ماده ۴۳۱ قانون مدنی

ماده ۴۳۱ قانون مدنی: در صورتی که در یک عقد، چند چیز فروخته شود بدون این که قیمت هر یک علی‌حده معین شده باشد و بعضی از آن‌ها معیوب در آید مشتری باید تمام آن را رد کند و ثمن را مسترد دارد یا تمام را نگاه دارد و ارش بگیرد و تبعیض نمی‌تواند بکند مگر به رضای بایع.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۴۳۰ قانون مدنی
• ماده ۴۳۲ قانون مدنی
• ماده ۲ قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان

فلسفه و مبانی نظری

علت وضع این ماده، این است که ادله خیار عیب، ناظر به کل مبیع است؛ نه هر یک از اجزای آن.

نکات تفسیری دکترین

حکم این ماده، ناظر به موردی است که بین کالاهای موضوع بیع، پیوستگی عرفی وجود داشته؛ یا قیمت و اوصاف هر یک از آنها، متفاوت از یکدیگر باشد، اما در صورتی که یکی از چند کالایی که مثل هم بوده؛ و بین آنها پیوستگی عرفی هم وجود ندارد؛ و همگی در یک عقد به فروش رسیده‌اند؛ معیوب درآید؛ مشتری می‌تواند نسبت به آن فرد معیب، قرارداد را فسخ نماید؛ زیرا هرچند بهای هر یک از آن اجناس، به‌طور جداگانه تعیین نگردیده‌است؛ اما می‌توان با تقسیم نمودن قیمت کل کالاها بر تعداد آنها، به قیمت آن فرد معیوب پی برد.

مصادیق و نمونه ها

• اگر مشتری به موجب یک عقد، یک عدد قوری و کتری و قندان را، به مبلغ ۲۰۰۰۰ تومان خریداری نموده؛ و سپس متوجه گردد که لبه قوری شکسته‌است؛ در این صورت دیگر نمی‌تواند قرارداد را، نسبت به قوری فسخ نماید؛ ولی می‌تواند حق خیار خود را، نسبت به کل مبیع اعمال کند؛ زیرا تنها یک عقد به وقوع پیوسته؛ نه عقود متعدد.

نکات توصیفی هوش مصنوعی

1. معامله شامل چندین مورد است که قیمت جداگانه‌ای برای هر کدام تعیین نشده است.
2. در صورت معیوب بودن یکی از موارد، مشتری نمی‌تواند تنها آن مورد را رد کند.
3. مشتری می‌تواند کل معامله را فسخ کند و پول خود را بازپرداخت گیرد.
4. مشتری می‌تواند کل موارد را نگه دارد و کاهش قیمت (ارش) دریافت کند.
5. در صورت تمایل به تبعیض در معامله، رضایت فروشنده لازم است.

مقالات مرتبط

• مبانی تجزیه قرارداد در حقوق ایران