ماده ۱۳۲۰ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
(ابرابزار) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ماده ۱۳۲۰ قانون مدنی''': شهادت بر شهادت در صورتی مسموع است که شاهد | '''ماده ۱۳۲۰ قانون مدنی''': [[شهادت بر شهادت]] در صورتی مسموع است که [[شاهد اصل]]، [[فوت|وفات]] یافته یا به واسطهٔ مانع دیگری مثل بیماری و سفر و [[حبس]] و غیره نتواند حاضر شود. | ||
* {{زیتونی|[[ماده ۱۳۱۹ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | * {{زیتونی|[[ماده ۱۳۱۹ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | ||
* {{زیتونی|[[ماده ۱۳۲۱ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | * {{زیتونی|[[ماده ۱۳۲۱ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | ||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
شهادت بر شهادت، یعنی اینکه دو شخص، نسبت به استماع شهادت دو شخص دیگر، در مورد موضوعی | شهادت بر شهادت، یعنی اینکه دو شخص، نسبت به [[استماع]] شهادت دو شخص دیگر، در مورد موضوعی واحد، شهادت بدهند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ترمینولوژی فقه اصطلاح‌شناسی فقه امامیه|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=پیک کوثر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4149976|صفحه=|نام۱=حمید|نام خانوادگی۱=مسجدسرایی|چاپ=1}}</ref> | ||
به | منظور از «شهادت بر شهادت» در '''ماده ۱۳۲۰ قانون مدنی'''، یعنی اینکه شخص، در [[دادگاه|محکمه]]، به آنچه که در خارج از دادگاه شنیده است؛ شهادت بدهد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد ششم) (در ادله اثبات دعوا، اقرار، اسناد، شهادت، امارات، قسم، اصول عملیه)|ترجمه=|جلد=|سال=1375|ناشر=کتابفروشی اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=272920|صفحه=|نام۱=سیدحسن|نام خانوادگی۱=امامی|چاپ=7}}</ref> به عبارت دیگر، شهادت بر شهادت، یعنی اینکه شخص، خودش ناظر مستقیم واقعه نبوده؛ بلکه آن را از دیگری شنیده و در دادگاه بیان می‌نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی کتاب دوم|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3527220|صفحه=|نام۱=قدرت اله|نام خانوادگی۱=واحدی|چاپ=4}}</ref> | ||
== مطالعات تطبیقی == | == مطالعات تطبیقی == | ||
در حقوق انگلیس، در تشخیص مفاهیم و معیارهای شهادت بر شهادت، به رویه دادگاه‌های این کشور، مراجعه می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فصلنامه پژوهشی علوم انسانی (الهیات و حقوق) شماره 28 تابستان 1387|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=دانشگاه علوم اسلامی رضوی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1169348|صفحه=|نام۱=دانشگاه علوم اسلامی رضوی|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> | |||
* در حقوق انگلیس، در تشخیص مفاهیم و معیارهای شهادت بر شهادت، به رویه دادگاه‌های این کشور، مراجعه می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فصلنامه پژوهشی علوم انسانی (الهیات و حقوق) شماره 28 تابستان 1387|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=دانشگاه علوم اسلامی رضوی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1169348|صفحه=|نام۱=دانشگاه علوم اسلامی رضوی|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> | |||
== نکات تفسیری دکترین ماده ۱۳۲۰ قانون مدنی == | == نکات تفسیری دکترین ماده ۱۳۲۰ قانون مدنی == | ||
شهادت غیرمستقیم، در مواردی پذیرفته می‌شود که دسترسی به شاهد اصلی، ممکن | شهادت غیرمستقیم، در مواردی پذیرفته می‌شود که دسترسی به شاهد اصلی، ممکن نباشد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اثبات و دلیل اثبات (جلد دوم) (شهادت- اماره- سوگند و اصول عملی)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=162832|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=5}}</ref> در مواردی که شاهد اصلی، از [[ادای شهادت]] خودداری نماید نیز، شهادت بر شهادت پذیرفته می‌گردد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بایسته‌های ادله اثبات|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=نگاه بینه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2454452|صفحه=|نام۱=بهرام|نام خانوادگی۱=بهرامی|چاپ=2}}</ref> البته شهادت بر شهادت، زمانی معتبر است که شهادت اصلی نیز، قابل استماع باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد ششم) (در ادله اثبات دعوا، اقرار، اسناد، شهادت، امارات، قسم، اصول عملیه)|ترجمه=|جلد=|سال=1375|ناشر=کتابفروشی اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=272920|صفحه=|نام۱=سیدحسن|نام خانوادگی۱=امامی|چاپ=7}}</ref> | ||
در مواردی که شاهد اصلی، از ادای شهادت خودداری | |||
شهادت بر شهادت، زمانی معتبر است که شهادت اصلی نیز، قابل استماع باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد ششم) (در ادله اثبات دعوا، اقرار، اسناد، شهادت، امارات، قسم، اصول عملیه)|ترجمه=|جلد=|سال=1375|ناشر=کتابفروشی اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=272920|صفحه=|نام۱=سیدحسن|نام خانوادگی۱=امامی|چاپ=7}}</ref> | |||
در حقوق الناس نظیر | در [[حق الله|حقوق الله]]، شهادت بر شهادت مسموع نیست،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ادله اثبات دعوا (دعاوی کیفری و حقوقی) علمی و کاربردی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2490212|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=4}}</ref> در [[حق الناس|حقوق الناس]] نظیر [[قصاص]]، [[طلاق]]، [[نسب]]، [[غصب]]، [[قرض]] و …، شهادت بر شهادت پذیرفته می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ادله اثبات دعوی|ترجمه=|جلد=|سال=1381|ناشر=دانش نگار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=196688|صفحه=|نام۱=حسینقلی|نام خانوادگی۱=حسینی نژاد|چاپ=2}}</ref> | ||
== مطالعات فقهی == | == مطالعات فقهی == | ||
=== مستندات فقهی === | === مستندات فقهی === | ||
با استناد به روایتی از امام صادق، در مواردی که شاهد اصلی، ادعا نماید که شاهد فرع | |||
* با استناد به روایتی از امام صادق، در مواردی که شاهد اصلی، [[ادعا]] نماید که [[شاهد فرع]] را گواه بر اظهارات خود نگرفته بوده و در نتیجه شهادت بر شهادت را در [[دعوی]] مزبور نپذیرد؛ در این صورت، قول کسی پذیرفته می‌گردد که [[عادل]] تر است؛ و اگر درجه [[عدالت]] هر دو، به یک اندازه باشد؛ شهادت بر شهادت پذیرفته نخواهد شد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد سیم) (قضا و شهادات و حدود و تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=فرهنگ سبز|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2791924|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=اسماعیل تبار|نام۲=سیداحمدرضا|نام خانوادگی۲=حسینی|نام۳=مهدی (ترجمه)|نام خانوادگی۳=حسینیان قمی|چاپ=1}}</ref> | |||
=== سوابق فقهی === | === سوابق فقهی === | ||
شهادت بر شهادت فرع، پذیرفته نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=60640|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=کیایی|چاپ=1}}</ref> | * در مواردی که شاهد اصلی، از ادای شهادت خودداری نماید؛ شهادت بر شهادت پذیرفته می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=60652|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=کیایی|چاپ=1}}</ref> | ||
* شهادت بر شهادت فرع، پذیرفته نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=60640|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=کیایی|چاپ=1}}</ref> | |||
شهادت بر شهادت، از زنان پذیرفته می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیات احکام در کتاب‌های (شهید اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=بوستان کتاب|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3203512|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=باقریان ساروی|چاپ=1}}</ref> | * شهادت بر شهادت، از زنان پذیرفته می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیات احکام در کتاب‌های (شهید اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=بوستان کتاب|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3203512|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=باقریان ساروی|چاپ=1}}</ref> | ||
== نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده ۱۳۲۰ قانون مدنی == | == نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده ۱۳۲۰ قانون مدنی == | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۶: | ||
== مقالات مرتبط == | == مقالات مرتبط == | ||
* [[محدودیت‌های موضوعی سوگند در دعاوی مدنی]] | * [[محدودیت های موضوعی سوگند در دعاوی مدنی|محدودیت‌های موضوعی سوگند در دعاوی مدنی]] | ||
* [[شهادت بر شهادت در حقوق کیفری ایران و انگلیس]] | * [[شهادت بر شهادت در حقوق کیفری ایران و انگلیس]] | ||
* [[کاوشی نو در مبانی فقهی ماده ۱۳۲۰ قانون مدنی]] | * [[کاوشی نو در مبانی فقهی ماده 1320 قانون مدنی|کاوشی نو در مبانی فقهی ماده ۱۳۲۰ قانون مدنی]] | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۱ ژانویهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۰۱:۲۲
ماده ۱۳۲۰ قانون مدنی: شهادت بر شهادت در صورتی مسموع است که شاهد اصل، وفات یافته یا به واسطهٔ مانع دیگری مثل بیماری و سفر و حبس و غیره نتواند حاضر شود.
مواد مرتبط
توضیح واژگان
شهادت بر شهادت، یعنی اینکه دو شخص، نسبت به استماع شهادت دو شخص دیگر، در مورد موضوعی واحد، شهادت بدهند.[۱]
منظور از «شهادت بر شهادت» در ماده ۱۳۲۰ قانون مدنی، یعنی اینکه شخص، در محکمه، به آنچه که در خارج از دادگاه شنیده است؛ شهادت بدهد،[۲] به عبارت دیگر، شهادت بر شهادت، یعنی اینکه شخص، خودش ناظر مستقیم واقعه نبوده؛ بلکه آن را از دیگری شنیده و در دادگاه بیان می‌نماید.[۳]
مطالعات تطبیقی
- در حقوق انگلیس، در تشخیص مفاهیم و معیارهای شهادت بر شهادت، به رویه دادگاه‌های این کشور، مراجعه می‌گردد.[۴]
نکات تفسیری دکترین ماده ۱۳۲۰ قانون مدنی
شهادت غیرمستقیم، در مواردی پذیرفته می‌شود که دسترسی به شاهد اصلی، ممکن نباشد،[۵] در مواردی که شاهد اصلی، از ادای شهادت خودداری نماید نیز، شهادت بر شهادت پذیرفته می‌گردد،[۶] البته شهادت بر شهادت، زمانی معتبر است که شهادت اصلی نیز، قابل استماع باشد.[۷]
در حقوق الله، شهادت بر شهادت مسموع نیست،[۸] در حقوق الناس نظیر قصاص، طلاق، نسب، غصب، قرض و …، شهادت بر شهادت پذیرفته می‌گردد.[۹]
مطالعات فقهی
مستندات فقهی
- با استناد به روایتی از امام صادق، در مواردی که شاهد اصلی، ادعا نماید که شاهد فرع را گواه بر اظهارات خود نگرفته بوده و در نتیجه شهادت بر شهادت را در دعوی مزبور نپذیرد؛ در این صورت، قول کسی پذیرفته می‌گردد که عادل تر است؛ و اگر درجه عدالت هر دو، به یک اندازه باشد؛ شهادت بر شهادت پذیرفته نخواهد شد.[۱۰]
سوابق فقهی
- در مواردی که شاهد اصلی، از ادای شهادت خودداری نماید؛ شهادت بر شهادت پذیرفته می‌گردد.[۱۱]
- شهادت بر شهادت فرع، پذیرفته نیست.[۱۲]
- شهادت بر شهادت، از زنان پذیرفته می‌گردد.[۱۳]
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده ۱۳۲۰ قانون مدنی
 | محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- شهادت بر شهادت به معنای گواهی دادن بر اساس گواهی شخص دیگری است.
- این نوع شهادت در شرایط خاصی قابل قبول است.
- یکی از شرایط قبول پذیری، وفات شاهد اصلی است.
- مانع‌هایی مانند بیماری، سفر، و حبس نیز می‌توانند دلیل عدم حضور شاهد اصلی باشند.
- شرایط مذکور باید مانع از حضور شاهد اصلی باشند تا شهادت بر شهادت معتبر شناخته شود.
رویه‌های قضایی
مقالات مرتبط
- محدودیت‌های موضوعی سوگند در دعاوی مدنی
- شهادت بر شهادت در حقوق کیفری ایران و انگلیس
- کاوشی نو در مبانی فقهی ماده ۱۳۲۰ قانون مدنی
منابع
- ↑ حمید مسجدسرایی. ترمینولوژی فقه اصطلاح‌شناسی فقه امامیه. چاپ 1. پیک کوثر، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4149976
- ↑ سیدحسن امامی. حقوق مدنی (جلد ششم) (در ادله اثبات دعوا، اقرار، اسناد، شهادت، امارات، قسم، اصول عملیه). چاپ 7. کتابفروشی اسلامی، 1375. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 272920
- ↑ قدرت اله واحدی. آیین دادرسی مدنی کتاب دوم. چاپ 4. میزان، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3527220
- ↑ فصلنامه پژوهشی علوم انسانی (الهیات و حقوق) شماره 28 تابستان 1387. دانشگاه علوم اسلامی رضوی، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1169348
- ↑ ناصر کاتوزیان. اثبات و دلیل اثبات (جلد دوم) (شهادت- اماره- سوگند و اصول عملی). چاپ 5. میزان، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 162832
- ↑ بهرام بهرامی. بایسته‌های ادله اثبات. چاپ 2. نگاه بینه، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2454452
- ↑ سیدحسن امامی. حقوق مدنی (جلد ششم) (در ادله اثبات دعوا، اقرار، اسناد، شهادت، امارات، قسم، اصول عملیه). چاپ 7. کتابفروشی اسلامی، 1375. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 272920
- ↑ ایرج گلدوزیان. ادله اثبات دعوا (دعاوی کیفری و حقوقی) علمی و کاربردی. چاپ 4. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2490212
- ↑ حسینقلی حسینی نژاد. ادله اثبات دعوی. چاپ 2. دانش نگار، 1381. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 196688
- ↑ احمد اسماعیل تبار، سیداحمدرضا حسینی و مهدی (ترجمه) حسینیان قمی. منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد سیم) (قضا و شهادات و حدود و تعزیرات). چاپ 1. فرهنگ سبز، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2791924
- ↑ عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم). چاپ 1. سمت، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 60652
- ↑ عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم). چاپ 1. سمت، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 60640
- ↑ احمد باقریان ساروی. آیات احکام در کتاب‌های (شهید اول). چاپ 1. بوستان کتاب، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3203512