ماده ۱۹۸ قانون مدنی

ماده ۱۹۸ قانون مدنی: ممکن است طرفین یا یکی از آن‌ها به وکالت از غیر اقدام بنماید و نیز ممکن است که یک نفر به وکالت از طرف متعاملین، این اقدام را به عمل آورد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

«نمایندگی»، عنوانی است که به موجب آن، شخصی، مبادرت به اتیان کاری، به نام و حساب شخص دیگر و در راستای تحقق اهداف وی می‌نماید.

مطالعات تطبیقی

در نظام حقوقی کامن لا، صندوق داری که حسب عادت و در طول زمان، به ظهرنویسی چک‌هایی که از مشتریان دریافت نموده؛ می‌پردازد؛ بدین وسیله، واجد عنوان نمایندگی می‌گردد.

در حقوق فرانسه در ماده 1161 قانون مدنی جدید، به صرات معامله با خود توسط نماینده منع گردیده است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

انعقاد معامله توسط وکیل، همانند معاملاتی که اصیل، برای خود انجام می‌دهد؛ نافذ بوده؛ و ممکن است شخصی، وکیل یکی از طرفین معامله، و ولی طرف دیگر باشد؛ یا اینکه به وکالت از طرفین، مبادرت به انعقاد قرارداد نماید.

در رابطه با قراردادهایی که به نمایندگی منعقد می‌گردد؛ تراضی توسط نماینده واقع می‌شود؛ اما آثار چنین توافقی، متوجه اصیل خواهد بود، در واقع در معاملاتی که به نمایندگی واقع می‌گردد؛ اراده نماینده، جایگزین اراده اصیل شده؛ و تعهداتی را برای وی وجود می‌آورد.

نکات توضیحی

معامله با ثمن و مثمن متعلق به غیر، ممکن است به صورت فضولی بوده، یا به عنوان نمایندگی باشد.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

بنا بر نظر مشهور فقها، در مواردی که موکل، به وکیل خویش، اذن معامله با خود را اعطا ننموده باشد؛ وی، حق مبادرت به انعقاد چنین قراردادهایی را ندارد.

مصادیق و نمونه‌ها

• وکالت در اجاره دادن خانه، فروش ماشین، یا انعقاد صیغه نکاح، صحیح است.

رویه قضایی

• رای دادگاه درباره اثر وکالتنامه نسبت به اموال آینده موکل (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۳۰۱۶۱۷)

مقالات مرتبط

• متاورس و چالشهای حقوقی در حوزۀ حقوق اموال