ماده ۶۳۸ قانون مدنی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۶۳۸ قانون مدنی: عاریه عقدی است جایز و به موت هر یک از طرفین منفسخ می‌شود.

مواد مرتبط

نکات تفسیری دکترین ماده 638 قانون مدنی

دلیلی که برای انحلال عقد عاریه به سبب فوت طرفین ذکر شده، جایز بودن آن عقد است،[۱] برخی نیز معتقدند که عقود اذنیه مثل عاریه و اجاره، با فوت اجازه دهنده به حال خود باقی می‌ماند.[۲]

در برخی موارد عقد عاریه تا زمانی لازم می‌شود، مثل آنکه معیر، زمینی را برای دفن میتی، عاریه دهد که این لزوم تا زمانی که میت مندرس شود، ثابت است،[۳] البته برخی نیز معتقدند که نمی‌توان دلیل باقی ماندن عین در نزد مستعیر را لزوم عقد عاریه دانست،[۴] این حکم با جواز عاریه منافاتی ندارد، چرا که پس از برطرف شدن مانع، امکان فسخ وجود خواهد داشت.[۵]

در این ماده فقط به فوت طرفین اشاره شده‌است اما محجور شدن آنان نیز از جهت انتفاء اذن، در حکم فوت است.[۶]

سوابق و مستندات فقهی

سوابق و مستندات فقهی

از آنجا که عاریه از عقود مملکه نیست، نمی‌توان اصاله اللزوم را در آن جاری کرد،[۷] همچنین علت بطلان عقد عاریه با مرگ معیر این است که وفای به آن عقد، متعذر می‌شود.[۸]

مصادیق و نمونه ها

  • اگر معیر زمینی را برای دفن میتی به عاریه گذارد، هر زمانی که بخواهد می‌تواند آن را برهم زند، اما لزوم احترام به مردگان و حرمت نبش قبر، مانع استفاده او از اختیارش می‌شود؛ بنابراین چون نبش قبر، جنبه اجتماعی دارد و مربوط به حقوق عموم است بر حقوق خصوصی معیر مقدم می‌شود.[۹]

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 638 قانون مدنی

  1. عاریه یک نوع عقد است.
  2. عاریه از عقود جایز محسوب می‌شود.
  3. این عقد قابلیت فسخ دارد.
  4. با مرگ هر یک از طرفین، عقد عاریه منفسخ می‌شود.

منابع

  1. ناصر کاتوزیان. دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد دوم) (عقود معین 2) (ودیعه، عاریه، وکالت، ضمان، حواله. چاپ 13. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1954580
  2. محمدجعفر جعفری لنگرودی. فلسفه حقوق مدنی (جلد دوم) (اصول عامه اذن و اذنیات). چاپ 1. گنج دانش، 1380.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 126384
  3. محمدجعفر جعفری لنگرودی. فلسفه حقوق مدنی (جلد دوم) (اصول عامه اذن و اذنیات). چاپ 1. گنج دانش، 1380.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 126384
  4. ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی (عقود معین، قسمت چهارم) (عقود اذنی، وثیقه‌های دین، ودیعه، عاریه، وکالت، ضمان). چاپ 6. سهامی انتشار، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2655584
  5. حسن ره پیک. حقوق مدنی عقود معین (جلد دوم) تحلیل عقود مشارکتی (شرکت، مضاربه، مزارعه، مساقات) اذنی و نیابتی (ودیعه، عاریه، وکالت) تبعی و وثیقه ای (ضمان، حواله، کفالت، رهن) تبرعی و شانسی (هبه، گروبندی). چاپ 1. انتشارات خرسندی، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 768088
  6. ناصر کاتوزیان. دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد دوم) (عقود معین 2) (ودیعه، عاریه، وکالت، ضمان، حواله. چاپ 13. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1954580
  7. مستند فقهی قانون مدنی (جلد هفتم). چاپ 1. داد و دانش، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6091304
  8. سیدمصطفی محقق داماد. قواعد فقه (بخش مدنی) (جلد دوم). چاپ 9. سمت، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1812076
  9. ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی (عقود معین، قسمت چهارم) (عقود اذنی، وثیقه‌های دین، ودیعه، عاریه، وکالت، ضمان). چاپ 6. سهامی انتشار، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2655584