ماده ۹۴۴ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
Abozarsh12 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
(افزودن رویه ی قضایی) |
||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ماده ۹۴۴ قانون مدنی''': اگر شوهر در حال مرض زن خود را [[طلاق]] دهد و در ظرف یک سال از تاریخ طلاق به همان مرض بمیرد زوجه از او [[ارث]] می‌برد اگرچه [[طلاق بائن]] باشد مشروط بر این که زن شوهر نکرده باشد. | '''ماده ۹۴۴ قانون مدنی''': اگر [[زوج|شوهر]] در حال [[مرض متصل به موت|مرض]] [[زوجه|زن]] خود را [[طلاق]] دهد و در ظرف یک سال از تاریخ طلاق به همان مرض [[وفات|بمیرد]] زوجه از او [[ارث]] می‌برد اگرچه [[طلاق بائن]] باشد مشروط بر این که زن شوهر نکرده باشد. | ||
*{{زیتونی|[[ماده ۹۴۳ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | *{{زیتونی|[[ماده ۹۴۳ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | ||
*{{زیتونی|[[ماده ۹۴۵ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | *{{زیتونی|[[ماده ۹۴۵ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | ||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
به مرضی که منجر به مرگ گردد؛ | به مرضی که منجر به مرگ گردد؛ «مرض موت» گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد پنجم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=342132|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> | ||
== فلسفه و مبانی نظری ماده == | |||
دلیل ارث بری زن از همسر سابق خود، در مرض منتهی به فوت، [[حرمت]] یا [[کراهت]] طلاق، در ایام پایانی عمر شوهر است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=100472|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=26}}</ref> و قانونگذار، به دلیل آسیبی که در چنین طلاقی، ممکن است به زن وارد آید؛ [[قرابت سببی|رابطه سببی]] را که مقتضی وراثت است؛ در زمینه ارث بری، مفروض می داند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره حقوق مدنی (جلد اول) (ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=197432|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=5}}</ref> | |||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | == نکات توضیحی تفسیری دکترین == | ||
ارث بری زن از همسر سابق خود، در مرض منتهی به فوت، ظاهراً حکمی است استثنایی و خلاف قاعده، زیرا با اجرای طلاق بائن، و نیز پس از انقضای [[عده]] [[طلاق رجعی]]، دیگر [[رابطه زوجیت|رابطه زوجیتی]] باقی نمی ماند؛ تا بتواند مقتضی توارث باشد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره مقدماتی حقوق مدنی (ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4331920|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=4}}</ref> اما در واقع، حکم مزبور را، نمی توان استثنایی بر قاعده (لزوم بقای زوجیت دانست)؛ بلکه چنین طلاقی؛ [[عدم نفوذ|نافذ نبوده]]؛ و اثر این عدم نفوذ، در تداوم ارث بری زن از شوهر، [[ظهور]] می یابد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه مقالات گامی به سوی عدالت (جلد سوم) (حقوق خصوصی و اسلامی)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1088572|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=1}}</ref> | |||
ارث بری زن از همسر سابق خود، در مرض منتهی به فوت، حتی در مواردی که [[طلاق به درخواست زوجه|طلاق، به درخواست زوجه]]، و یا به صورت [[طلاق خلع و مبارات|خلع و مبارات]]، واقع می گردد؛ مجرا است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=208756|صفحه=|نام۱=سیدعلی|نام خانوادگی۱=حائری شاه باغ|چاپ=3}}</ref> | |||
== مطالعات فقهی == | |||
=== مستندات فقهی === | |||
به موجب روایات متعددی از امام صادق، اگر شوهر در حال مرض، زن خود را طلاق دهد؛ و در ظرف یک سال از تاریخ طلاق، به همان مرض بمیرد؛ زوجه از او ارث می‌برد؛ اگرچه طلاق بائن باشد؛ مشروط بر اینکه زن، شوهر نکرده باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی میراث زوجه در حقوق اسلام و ایران (تحلیل فقهی و حقوقی ارث زن از دارایی شوهر)|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=اطلاعات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1453724|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=مهرپور|چاپ=3}}</ref> | |||
ارث | === سوابق فقهی === | ||
در مواردی که زوج، در ایام بیماری، همسر خود را طلاق دهد؛ با حصول شرایطی، زوجه از او ارث می برد: اول اینکه فوت مرد، کمتر از یک سال از وقوع طلاق، رخ دهد؛ دوم اینکه، فوت به دلیل همان مرضی که حین طلاق، به آن مبتلا بوده؛ بمیرد؛ سوم اینکه، زن هنوز ازدواج نکرده باشد؛ و آخر اینکه، طلاق به درخواست زوجه نبوده باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ارث |ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=383616|صفحه=|نام۱=آیت اله خلیل|نام خانوادگی۱=قبله ای خویی|چاپ=2}}</ref> <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی میراث زوجه در حقوق اسلام و ایران (تحلیل فقهی و حقوقی ارث زن از دارایی شوهر)|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=اطلاعات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1453716|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=مهرپور|چاپ=3}}</ref> | |||
== رویه های قضایی == | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر اسقاط خیار غبن متعارف بر ادعای غبن فاحش]] | |||
== | == مقالات مرتبط == | ||
* [[رویکرد تفسیری دیوان عالی کشور در حمایت از حقوق و آزادی ها با تاکید بر آرای حقوقی]] | |||
* [[تعارض حقوق اشخاص ثالث با قصاص قاتل از دیدگاه فقهای امامیه]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۲۸: | خط ۳۸: | ||
[[رده:وصیت و ارث]] | [[رده:وصیت و ارث]] | ||
[[رده:ارث]] | [[رده:ارث]] | ||
[[رده:میراث زوج و زوجه]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۱ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۲۶
ماده ۹۴۴ قانون مدنی: اگر شوهر در حال مرض زن خود را طلاق دهد و در ظرف یک سال از تاریخ طلاق به همان مرض بمیرد زوجه از او ارث می‌برد اگرچه طلاق بائن باشد مشروط بر این که زن شوهر نکرده باشد.
توضیح واژگان
به مرضی که منجر به مرگ گردد؛ «مرض موت» گویند.[۱]
فلسفه و مبانی نظری ماده
دلیل ارث بری زن از همسر سابق خود، در مرض منتهی به فوت، حرمت یا کراهت طلاق، در ایام پایانی عمر شوهر است،[۲] و قانونگذار، به دلیل آسیبی که در چنین طلاقی، ممکن است به زن وارد آید؛ رابطه سببی را که مقتضی وراثت است؛ در زمینه ارث بری، مفروض می داند.[۳]
نکات توضیحی تفسیری دکترین
ارث بری زن از همسر سابق خود، در مرض منتهی به فوت، ظاهراً حکمی است استثنایی و خلاف قاعده، زیرا با اجرای طلاق بائن، و نیز پس از انقضای عده طلاق رجعی، دیگر رابطه زوجیتی باقی نمی ماند؛ تا بتواند مقتضی توارث باشد،[۴] اما در واقع، حکم مزبور را، نمی توان استثنایی بر قاعده (لزوم بقای زوجیت دانست)؛ بلکه چنین طلاقی؛ نافذ نبوده؛ و اثر این عدم نفوذ، در تداوم ارث بری زن از شوهر، ظهور می یابد.[۵]
ارث بری زن از همسر سابق خود، در مرض منتهی به فوت، حتی در مواردی که طلاق، به درخواست زوجه، و یا به صورت خلع و مبارات، واقع می گردد؛ مجرا است.[۶]
مطالعات فقهی
مستندات فقهی
به موجب روایات متعددی از امام صادق، اگر شوهر در حال مرض، زن خود را طلاق دهد؛ و در ظرف یک سال از تاریخ طلاق، به همان مرض بمیرد؛ زوجه از او ارث می‌برد؛ اگرچه طلاق بائن باشد؛ مشروط بر اینکه زن، شوهر نکرده باشد.[۷]
سوابق فقهی
در مواردی که زوج، در ایام بیماری، همسر خود را طلاق دهد؛ با حصول شرایطی، زوجه از او ارث می برد: اول اینکه فوت مرد، کمتر از یک سال از وقوع طلاق، رخ دهد؛ دوم اینکه، فوت به دلیل همان مرضی که حین طلاق، به آن مبتلا بوده؛ بمیرد؛ سوم اینکه، زن هنوز ازدواج نکرده باشد؛ و آخر اینکه، طلاق به درخواست زوجه نبوده باشد.[۸] [۹]
رویه های قضایی
مقالات مرتبط
- رویکرد تفسیری دیوان عالی کشور در حمایت از حقوق و آزادی ها با تاکید بر آرای حقوقی
- تعارض حقوق اشخاص ثالث با قصاص قاتل از دیدگاه فقهای امامیه
منابع
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد پنجم). چاپ 4. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 342132
- ↑ ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 100472
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره حقوق مدنی (جلد اول) (ارث). چاپ 5. گنج دانش، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 197432
- ↑ ناصر کاتوزیان. دوره مقدماتی حقوق مدنی (ارث). چاپ 4. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4331920
- ↑ ناصر کاتوزیان. مجموعه مقالات گامی به سوی عدالت (جلد سوم) (حقوق خصوصی و اسلامی). چاپ 1. میزان، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1088572
- ↑ سیدعلی حائری شاه باغ. شرح قانون مدنی (جلد دوم). چاپ 3. گنج دانش، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 208756
- ↑ حسین مهرپور. بررسی میراث زوجه در حقوق اسلام و ایران (تحلیل فقهی و حقوقی ارث زن از دارایی شوهر). چاپ 3. اطلاعات، 1376. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1453724
- ↑ آیت اله خلیل قبله ای خویی. ارث . چاپ 2. سمت، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 383616
- ↑ حسین مهرپور. بررسی میراث زوجه در حقوق اسلام و ایران (تحلیل فقهی و حقوقی ارث زن از دارایی شوهر). چاپ 3. اطلاعات، 1376. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1453716