ماده ۱۲۸۲ قانون مدنی

ماده ۱۲۸۲ قانون مدنی: اگر موضوع اقرار در محکمه مقید به قید یا وصفی باشد مقرله نمی‌تواند آن را تجزیه کرده از قسمتی از آن که به نفع او است بر ضرر مقر استفاده نماید و از جزء دیگر آن صرف نظر کند.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

«اقرار در محکمه» در ماده ۱۲۸۲ قانون مدنی، به معنای اقراری است که حین مذاکره، یا در جلسه دادرسی، یا در دفاعیه کتبی ذکر شده باشد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

اقرار، از حیث رابطه بین اجزای آن، به سه دسته اقرار ساده، مقید و مرکب، قابل تقسیم است. اقرار ملازم با استثنای متصل، مقید و تجزیه ناپذیر است؛ مثلاً مقر، دین مورد ادعای خواهان را، به استثنای قسمتی از آن بپذیرد. در اقرار، جدا نمودن صفت از موصوف، و قید از مقید، پذیرفته نیست.

گفتنی است اگر اقرار، تنها مستند اثبات دعوا باشد؛ در این صورت دادگاه مکلف است بدون تجزیه اقرار، آن را پذیرفته؛ یا رد نماید؛ ولی اگر دعوا، به طرقی غیر از اقرار نیز، قابل اثبات باشد؛ قاضی مکلف نیست به اقرار استناد نماید، البته چنانچه مقرٌله یا قاضی بتوانند با دلیل موجه، عدم صحت قسمتی از اقرار را، که به نفع مقرٌله نیست؛ اثبات نمایند؛ در این صورت می‌توان گفت که اقرار مزبور، قابل تجزیه است، خود مقر نیز، می‌تواند از قسمت مزبور، که به ضرر مقرٌله است؛ رجوع نماید؛ و چنین عملی را، نمی‌توان انکار پس از اقرار محسوب نمود.

نکات توضیحی

اقراری که مقید به وصف یا شرطی باشد که در مجموع ترکیب واحدی را تشکیل می‌دهند؛ تجزیه ناپذیر است، در چنین اقراری، فرض بر این است که وصف یا قید مورد نظر، آثار حقوقی اعتراف را تغییر می‌دهد.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

• اقرار مؤجل، قابل تجزیه بوده؛ و مقر بدون در نظر گرفتن مهلت، باید دین را به صورت حال بپردازد.

مصادیق و نمونه‌ها

• اگر مقر، وجود کالای مورد امانت را نزد خود پذیرفته؛ ولی در مقابل مدعی گردد که بعداً آن شیء را، از مالک آن خریده‌ است؛ چنین اقراری، مقید بوده و تجزیه ناپذیر است.

مقالات مرتبط

• امارۀ مالکیت