ماده ۱۰۱ قانون مدنی

ماده ۱۰۱ قانون مدنی: هرگاه کسی از آبی که ملک دیگری است به نحوی از انحاء حق انتفاع داشته باشد، از قبیل دایر کردن آسیا و امثال آن، صاحب آن نمی‌تواند مجری را تغییر دهد به نحوی که مانع از استفاده‌ی حق دیگری باشد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

فلسفه و مبانی نظری ماده

قاعده لاضرر اجازه نمی دهد که با تغییر مجرا یا تعطیلی آسیا، به صاحب حق ارتفاق زیان وارد گردد.

نکات تفسیری دکترین ماده ۱۰۱ قانون مدنی

صاحب خانه نمی تواند در ملک خود، تصرفاتی نماید که مانع اعمال حق انتفاع گردد، و تصرف در حق نیز مانند تصرف در عین، دلیل استحقاق صاحب آن می باشد و کسی نمی تواند مانع اعمال حقوق اشخاص گردد، البته مفاد ماده ۱۰۱ قانون مدنی، شامل مواردی نمی گردد که حق ارتفاق، با اذن مالک ملک به وجود آمده و با رجوع او از اذن خویش نیز از بین می رود.

هرگاه کسی، از آبی که ملک دیگری است؛ به نحوی از انحا، حق استفاده داشته باشد؛ از قبیل دایر کردن آسیا و امثال آن، صاحب ملک نمی‌تواند مجری را تغییر دهد به نحوی که مانع از استفاده‌ی حق دیگری باشد، به شرط آنکه حق ارتفاق مزبور، به موجب قانون به وجود آمده باشد. صرف تصرف صاحب آسیا و مجرا، دلیل حقانیت او محسوب گردیده و چنانچه مالک آب، مدعی گردد که وی محق نبوده و یا اینکه غاصب است؛ در این صورت باید ادعای خود را اثبات نماید.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده ۱۰۱ قانون مدنی

1. حق انتفاع به معنای حق بهره‌برداری از ملک دیگری است.
2. مالک ملک نمی‌تواند تغییراتی ایجاد کند که مانع استفاده‌ی افراد دارای حق انتفاع شود.
3. در صورت موجود بودن حق انتفاع، حفظ شرایط اولیه برای بهره‌برداری از آن ضروری است.
4. مثال‌هایی از حق انتفاع شامل دایر کردن آسیای آبی است.
5. تغییر مسیر یا جریان آب توسط مالک، در صورتی که مانع استفاده از حق انتفاع شود، مجاز نیست.

انتقادات

استعمال اصطلاح «حق انتفاع» در ماده ۱۰۱ قانون مدنی صحیح نیست؛ هر چند حق ارتفاق، موجد انتفاع صاحب حق در ملک غیر می باشد، اما قانونگذار باید هر واژه را در جای خود به کار ببرد.

مقالات مرتبط

• اثر نگرش و مبانی اقتصادی بر سیاست‌گذاری کیفری در زمینه مالکیت فکری