ماده ۱۴۲ قانون مدنی

ماده ۱۴۲ قانون مدنی: شروع در احیا از قبیل سنگ چیدن اطراف زمین یا کندن چاه و غیره، تحجیر است و موجب مالکیت نمی‌شود ولی برای تحجیر کننده ایجاد حق اولویت در احیا می‌نماید.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

«احتجار»، یعنی تحجیر یا سنگ چینی اطراف زمین، به منظور آباد نمودن آن.

شروع به احیای اراضی موات را که اغلب با سنگ چینی اطراف زمین، محقق می‌گردد، «تحجیر» گویند.

حق اولویت در عمران زمین‌های موات را «حق التحجیر» نامند.

شخصی را که جهت احیای اراضی موات، مبادرت به تحجیر نموده باشد؛ «مُحجِّر» نامند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

تحجیر و شروع به احیای اراضی موات، موجب تملک این گونه اراضی نگردیده و فقط حق اولویت در مالکیت را ایجاد می‌نماید و اولویت تحجیر، یعنی اینکه تحجیر، برای عامل آن، حق اولویت در احیای اراضی موات را ایجاد می‌نماید. با تردید در احیا، نمی‌توان حکم به احیای اراضی موات نمود مانند تحجیر که احیا محسوب نمی‌گردد.

در اراضی مواتی که حق تحجیر، به وجود آمده، احیا توسط اشخاصی غیر از مُحجِّر، امکان ندارد.

تعلل تحجیرکننده در عمران زمین، از مصادیق سوءاستفاده از حق موضوع اصل ۴۰ قانون اساسی محسوب می‌گردد؛ لذا در چنین مواردی، قاضی می‌تواند حق اولویت مُحجِّر را بی‌اعتبار اعلام نماید.

تحجیر، از امور حسبی محسوب می‌گردد. حق تحجیر، به ارث می‌رسد، هرچند در مال بودن این حق، تردید وجود داشته باشد.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

در اراضی مواتی که حق تحجیر، به وجود آمده، احیا توسط اشخاصی غیر از مُحجِّر، امکان ندارد.

وکیل و اجیر نیز می‌توانند از طرف اصیل و برای او مبادرت به تحجیر نمایند.

تحجیر، سبب تملک می‌گردد.

مصادیق و نمونه‌ها

• زه کشی زق زارها، یا نصب میله برای تعیین حدود مالکیت زمین، تحجیر محسوب می‌گردد.
• پی کنی، حفر چاه، نصب نرده و …، تحجیر است.