ماده ۸۶۳ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:


== مواد مرتبط ==
== مواد مرتبط ==
 
* [[ماده ۸۶۲ قانون مدنی]]
* [[ماده ۸۶۴ قانون مدنی]]
* [[ماده ۹۱۶ قانون مدنی]]
* [[ماده ۹۱۶ قانون مدنی]]


خط ۱۰: خط ۱۱:
به موجب [[ماده ۶۵ آیین‌نامه احوال شخصیه زرتشتیان ایران|ماده ۶۵ آیین‌نامه زرتشتیان]]، طبقات بالاتر، طبقات بعدی را، از ارث محروم می‌نمایند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ارث تطبیقی مقایسه مقررات ارث در حقوق مدنی و اقلیت‌های دینی ایران (زرتشتی-کلیمی-مسیحی)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3069668|صفحه=|نام۱=عزیزاله|نام خانوادگی۱=فهیمی|چاپ=1}}</ref> در ادیان کلیمی و مسیحی، همسر و [[ولد|اولاد]] و نوادگان متوفی، بر سایر [[اقربا|اقربای]] او مرجح می‌باشند؛ و در آیین زرتشت، همسر و فرزندان و نوه‌ها و پدر و مادر میت، بر سایر بستگان وی تقدم دارند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ارث تطبیقی مقایسه مقررات ارث در حقوق مدنی و اقلیت‌های دینی ایران (زرتشتی-کلیمی-مسیحی)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3070368|صفحه=|نام۱=عزیزاله|نام خانوادگی۱=فهیمی|چاپ=1}}</ref> و در آیین مسیح، رعایت تقدم و تأخر بین طبقات ارث و حتی اشخاص درون هر طبقه، الزامی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ارث تطبیقی مقایسه مقررات ارث در حقوق مدنی و اقلیت‌های دینی ایران (زرتشتی-کلیمی-مسیحی)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3069680|صفحه=|نام۱=عزیزاله|نام خانوادگی۱=فهیمی|چاپ=1}}</ref>
به موجب [[ماده ۶۵ آیین‌نامه احوال شخصیه زرتشتیان ایران|ماده ۶۵ آیین‌نامه زرتشتیان]]، طبقات بالاتر، طبقات بعدی را، از ارث محروم می‌نمایند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ارث تطبیقی مقایسه مقررات ارث در حقوق مدنی و اقلیت‌های دینی ایران (زرتشتی-کلیمی-مسیحی)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3069668|صفحه=|نام۱=عزیزاله|نام خانوادگی۱=فهیمی|چاپ=1}}</ref> در ادیان کلیمی و مسیحی، همسر و [[ولد|اولاد]] و نوادگان متوفی، بر سایر [[اقربا|اقربای]] او مرجح می‌باشند؛ و در آیین زرتشت، همسر و فرزندان و نوه‌ها و پدر و مادر میت، بر سایر بستگان وی تقدم دارند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ارث تطبیقی مقایسه مقررات ارث در حقوق مدنی و اقلیت‌های دینی ایران (زرتشتی-کلیمی-مسیحی)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3070368|صفحه=|نام۱=عزیزاله|نام خانوادگی۱=فهیمی|چاپ=1}}</ref> و در آیین مسیح، رعایت تقدم و تأخر بین طبقات ارث و حتی اشخاص درون هر طبقه، الزامی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ارث تطبیقی مقایسه مقررات ارث در حقوق مدنی و اقلیت‌های دینی ایران (زرتشتی-کلیمی-مسیحی)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3069680|صفحه=|نام۱=عزیزاله|نام خانوادگی۱=فهیمی|چاپ=1}}</ref>


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
== نکات تفسیری دکترین ==
[[صنف در ارث|اصناف]] مختلف در یک طبقه، دیگری را از ارث محروم نمی‌کنند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اساس در قوانین مدنی (المدونه)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1445092|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=1}}</ref>
[[صنف در ارث|اصناف]] مختلف در یک طبقه، دیگری را از ارث محروم نمی‌کنند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اساس در قوانین مدنی (المدونه)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1445092|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=1}}</ref>


خط ۱۷: خط ۱۸:
وارث بی واسطه، باعث محرومیت ورثه باواسطه می‌گردد؛ مگر در مورد پسر عموی ابوینی که بر عموی ابی، تقدم دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیات الاحکام (حقوقی و جزایی)|ترجمه=|جلد=|سال=1383|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2329900|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=2}}</ref>
وارث بی واسطه، باعث محرومیت ورثه باواسطه می‌گردد؛ مگر در مورد پسر عموی ابوینی که بر عموی ابی، تقدم دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیات الاحکام (حقوقی و جزایی)|ترجمه=|جلد=|سال=1383|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2329900|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=2}}</ref>


== مطالعات فقهی ==
== سوابق و مستندات فقهی ==
=== سوابق و مستندات فقهی ===
با وجود وارث در [[درجات ارث|درجه اول]] از طبقات مختلف ارث، وراث درجات بعدی، ارث نمی‌برند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ارث |ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=380488|صفحه=|نام۱=آیت اله خلیل|نام خانوادگی۱=قبله ای خویی|چاپ=2}}</ref>


=== سوابق فقهی ===
با وجود وارث در [[درجات ارث|درجه اول]] از طبقات مختلف ارث، وراث درجات بعدی، ارث نمی‌برند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ارث |ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=380488|صفحه=|نام۱=آیت اله خلیل|نام خانوادگی۱=قبله ای خویی|چاپ=2}}</ref>


== رویه‌های قضایی ==
== نکات توصیفی هوش مصنوعی ==
{{هوش مصنوعی (ماده)}}
# اطلاعات مربوط به ارث‌بری در طبقات وراث.
# شرط ارث‌بری وارثین طبقه بعد در صورت نبود وارث در طبقه قبل.
# تقدم طبقات وراث در ارث‌بری.
# اهمیت ترتیب طبقات وراث در ترتیب دریافت ارث.
# عدم امکان ارث‌بری وارثین طبقه‌های بعدی در حضور وارثین طبقه قبلی.
# مفهوم طبقه‌بندی وارثین در قانون ارث.
# نقش قانون در تنظیم و ترتیب و نحوه توزیع ارث.


== رویه های قضایی ==
* به موجب [[دادنامه]] شماره ۱۹۶/۲۵ مورخه ۱۳۷۲/۵/۱۹ شعبه ۲۵ [[دیوان عالی کشور]]، با وجود زنده بودن وارث، فرزند وی نصیبی نمی‌برد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آرای دیوانعالی کشور در امور حقوقی (جلد اول) (صلاحیت، داوری، خسارات، امور حسبی، وقف، معامله، فضولی، تهاتر و غصب)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=بازگیر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5661620|صفحه=|نام۱=یداله|نام خانوادگی۱=بازگیر|چاپ=2}}</ref>
* به موجب [[دادنامه]] شماره ۱۹۶/۲۵ مورخه ۱۳۷۲/۵/۱۹ شعبه ۲۵ [[دیوان عالی کشور]]، با وجود زنده بودن وارث، فرزند وی نصیبی نمی‌برد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آرای دیوانعالی کشور در امور حقوقی (جلد اول) (صلاحیت، داوری، خسارات، امور حسبی، وقف، معامله، فضولی، تهاتر و غصب)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=بازگیر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5661620|صفحه=|نام۱=یداله|نام خانوادگی۱=بازگیر|چاپ=2}}</ref>


* با توجه به [[رای دادگاه|رأی]] شماره ۱۱۰ مورخه ۱۳۶۹/۷/۱۱ شعبه ۲۲ [[دیوان عالی کشور]]، فقدان وارث در [[وراث طبقه اول|طبقه اول]]، سبب [[انتقال قهری|انتقال]] [[ترکه]] به [[وراث طبقه دوم]] می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نحوه عملی تقسیم ارث و ترکه متوفی به انضمام (شرح اصطلاحات مربوط به ارث، جدول ارث، قوانین مرتبط با ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3112548|صفحه=|نام۱=منصور|نام خانوادگی۱=اباذری فومشی|چاپ=3}}</ref>
* با توجه به [[رای دادگاه|رأی]] شماره ۱۱۰ مورخه ۱۳۶۹/۷/۱۱ شعبه ۲۲ [[دیوان عالی کشور]]، فقدان وارث در [[وراث طبقه اول|طبقه اول]]، سبب [[انتقال قهری|انتقال]] [[ترکه]] به [[وراث طبقه دوم]] می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نحوه عملی تقسیم ارث و ترکه متوفی به انضمام (شرح اصطلاحات مربوط به ارث، جدول ارث، قوانین مرتبط با ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3112548|صفحه=|نام۱=منصور|نام خانوادگی۱=اباذری فومشی|چاپ=3}}</ref>


== مصادیق و نمونه‌ها ==
== مصادیق و نمونه ها ==
 
* پدر متوفی، [[جده]] او را از ارث محروم می‌نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فقه تطبیقی با نگاهی به قانون مدنی (احوال شخصیه) (ترجمه و تبیین جلد دوم الفقه علی المذاهب الخمسه)|ترجمه=|جلد=|سال=1379|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1177248|صفحه=|نام۱=مصطفی|نام خانوادگی۱=جباری|نام۲=حمید (ترجمه)|نام خانوادگی۲=مسجدسرایی|چاپ=1}}</ref>
* پدر متوفی، [[جده]] او را از ارث محروم می‌نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فقه تطبیقی با نگاهی به قانون مدنی (احوال شخصیه) (ترجمه و تبیین جلد دوم الفقه علی المذاهب الخمسه)|ترجمه=|جلد=|سال=1379|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1177248|صفحه=|نام۱=مصطفی|نام خانوادگی۱=جباری|نام۲=حمید (ترجمه)|نام خانوادگی۲=مسجدسرایی|چاپ=1}}</ref>
* اولاد متوفی، مانع ارث بری برادر او می‌گردند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فقه تطبیقی با نگاهی به قانون مدنی (احوال شخصیه) (ترجمه و تبیین جلد دوم الفقه علی المذاهب الخمسه)|ترجمه=|جلد=|سال=1379|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1177812|صفحه=|نام۱=مصطفی|نام خانوادگی۱=جباری|نام۲=حمید (ترجمه)|نام خانوادگی۲=مسجدسرایی|چاپ=1}}</ref>   
* اولاد متوفی، مانع ارث بری برادر او می‌گردند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فقه تطبیقی با نگاهی به قانون مدنی (احوال شخصیه) (ترجمه و تبیین جلد دوم الفقه علی المذاهب الخمسه)|ترجمه=|جلد=|سال=1379|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1177812|صفحه=|نام۱=مصطفی|نام خانوادگی۱=جباری|نام۲=حمید (ترجمه)|نام خانوادگی۲=مسجدسرایی|چاپ=1}}</ref>   

نسخهٔ ‏۱۳ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۲۵

ماده ۸۶۳ قانون مدنی: وارثین طبقهٔ بعد وقتی ارث می‌برند که از وارثین طبقهٔ قبل کسی نباشد.

مواد مرتبط

مطالعات تطبیقی

به موجب ماده ۶۵ آیین‌نامه زرتشتیان، طبقات بالاتر، طبقات بعدی را، از ارث محروم می‌نمایند.[۱] در ادیان کلیمی و مسیحی، همسر و اولاد و نوادگان متوفی، بر سایر اقربای او مرجح می‌باشند؛ و در آیین زرتشت، همسر و فرزندان و نوه‌ها و پدر و مادر میت، بر سایر بستگان وی تقدم دارند،[۲] و در آیین مسیح، رعایت تقدم و تأخر بین طبقات ارث و حتی اشخاص درون هر طبقه، الزامی است.[۳]

نکات تفسیری دکترین

اصناف مختلف در یک طبقه، دیگری را از ارث محروم نمی‌کنند.[۴]

درون هر یک از طبقات ارث نیز، وارث نزدیک تر به متوفی، وارث دورتر را از ارث محروم می‌کند، مانند محروم بودن نوه از ارث، با وجود فرزند برای متوفی.[۵]

وارث بی واسطه، باعث محرومیت ورثه باواسطه می‌گردد؛ مگر در مورد پسر عموی ابوینی که بر عموی ابی، تقدم دارد.[۶]

سوابق و مستندات فقهی

سوابق و مستندات فقهی

با وجود وارث در درجه اول از طبقات مختلف ارث، وراث درجات بعدی، ارث نمی‌برند.[۷]


نکات توصیفی هوش مصنوعی

  1. اطلاعات مربوط به ارث‌بری در طبقات وراث.
  2. شرط ارث‌بری وارثین طبقه بعد در صورت نبود وارث در طبقه قبل.
  3. تقدم طبقات وراث در ارث‌بری.
  4. اهمیت ترتیب طبقات وراث در ترتیب دریافت ارث.
  5. عدم امکان ارث‌بری وارثین طبقه‌های بعدی در حضور وارثین طبقه قبلی.
  6. مفهوم طبقه‌بندی وارثین در قانون ارث.
  7. نقش قانون در تنظیم و ترتیب و نحوه توزیع ارث.

رویه های قضایی

مصادیق و نمونه ها

  • پدر متوفی، جده او را از ارث محروم می‌نماید.[۱۰]
  • اولاد متوفی، مانع ارث بری برادر او می‌گردند.[۱۱]
  • در صورت حیات مادر متوفی، خواهر و خواهر زاده وی، ارث نمی‌برند.[۱۲]
  • فرزندان میت، نوه‌های او را از ارث محروم می‌نمایند.[۱۳]
  • فرزند متوفی که در نتیجه نکاح متعه، به دنیا آمده‌است؛ حاجب خواهر و برادر وی خواهد بود.[۱۴]

منابع

  1. عزیزاله فهیمی. ارث تطبیقی مقایسه مقررات ارث در حقوق مدنی و اقلیت‌های دینی ایران (زرتشتی-کلیمی-مسیحی). چاپ 1. خرسندی، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3069668
  2. عزیزاله فهیمی. ارث تطبیقی مقایسه مقررات ارث در حقوق مدنی و اقلیت‌های دینی ایران (زرتشتی-کلیمی-مسیحی). چاپ 1. خرسندی، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3070368
  3. عزیزاله فهیمی. ارث تطبیقی مقایسه مقررات ارث در حقوق مدنی و اقلیت‌های دینی ایران (زرتشتی-کلیمی-مسیحی). چاپ 1. خرسندی، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3069680
  4. محمدجعفر جعفری لنگرودی. اساس در قوانین مدنی (المدونه). چاپ 1. گنج دانش، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1445092
  5. ناصر کاتوزیان. دوره مقدماتی حقوق مدنی (ارث). چاپ 4. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4271872
  6. ابوالقاسم گرجی. آیات الاحکام (حقوقی و جزایی). چاپ 2. میزان، 1383.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2329900
  7. آیت اله خلیل قبله ای خویی. ارث. چاپ 2. سمت، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 380488
  8. یداله بازگیر. آرای دیوانعالی کشور در امور حقوقی (جلد اول) (صلاحیت، داوری، خسارات، امور حسبی، وقف، معامله، فضولی، تهاتر و غصب). چاپ 2. بازگیر، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5661620
  9. منصور اباذری فومشی. نحوه عملی تقسیم ارث و ترکه متوفی به انضمام (شرح اصطلاحات مربوط به ارث، جدول ارث، قوانین مرتبط با ارث). چاپ 3. خرسندی، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3112548
  10. مصطفی جباری و حمید (ترجمه) مسجدسرایی. فقه تطبیقی با نگاهی به قانون مدنی (احوال شخصیه) (ترجمه و تبیین جلد دوم الفقه علی المذاهب الخمسه). چاپ 1. ققنوس، 1379.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1177248
  11. مصطفی جباری و حمید (ترجمه) مسجدسرایی. فقه تطبیقی با نگاهی به قانون مدنی (احوال شخصیه) (ترجمه و تبیین جلد دوم الفقه علی المذاهب الخمسه). چاپ 1. ققنوس، 1379.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1177812
  12. عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم). چاپ 1. سمت، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 52952
  13. ناصر کاتوزیان. دوره مقدماتی حقوق مدنی (ارث). چاپ 4. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4271872
  14. عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم). چاپ 1. سمت، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 52944