ماده ۳۰۶ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
Abozarsh12 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱۱ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
اگر کسی اموال غایب یا محجور و امثال آن‌ها را بدون | '''ماده ۳۰۶ قانون مدنی''': اگر کسی [[مال|اموال]] [[غایب مفقودالاثر|غایب]] یا [[محجور]] و امثال آن‌ها را بدون [[اذن|اجازهٔ]] مالک یا کسی که حق اجازه دارد اداره کند باید حساب زمان [[تصدی]] خود را بدهد. در صورتی که تحصیل اجازه در موقع، مقدور بوده یا [[تأخیر]] در دخالت موجب [[ضرر]] نبوده‌است حق مطالبهٔ مخارج نخواهد داشت ولی اگر عدم دخالت یا تأخیر در دخالت موجب ضرر صاحب مال باشد دخالت‌کننده، مستحق اخذ مخارجی خواهد بود که برای اداره کردن لازم بوده‌است. | ||
* {{زیتونی|[[ماده ۳۰۵ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | |||
* {{زیتونی|[[ماده ۳۰۷ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | |||
*{{زیتونی|[[ماده ۳۰۵ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | == مواد مرتبط == | ||
*{{زیتونی|[[ماده ۳۰۷ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | * [[ماده ۳۰۵ قانون مدنی]] | ||
* [[ماده ۳۰۷ قانون مدنی]] | |||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
حجر یعنی منع و جلوگیری.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان= | «[[حجر]]» یعنی منع و جلوگیری.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اندیشه‌های حقوقی (جلد اول) (حقوق خانواده)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=156988|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدمحمد|نام خانوادگی۱=موسوی بجنوردی|چاپ=1}}</ref> | ||
به کسی که حق تصرف در اموالش | به کسی که حق [[تصرف]] در اموالش را ندارد، «محجور» گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حجر و قیمومت|ترجمه=|جلد=|سال=|ناشر=مجموعه حقوقی، سال ششم، ش8، 1321|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5090872|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=داودی|چاپ=}}</ref> | ||
== مطالعات تطبیقی == | |||
این ماده، با تفاوت‌هایی بسیار، از ماده ۱۳۷۲ قانون مدنی فرانسه اقتباس گردیده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فرهنگ عناصرشناسی (حقوق مدنی، حقوق جزا)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1762608|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=1}}</ref> در قانون مدنی جدید فرانسه در ماده 1301 اداره مال غیر تصریح شده است که بر اساس این قانون اداره مال غیر در قالب یک شبه عقد می باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مدنی فرانسه|ترجمه=|جلد=|سال=1401|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6712852|صفحه=|نام۱=سیامک|نام خانوادگی۱=پاکباز|چاپ=1}}</ref> | |||
برخلاف حقوق ایران، اداره [[فضول|فضولی]] مال غیر، در [[رویه قضایی]] [[دادگاه|دادگاه]]<nowiki/>های فرانسه، مهجور نبوده؛ و از جایگاه خاصی برخوردار است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد چهارم) (الزام‌های بدون قرارداد)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4082900|صفحه=|نام۱=ایراندخت|نام خانوادگی۱=نظری|چاپ=1}}</ref> | |||
قبل از صدور رأی مشهور ۱۵ ژوئن ۱۹۸۲ فرانسه، اداره فضولی مال غیر، امری مذموم بوده؛ و به عنوان یکی از مصادیق [[قاعده دارا شدن غیرعادلانه|دارا شدن ناعادلانه]]، محسوب می‌گردید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ایفای ناروا|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1143012|صفحه=|نام۱=کامران|نام خانوادگی۱=آقایی|چاپ=1}}</ref> | |||
برخلاف حقوق ایران، اداره فضولی مال غیر، در | برخلاف حقوق فرانسه و ایران، اداره فضولی مال غیر، در [[نظام کامن لا|نظام حقوقی کامن لا]]، به‌طور مستقل پذیرفته نشده؛ و تعریف جداگانه ای به آن اختصاص داده نشده‌است، لیکن در موارد فوری و ضروری، می‌توان به [[نمایندگی]] از مالک، عملی را که اغلب حقوقی است؛ انجام داد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد چهارم) (الزام‌های بدون قرارداد)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4083072|صفحه=|نام۱=ایراندخت|نام خانوادگی۱=نظری|چاپ=1}}</ref> | ||
== نکات تفسیری دکترین ماده 306 قانون مدنی == | |||
اداره کننده مال غیر، حق مطالبه مخارج غیرضروری را از مالک ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مسئولیت مدنی (الزامات خارج از قرارداد)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=399380|صفحه=|نام۱=سیدحسین|نام خانوادگی۱=صفایی|نام۲=حبیب اله|نام خانوادگی۲=رحیمی|چاپ=1}}</ref> | |||
نیازی نیست که اداره کننده مال غیر به نحو فضولی، مالک را بشناسد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=الزام‌های خارج از قرارداد (جلد دوم) (مسئولیت مدنی-مسئولیت‌های خاص و مختلط)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2735692|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=9}}</ref> | |||
اگر پس از اداره فضولی مال غیر، مالک، اعمال مدیر فضولی را [[تنفیذ]] نماید؛ در این صورت رابطه آنان، تابع [[وکالت|عقود وکالت]] و [[استیفا]] خواهد گردید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=الزام‌های خارج از قرارداد (جلد دوم) (مسئولیت مدنی-مسئولیت‌های خاص و مختلط)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2736172|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=9}}</ref> | |||
اگر پس از اداره فضولی مال غیر، مالک، اعمال مدیر فضولی را تنفیذ نماید؛ | |||
در صورت جمع شرایط این ماده، اداره یا تعمیر مال توسط یکی از [[شرکت مدنی|شرکا]]، در غیاب شریک دیگر، سالب حق رجوع به شریک غایب نخواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=93740|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=26}}</ref> | |||
== سوابق و مستندات فقهی == | |||
=== سوابق و مستندات فقهی === | |||
اگر شخصی، جهت نجات ملک و اموال دیگری از حریق، اقدام به از بین بردن برخی اموال وی نماید؛ به دلیل اینکه [[قاعده احسان|محسن]] بوده؛ [[مسئولیت|ضامن]] اموال [[تلف]] شده نمی‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قواعد فقهیه (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=287928|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدمحمد|نام خانوادگی۱=موسوی بجنوردی|چاپ=2}}</ref> | |||
== نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 306 قانون مدنی == | |||
{{هوش مصنوعی (ماده)}} | |||
# شخصی که بدون اجازه اموال غایب یا محجور را اداره می‌کند موظف به ارائه حساب است. | |||
# اگر امکان اخذ اجازه وجود داشته یا تأخیر مشکلی ایجاد نمی‌کرد، حق مطالبه هزینه‌ها را ندارد. | |||
# اگر عدم دخالت یا تأخیر باعث ضرر شود، مبلغی که برای مدیریت لازم بوده قابل مطالبه است. | |||
# اداره کردن باید به نفع مالک باشد تا هزینه‌ها قابل مطالبه باشند. | |||
# تأکید بر ضرورت حساب‌دهی در زمان تصدی دارد. | |||
# مفهوم "ضرر" نقشی کلیدی در تعیین حق مطالبه هزینه‌ها دارد. | |||
== رویه های قضایی == | |||
* [[نظریه شماره 7/1400/1358 مورخ 1401/03/09 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره شرایط شکلی دادخواست در اقامه ی دعوا به نمایندگی از طفل یا مولی علیه]] | |||
* [[نظریه شماره 7/1402/503 مورخ 1402/09/22 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره رأی غیر قابل تجزیه پذیر]] | |||
== مصادیق و نمونه ها == | == مصادیق و نمونه ها == | ||
اداره کننده مال غیر، | اداره کننده مال غیر، نمی‌تواند هزینه‌های نقاشی و تزیین ملک را، که جهت نگهداری آن ضروری نبوده؛ از مالک مطالبه نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ضمان قهری مسئولیت مدنی (با مطالعه تطبیقی در فقه مذاهب اسلامی و نظم‌های حقوقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=دانشگاه امام صادق (ع)|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3610560|صفحه=|نام۱=حمید|نام خانوادگی۱=بهرامی احمدی|چاپ=1}}</ref> | ||
== پایان نامه و رساله های مرتبط == | |||
* [[ماهیت و مبنای حقوقی تعهدهای مدیر فضولی در رویه قضایی و حقوق موضوعه]] | |||
* [[اداره ی فضولی مال غیر در حقوق ایران بارویکردی بر حقوق مصر]] | |||
* [[اداره فضولی مال غیر در حقوق ایران و فرانسه]] | |||
== مقالات مرتبط == | |||
* [[جایگاه قاعدۀ داراشدن ناعادلانه یا استفادۀ بدون جهت در حقوق تجارت با تأکید بر رویۀ قضایی]] | |||
* [[نظام مسئولیت مدنی در قانون مدنی ایران و فقه امامیه (خلأ قانون مدنی در زمینه مسئولیت مدنی)]] | |||
* [[تأملی در: مفهوم، مبانی و اقسام تعهد]] | |||
* [[توجیه فقهی ضمان مالک در اداره اضطراری مال غیر(فرض ماده 306 قانون مدنی)|توجیه فقهی ضمان مالک در اداره اضطراری مال غیر(فرض ماده ۳۰۶ قانون مدنی)]] | |||
* [[تأثیر و حدود قاعده احسان در میزان مسئولیت مدیر مال غیر و بررسی تطبیقی با حقوق کامن‌لا]] | |||
* [[بررسی پذیرش خطر در حقوق انگلیس با قاعدۀ اقدام در فقه و حقوق ایران]] | |||
* [[اثرات غیبت غائب مفقود الاثر در اموال و حقوق خانوادگی]] | |||
* [[اضطرار در حقوق مسؤولیت مدنی]] | |||
* [[قانون حاکم بر شبه عقد در تعارض قوانین]] | |||
* [[عناوین خاص موجب مسئولیت مدنی در قرآن]] | |||
* [[بازخوانی وضعیت حقوقی اَیادی غیرِعدوان بر مال غیر]] | |||
* [[حسن نیت فاعل فعل زیان بار]] | |||
* [[درآمدی بر بازشناسی وکالت مطلق]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس|۲}} | ||
{{مواد قانون مدنی}} | {{مواد قانون مدنی}} | ||
[[رده:مواد قانون مدنی]] | [[رده:مواد قانون مدنی]] | ||
[[رده:اموال]] | [[رده:اموال]] | ||
[[رده:الزامات خارج از قرارداد]] | [[رده:الزامات خارج از قرارداد]] | ||
[[رده: | [[رده:عقود و معاملات و الزامات]] | ||
{{DEFAULTSORT:ماده 1535}} | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۱۳
ماده ۳۰۶ قانون مدنی: اگر کسی اموال غایب یا محجور و امثال آن‌ها را بدون اجازهٔ مالک یا کسی که حق اجازه دارد اداره کند باید حساب زمان تصدی خود را بدهد. در صورتی که تحصیل اجازه در موقع، مقدور بوده یا تأخیر در دخالت موجب ضرر نبوده‌است حق مطالبهٔ مخارج نخواهد داشت ولی اگر عدم دخالت یا تأخیر در دخالت موجب ضرر صاحب مال باشد دخالت‌کننده، مستحق اخذ مخارجی خواهد بود که برای اداره کردن لازم بوده‌است.
مواد مرتبط
توضیح واژگان
به کسی که حق تصرف در اموالش را ندارد، «محجور» گویند.[۲]
مطالعات تطبیقی
این ماده، با تفاوت‌هایی بسیار، از ماده ۱۳۷۲ قانون مدنی فرانسه اقتباس گردیده‌است.[۳] در قانون مدنی جدید فرانسه در ماده 1301 اداره مال غیر تصریح شده است که بر اساس این قانون اداره مال غیر در قالب یک شبه عقد می باشد.[۴]
برخلاف حقوق ایران، اداره فضولی مال غیر، در رویه قضایی دادگاه‌های فرانسه، مهجور نبوده؛ و از جایگاه خاصی برخوردار است.[۵]
قبل از صدور رأی مشهور ۱۵ ژوئن ۱۹۸۲ فرانسه، اداره فضولی مال غیر، امری مذموم بوده؛ و به عنوان یکی از مصادیق دارا شدن ناعادلانه، محسوب می‌گردید.[۶]
برخلاف حقوق فرانسه و ایران، اداره فضولی مال غیر، در نظام حقوقی کامن لا، به‌طور مستقل پذیرفته نشده؛ و تعریف جداگانه ای به آن اختصاص داده نشده‌است، لیکن در موارد فوری و ضروری، می‌توان به نمایندگی از مالک، عملی را که اغلب حقوقی است؛ انجام داد.[۷]
نکات تفسیری دکترین ماده 306 قانون مدنی
اداره کننده مال غیر، حق مطالبه مخارج غیرضروری را از مالک ندارد.[۸]
نیازی نیست که اداره کننده مال غیر به نحو فضولی، مالک را بشناسد.[۹]
اگر پس از اداره فضولی مال غیر، مالک، اعمال مدیر فضولی را تنفیذ نماید؛ در این صورت رابطه آنان، تابع عقود وکالت و استیفا خواهد گردید.[۱۰]
در صورت جمع شرایط این ماده، اداره یا تعمیر مال توسط یکی از شرکا، در غیاب شریک دیگر، سالب حق رجوع به شریک غایب نخواهد بود.[۱۱]
سوابق و مستندات فقهی
سوابق و مستندات فقهی
اگر شخصی، جهت نجات ملک و اموال دیگری از حریق، اقدام به از بین بردن برخی اموال وی نماید؛ به دلیل اینکه محسن بوده؛ ضامن اموال تلف شده نمی‌باشد.[۱۲]
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 306 قانون مدنی
 | محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- شخصی که بدون اجازه اموال غایب یا محجور را اداره می‌کند موظف به ارائه حساب است.
- اگر امکان اخذ اجازه وجود داشته یا تأخیر مشکلی ایجاد نمی‌کرد، حق مطالبه هزینه‌ها را ندارد.
- اگر عدم دخالت یا تأخیر باعث ضرر شود، مبلغی که برای مدیریت لازم بوده قابل مطالبه است.
- اداره کردن باید به نفع مالک باشد تا هزینه‌ها قابل مطالبه باشند.
- تأکید بر ضرورت حساب‌دهی در زمان تصدی دارد.
- مفهوم "ضرر" نقشی کلیدی در تعیین حق مطالبه هزینه‌ها دارد.
رویه های قضایی
- نظریه شماره 7/1400/1358 مورخ 1401/03/09 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره شرایط شکلی دادخواست در اقامه ی دعوا به نمایندگی از طفل یا مولی علیه
- نظریه شماره 7/1402/503 مورخ 1402/09/22 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره رأی غیر قابل تجزیه پذیر
مصادیق و نمونه ها
اداره کننده مال غیر، نمی‌تواند هزینه‌های نقاشی و تزیین ملک را، که جهت نگهداری آن ضروری نبوده؛ از مالک مطالبه نماید.[۱۳]
پایان نامه و رساله های مرتبط
- ماهیت و مبنای حقوقی تعهدهای مدیر فضولی در رویه قضایی و حقوق موضوعه
- اداره ی فضولی مال غیر در حقوق ایران بارویکردی بر حقوق مصر
- اداره فضولی مال غیر در حقوق ایران و فرانسه
مقالات مرتبط
- جایگاه قاعدۀ داراشدن ناعادلانه یا استفادۀ بدون جهت در حقوق تجارت با تأکید بر رویۀ قضایی
- نظام مسئولیت مدنی در قانون مدنی ایران و فقه امامیه (خلأ قانون مدنی در زمینه مسئولیت مدنی)
- تأملی در: مفهوم، مبانی و اقسام تعهد
- توجیه فقهی ضمان مالک در اداره اضطراری مال غیر(فرض ماده ۳۰۶ قانون مدنی)
- تأثیر و حدود قاعده احسان در میزان مسئولیت مدیر مال غیر و بررسی تطبیقی با حقوق کامن‌لا
- بررسی پذیرش خطر در حقوق انگلیس با قاعدۀ اقدام در فقه و حقوق ایران
- اثرات غیبت غائب مفقود الاثر در اموال و حقوق خانوادگی
- اضطرار در حقوق مسؤولیت مدنی
- قانون حاکم بر شبه عقد در تعارض قوانین
- عناوین خاص موجب مسئولیت مدنی در قرآن
- بازخوانی وضعیت حقوقی اَیادی غیرِعدوان بر مال غیر
- حسن نیت فاعل فعل زیان بار
- درآمدی بر بازشناسی وکالت مطلق
منابع
- ↑ آیت اله سیدمحمد موسوی بجنوردی. اندیشه‌های حقوقی (جلد اول) (حقوق خانواده). چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 156988
- ↑ احمد داودی. حجر و قیمومت. مجموعه حقوقی، سال ششم، ش8، 1321. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5090872
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. فرهنگ عناصرشناسی (حقوق مدنی، حقوق جزا). چاپ 1. گنج دانش، 1382. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1762608
- ↑ سیامک پاکباز. شرح قانون مدنی فرانسه. چاپ 1. میزان، 1401. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6712852
- ↑ ایراندخت نظری. حقوق مدنی (جلد چهارم) (الزام‌های بدون قرارداد). چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4082900
- ↑ کامران آقایی. ایفای ناروا. چاپ 1. جنگل، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1143012
- ↑ ایراندخت نظری. حقوق مدنی (جلد چهارم) (الزام‌های بدون قرارداد). چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4083072
- ↑ سیدحسین صفایی و حبیب اله رحیمی. مسئولیت مدنی (الزامات خارج از قرارداد). چاپ 1. سمت، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 399380
- ↑ ناصر کاتوزیان. الزام‌های خارج از قرارداد (جلد دوم) (مسئولیت مدنی-مسئولیت‌های خاص و مختلط). چاپ 9. دانشگاه تهران، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2735692
- ↑ ناصر کاتوزیان. الزام‌های خارج از قرارداد (جلد دوم) (مسئولیت مدنی-مسئولیت‌های خاص و مختلط). چاپ 9. دانشگاه تهران، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2736172
- ↑ ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 93740
- ↑ آیت اله سیدمحمد موسوی بجنوردی. قواعد فقهیه (جلد اول). چاپ 2. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 287928
- ↑ حمید بهرامی احمدی. ضمان قهری مسئولیت مدنی (با مطالعه تطبیقی در فقه مذاهب اسلامی و نظم‌های حقوقی). چاپ 1. دانشگاه امام صادق (ع)، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3610560