ماده ۱۱۸۹ قانون مدنی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۱۱۸۹ قانون مدنی: هیچ‌یک از پدر و جد پدری نمی‌تواند با حیات دیگری برای مولی‌علیه خود وصی معین کند.

توضیح واژگان

«وصی» کسی است که توسط پدر یا جد پدری، برای دوران پس از مرگ آنان، جهت تصدی امور مالی طفل انتخاب می‌شود.[۱]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

به نظر برخی از حقوقدانان، اگر طفل، دارای دو ولی قهری بوده باشد؛ که یکی از آنها محجور یا ممنوع از تصرف در امور مولی علیه بوده؛ و دیگری، به اداره امور محجور بپردازد؛ شخص اخیر نمی‌تواند به بهانه اینکه ولی دیگر، قادر به اعمال ولایت خود نیست؛ برای بعد از خود، وصی معین نماید؛ زیرا قانونگذار، تعیین وصی توسط ولی قهری را، منوط به عدم حیات ولی دیگر دانسته‌است.[۲] و به نظر برخی دیگر، در صورت ممنوع التصرف بودن یکی از دو ولی، ولی دیگر، می‌تواند برای بعد از خود، شخصی را به عنوان وصی جهت اداره امور محجور، تعیین نماید؛ زیرا در فرض مزبور، سمت ولی که خود ناتوان از ولایت باشد؛ زایل است.[۳][۴]

اگر پدر، در فرض زنده بودن پدربزرگ، برای اداره امور مولی علیه خود، وصی تعیین نماید؛ بنا به قولی، چنین وصیتی، باطل است؛ و به عقیده برخی دیگر، پس از فوت پدر، اجرای وصیت توسط وصی منصوب از سوی او، معلق به فوت پدربزرگ محجور می‌باشد؛ مشروط بر اینکه جد پدری، برای پس از خود، وصی تعیین ننماید؛ که در این صورت وصی منصوب از سوی پدر، صلاحیت خود را از دست خواهد داد،[۵] و بین حقوقدانان، در مورد بطلان یا تعلیق وصیت موضوع ماده ۱۱۸۹ قانون مدنی، به فوت هر دو ولی قهری (چه آن کس که وصیت کرده و چه آن کس که با وجود حیات او، ولی دیگر، اقدام تعیین وصی نموده) است؛ اختلاف وجود دارد.[۶]

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

  • در صورت حیات پدر و جد پدری، یکی از آنها نمی‌تواند برای اداره امور مولی علیه، اقدام به تعیین وصی نماید.[۷][۸]

رویه‌های قضایی

منابع

  1. ناصر رسایی نیا. حقوق خانواده. چاپ 1. بهینه، 1379.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3351016
  2. سیدحسین صفایی و اسداله امامی. مختصر حقوق خانواده. چاپ 21. میزان، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 585772
  3. سیدحسن امامی. حقوق مدنی (جلد سوم) (در شفعه، وصایا، ارث) (با تجدیدنظر، تصحیح کامل اضافات). چاپ 13. اسلامیه، 1376.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 14380
  4. محمدجعفر جعفری لنگرودی. اساس در قوانین مدنی (المدونه). چاپ 1. گنج دانش، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1440332
  5. محمد مصدق. وصیت در حقوق اسلامی (شیعه). چاپ 1. زریاب، 1377.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 447572
  6. ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 102112
  7. محمدجعفر جعفری لنگرودی. حقوق مدنی (وصیت). چاپ 2. گنج دانش، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 299656
  8. عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم). چاپ 1. سمت، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 61776
  9. سیدمهدی کمالان. مجموعه آرای وحدت رویه هیئت عمومی دیوانعالی کشور در امور حقوقی (1328 الی 1391). چاپ 4. کمالان، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5507228