ماده ۳۳۰ قانون مدنی

ماده ۳۳۰ قانون مدنی: اگر کسی حیوان متعلق به غیر را بدون اذن صاحب آن بکشد، باید تفاوت قیمت زنده و کشتهٔ آن را بدهد و اگر کشتهٔ آن قیمت نداشته باشد، باید تمام قیمت حیوان را بدهد ولیکن اگر برای دفاع از نفس بکشد یا ناقص کند، ضامن نیست.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۳۲۹ قانون مدنی
• ماده ۳۳۱ قانون مدنی
• ماده ۱۲۴۰ قانون مدنی

مطالعات تطبیقی

مسئولیت خارج از قرارداد در ماده ۱۲۴۰ قانون مدنی جدید فرانسه نیز مورد تصریح قرار گرفته است که به موجب آن هر شخصی که با عمل خویش سبب ایراد خسارت به دیگری گردد، ملزم به جبران خسارت خواهد شد.

نکات تفسیری دکترین ماده 330 قانون مدنی

قاعده موسوم به تقدم مثل بر قیمت، در نظام حقوقی امروزی، به دو دلیل، از قابلیت تعدیل برخوردار است:

- هرگاه متضرر از جرمی، در دادگاه کیفری، مطالبه خسارت نماید.

- هرگاه بنا بر اوضاع و شرایط حاکم بر دعوا، مقتضی عدالت این باشد که جبران زیان، با تأدیه پول صورت پذیرد؛ نه تهیه مثل.

در مواردی که برطرف نمودن عیب یا نقص، ممکن نبوده؛ و مال مزبور نیز، از حیز انتفاع خارج نگردیده باشد؛ در این صورت جبران زیان، با پرداخت ارش، یعنی تفاوت کالای سالم و معیوب محقق می‌گردد.

به دلالت مفهوم مخالف این ماده، کشتن حیوان متعلق به غیر با اذن مالک، موجب ضمان نمی‌گردد؛ اما باید توجه داشت که حکم مزبور، استثنایی بوده؛ و قابلیت انتساب به سایر مصادیق تلف را ندارد.

نکات توضیحی ماده 330 قانون مدنی

دفاع موضوع این ماده، باید در برابر حمله ای غیرمشروع صورت پذیرد، همچنین دفاع موضوع این ماده، از نظر قانون و عرف، باید توأم با تعدی نبوده؛ و متناسب با زیانی باشد که شخص را تهدید می‌نماید.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

اگر شخصی، حیوان حلال گوشت متعلق به غیر را ذبح نماید؛ ضامن تفاوت قیمت زنده و مرده آن حیوان خواهد بود و اگر اختلاف قیمتی وجود نداشته باشد؛ چیزی را ضامن نیست؛ هرچند مرتکب معصیت شده‌است.

اگر شخصی، حیوان حلال گوشت متعلق به غیر را، بدون رعایت موازین شرعی بِکُشد؛ باید قیمت روز تلف را به مالک آن حیوان بپردازد، بنا بر احتیاط مستحب، باید بین بهای روز تلف و روز ادا، بالاترین قیمت را تأدیه نماید.

اگر شخصی، گوسفند متعلق به غیر را، در حال جان دادن ببیند و آن را ذبح نماید؛ تا گوشت حیوان حلال گردد؛ در این صورت مرتکب تلف آن گوسفند گردیده؛ هر چند به دلالت استحسان و لزوم رعایت مصلحت، در چنین موردی، ضمان منتفی است.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 330 قانون مدنی

1. اگر فردی حیوانی متعلق به دیگری را بدون اجازه بکشد، موظف به پرداخت تفاوت قیمت زنده و کشتهٔ آن است.
2. در صورتی که حیوان کشته شده هیچ قیمتی نداشته باشد، فرد باید تمامی قیمت حیوان را بپردازد.
3. کشتن یا ناقص کردن برای دفاع از خود موجب ضمان نمی‌شود.
4. این ماده به مسئله مسئولیت مالی در برابر آسیب رساندن به دارایی دیگری، حتی دارایی زنده، می‌پردازد.
5. مفهوم اذن صاحب حیوان در تعیین مسئولیت مالی تأثیرگذار است.
6. این قانون جنبه هایی از دفاع مشروع را در مقابل دارایی زنده تصدیق می‌کند.

رویه های قضایی

• رای دادگاه درباره ۱- مطالبه بهای اموال امانی۲- مبدأ محاسبه خسارت تاخیر تادیه (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۰۸۰۰۱۶۵)

مقالات مرتبط

• تمایزهای بنیادین «ضمان قهری» و «مسئولیت مدنی» از حیث مبنا، ارکان و احکام
• مسئولیت مدنی ناشی از فوت منافع ممکن الحصول
• اهداف و مبانی جبران خسارت ناشی از نقض قرارداد با تأکید بر آرای قضایی