ماده ۱۰۳۸ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (Wikihagh admin صفحهٔ ماده 1038 قانون مدنی را به ماده ۱۰۳۸ قانون مدنی منتقل کرد: فارسی سازی نویسه ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
مفاد ماده قبل از حیث رجوع به قیمت در موردی که وصلت منظور در اثر فوت یکی از نامزدها به هم بخورد مجری نخواهد بود.
'''ماده ۱۰۳۸ قانون مدنی''': مفاد [[ماده ۱۰۳۷ قانون مدنی|ماده قبل]] از حیث رجوع به قیمت در موردی که وصلت منظور در اثر [[فوت]] یکی از [[نامزدی|نامزدها]] به هم بخورد مجری نخواهد بود.
* {{زیتونی|[[ماده ۱۰۳۷ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۱۰۳۹ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}


== توضیح واژگان ==
== توضیح واژگان ==
فاصله بین قبول وعده ازدواج توسط زن، تا وقوع عقد نکاح را، نامزدی گویند. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد پنجم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=344152|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref>
فاصله بین قبول وعده [[نکاح|ازدواج]] توسط زن، تا وقوع عقد نکاح را، «نامزدی» گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد پنجم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=344152|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref>


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
اگر نامزدی، در اثر فوت یکی از نامزدها به هم بخورد؛ و هدایایی که نامزدها به یکدیگر داده اند؛ تلف شده باشد؛ دراینصورت، خسارت ناشی از تلف هدایای مزبور، تنها به دلالت عدالت و رسوم اجتماعی، قابل مطالبه نیست؛ وگرنه سقوط حق را نمی توان مبتنی بر قاعده ای دانست. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره مقدماتی حقوق مدنی خانواده (جلد اول) (نکاح و طلاق، روابط زن و شوهر)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3062792|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=1}}</ref>
اگر نامزدی، در اثر فوت یکی از نامزدها به هم بخورد؛ و هدایایی که نامزدها به یکدیگر داده‌اند؛ [[تلف]] شده باشد؛ در این صورت، [[خسارت]] ناشی از تلف هدایای مزبور، تنها به دلالت عدالت و رسوم اجتماعی، قابل [[مطالبه]] نیست؛ وگرنه سقوط [[حق]] را نمی‌توان مبتنی بر قاعده ای دانست،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره مقدماتی حقوق مدنی خانواده (جلد اول) (نکاح و طلاق، روابط زن و شوهر)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3062792|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=1}}</ref> و در اینجا خسارت مذکور، به عنوان استثنایی بر یک [[قاعده حقوقی]]، قابل مطالبه نیست،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی تطبیقی حقوق خانواده|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=174364|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|نام۲=سیدحسین|نام خانوادگی۲=صفایی|نام۳=سیدعزت اله|نام خانوادگی۳=عراقی|نام۴=اسداله|نام خانوادگی۴=امامی|نام۵=سیدمرتضی|نام خانوادگی۵=قاسم‌زاده|نام۶=محمود|نام خانوادگی۶=صادقی|نام۷=عباس|نام خانوادگی۷=ببرزویی|نام۸=احمد|نام خانوادگی۸=حمیدزاده|نام۹=آهنی|نام خانوادگی۹=بتول|چاپ=2}}</ref> اما اگر نامزدی، در اثر فوت یکی از نامزدها به هم بخورد؛ و هدایایی که نامزدها به یکدیگر داده‌اند؛ تلف نشده باشد؛ غیرقابل استرداد دانستن آن [[مال]]؛ از مصادیق [[دارا شدن غیرعادلانه|دارا شدن بدون سبب]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره متوسط حقوق مدنی (حقوق خانواده)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=145212|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref>


اگر نامزدی، در اثر فوت یکی از نامزدها به هم بخورد؛ و هدایایی که نامزدها به یکدیگر داده اند؛ تلف نشده باشد؛ غیرقابل استرداد دانستن آن مال؛ از مصادیق دارا شدن بدون سبب است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره متوسط حقوق مدنی (حقوق خانواده)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=145212|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref>
== نکات توضیحی ==
اگر نامزدی، در اثر فوت یکی از نامزدها به هم بخورد؛ و هدایایی که نامزدها به یکدیگر داده‌اند؛ تلف نشده باشد؛ هدایای مزبور، قابل استرداد است؛ زیرا بنای هر دو طرف، انحلال هدیه بوده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نشریه دادرسی شماره 32 خرداد و تیر 1381|ترجمه=|جلد=|سال=1381|ناشر=سازمان قضایی نیروهای مسلح|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3184140|صفحه=|نام۱=سازمان قضایی نیروهای مسلح|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref>


اگر نامزدی، در اثر فوت یکی از نامزدها به هم بخورد؛ و هدایایی که نامزدها به یکدیگر داده اند؛ تلف نشده باشد؛ هدایای مزبور، قابل استرداد است؛ زیرا مبنای بنای هر دو طرف، انحلال هدیه بوده است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نشریه دادرسی شماره 32 خرداد و تیر 1381|ترجمه=|جلد=|سال=1381|ناشر=سازمان قضایی نیروهای مسلح|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3184140|صفحه=|نام۱=سازمان قضایی نیروهای مسلح|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref>
استرداد [[مهریه]] ای که قبل از وقوع نکاح، توسط مرد پرداخت شده‌است؛ به دلیل اینکه [[هبه]] محسوب نمی‌گردد؛ از شمول مفاد این ماده، خارج است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق خانواده (ازدواج و انحلال آن)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1051544|صفحه=|نام۱=عبدالرسول|نام خانوادگی۱=دیانی|چاپ=1}}</ref>


اگر نامزدی، در اثر فوت یکی از نامزدها به هم بخورد؛ و هدایایی که نامزدها به یکدیگر داده اند؛ تلف شده باشد؛ دراینصورت، خسارت ناشی از تلف هدایای مزبور، به عنوان استثنایی بر یک قاعده حقوقی، قابل مطالبه نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی تطبیقی حقوق خانواده|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=174364|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|نام۲=سیدحسین|نام خانوادگی۲=صفایی|نام۳=سیدعزت اله|نام خانوادگی۳=عراقی|نام۴=اسداله|نام خانوادگی۴=امامی|نام۵=سیدمرتضی|نام خانوادگی۵=قاسم زاده|نام۶=محمود|نام خانوادگی۶=صادقی|نام۷=عباس|نام خانوادگی۷=ببرزویی|نام۸=احمد|نام خانوادگی۸=حمیدزاده|نام۹=آهنی|نام خانوادگی۹=بتول|چاپ=2}}</ref>
== رویه‌های قضایی ==
* [[نظریه شماره 7/1400/35 مورخ 1400/03/09 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره صلاحیت دادگاه خانواده در رسیدگی به عقد صلح زوجين و دعاوی با منشا مهریه|نظریه شماره ۷/۱۴۰۰/۳۵ مورخ ۱۴۰۰/۰۳/۰۹ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره صلاحیت دادگاه خانواده در رسیدگی به عقد صلح زوجین و دعاوی با منشأ مهریه]]


استرداد مهریه ای که قبل از وقوع نکاح، توسط مرد پرداخت شده است؛ به دلیل اینکه هبه محسوب نمی گردد؛ از شمول مفاد این ماده، خارج است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق خانواده  (ازدواج و انحلال آن)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1051544|صفحه=|نام۱=عبدالرسول|نام خانوادگی۱=دیانی|چاپ=1}}</ref>
== مصادیق و نمونه‌ها ==


== مصادیق و نمونه ها ==
* اگر انگشتری را که مرد، به نامزد خود هبه داده بود؛ بر اثر [[تقصیر]] [[متهب]]، تلف گردد؛ و سپس یکی از طرفین فوت نماید؛ هدیه مزبور قابل استرداد نخواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=100928|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=26}}</ref>
اگر انگشتری را که مرد، به نامزد خود هبه داده بود؛ بر اثر تقصیر متهب، تلف گردد؛ و سپس یکی از طرفین فوت نماید؛ هدیه مزبور قابل استرداد نخواهدبود. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=100928|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=26}}</ref>
 
== مقالات مرتبط ==
 
* [[تأملی پیرامون شرط ضمنی دوام زوجیت در هبه‌ی بین زوجین و ماهیت آن]]


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{مواد قانون مدنی}}
[[رده:مواد قانون مدنی]]
[[رده:اشخاص]]
[[رده:نکاح]]
[[رده:نامزدی]]
[[رده:خواستگاری]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۰:۱۱

ماده ۱۰۳۸ قانون مدنی: مفاد ماده قبل از حیث رجوع به قیمت در موردی که وصلت منظور در اثر فوت یکی از نامزدها به هم بخورد مجری نخواهد بود.

توضیح واژگان

فاصله بین قبول وعده ازدواج توسط زن، تا وقوع عقد نکاح را، «نامزدی» گویند.[۱]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

اگر نامزدی، در اثر فوت یکی از نامزدها به هم بخورد؛ و هدایایی که نامزدها به یکدیگر داده‌اند؛ تلف شده باشد؛ در این صورت، خسارت ناشی از تلف هدایای مزبور، تنها به دلالت عدالت و رسوم اجتماعی، قابل مطالبه نیست؛ وگرنه سقوط حق را نمی‌توان مبتنی بر قاعده ای دانست،[۲] و در اینجا خسارت مذکور، به عنوان استثنایی بر یک قاعده حقوقی، قابل مطالبه نیست،[۳] اما اگر نامزدی، در اثر فوت یکی از نامزدها به هم بخورد؛ و هدایایی که نامزدها به یکدیگر داده‌اند؛ تلف نشده باشد؛ غیرقابل استرداد دانستن آن مال؛ از مصادیق دارا شدن بدون سبب است.[۴]

نکات توضیحی

اگر نامزدی، در اثر فوت یکی از نامزدها به هم بخورد؛ و هدایایی که نامزدها به یکدیگر داده‌اند؛ تلف نشده باشد؛ هدایای مزبور، قابل استرداد است؛ زیرا بنای هر دو طرف، انحلال هدیه بوده‌است.[۵]

استرداد مهریه ای که قبل از وقوع نکاح، توسط مرد پرداخت شده‌است؛ به دلیل اینکه هبه محسوب نمی‌گردد؛ از شمول مفاد این ماده، خارج است.[۶]

رویه‌های قضایی

مصادیق و نمونه‌ها

  • اگر انگشتری را که مرد، به نامزد خود هبه داده بود؛ بر اثر تقصیر متهب، تلف گردد؛ و سپس یکی از طرفین فوت نماید؛ هدیه مزبور قابل استرداد نخواهد بود.[۷]

مقالات مرتبط

منابع

  1. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد پنجم). چاپ 4. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 344152
  2. ناصر کاتوزیان. دوره مقدماتی حقوق مدنی خانواده (جلد اول) (نکاح و طلاق، روابط زن و شوهر). چاپ 1. شرکت سهامی انتشار، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3062792
  3. ابوالقاسم گرجی، سیدحسین صفایی، سیدعزت اله عراقی، اسداله امامی و دیگران. بررسی تطبیقی حقوق خانواده. چاپ 2. دانشگاه تهران، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 174364
  4. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط حقوق مدنی (حقوق خانواده). چاپ 4. گنج دانش، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 145212
  5. نشریه دادرسی شماره 32 خرداد و تیر 1381. سازمان قضایی نیروهای مسلح، 1381.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3184140
  6. عبدالرسول دیانی. حقوق خانواده (ازدواج و انحلال آن). چاپ 1. میزان، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1051544
  7. ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 100928