پیروی نمی‌نماید.[۶]
مطالعات فقهی
سوابق فقهی
اگر در برخورد دو خودرو با یکدیگر، زیان‌های وارد شده؛ قابل انتساب به هر دو راننده باشد؛ در این صورت هر دوی آنها، ملزم به پرداخت نیمی از خسارات طرف مقابل خواهد بود.[۷]
رویه‌های قضایی
به موجب نظریه مشورتی شماره ۷۴۵۳ مورخه ۷/۱۰/۱۳۸۲ اداره حقوقی قوه قضاییه، در صورت تصادم دو وسیله نقلیه با یکدیگر، شخصی که مقصر بوده؛ مسئول جبران خسارات وارد شده به طرف دیگر است.[۸]
انتقادات
این ماده، در رابطه با خساراتی که از تصادم دو وسیله نقلیه با یکدیگر، به اشخاص ثالث وارد می‌گردد؛ ساکت است.[۹]
قانونگذار در این ماده، نسبت به نحوه توزیع خسارت، بین طرفین مصدوم حادثه، سکوت اختیار نموده‌است.[۱۰]
مقالات مرتبط
- اخلاقی بودن مسئولیت مدنی محض
- نگرش تحلیلی برنقش تقصیر در ضمان ناشی از تسبیب در فقه اسلامی و حقوق ایران
- مبنای فقهی حقوقی مسئولیت اشخاص حقیقی در قانون بیمه اجباری خسارات واردشده به شخص ثالث مصوب ۱۳۹۵
- مبانی مسئولیت مدنی اشخاص ثالث در حوادث رانندگی
- مسئولیت مدنی ناشی از آلودگی‌های زیست‌محیطی در انفال
منابع
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. اساس در قوانین مدنی (المدونه). چاپ 1. گنج دانش، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1440628
- ↑ احمد دیلمی. حسن نیت در مسئولیت مدنی. چاپ 1. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1057356
- ↑ حمید بهرامی احمدی. حقوق مدنی (جلد چهارم) (مسئولیت مدنی). چاپ 1. میزان، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 792868
- ↑ عبدالمجید امیری قائم مقامی. حقوق تعهدات (جلد اول) (وقایع حقوقی، کلیات حقوق تعهدات). چاپ 3. میزان، 1385. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1293740
- ↑ محمدکاظم مهتاب پور، افروز صمدی و راضیه آرمین. آموزه‌های حقوق مدنی تعهدات. چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3822704
- ↑ محمدباقر سروی. حقوق مدنی کاربردی (اموال و مالکیت، عقود و تعهدات، الزامات بدون قرارداد و عقود معین). چاپ 1. فکرسازان، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2874340
- ↑ آیت اله سیدمحمود هاشمی شاهرودی. فرهنگ فقه (جلد دوم). چاپ 2. مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3366144
- ↑ مجموعه نظریات مشورتی اداره حقوقی قوه قضائیه در مسائل قانون مدنی. چاپ 1. معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضائیه، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5479000
- ↑ عبدالمجید امیری قائم مقامی. حقوق تعهدات (جلد اول) (وقایع حقوقی، کلیات حقوق تعهدات). چاپ 3. میزان، 1385. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1293736
- ↑ ناصر کاتوزیان، لعیا جنیدی و مجید غمامی. مسئولیت مدنی ناشی از حوادث رانندگی. چاپ 1. دانشگاه تهران، 1380. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1169900