ماده ۷۶۴ قانون مدنی

ماده ۷۶۴ قانون مدنی: تدلیس در صلح موجب خیار فسخ است.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۷۶۳ قانون مدنی
• ماده ۷۶۵ قانون مدنی

نکات تفسیری دکترین ماده 764 قانون مدنی

جهت تحقق تدلیس، لازم نیست که فریب خورنده انسانی متعارف باشد؛ بلکه تدلیس، در اشخاص ساده لوح و سهل انگار بیشتر اثر می‌نماید. در تدلیس، بیم این وجود ندارد که مبادا اشخاص، فقط به دلیل ساده لوحی، بابت عملی متعارف فریب بخورند؛ و در نتیجه دارای خیار فسخ گردند، بلکه عمل فریب دهنده، باید عمدی و غیرمتعارف باشد؛ تا بدین وسیله بتواند به هدف خود برسد. تدلیس، باید در انگیزه فریب خورنده، اثر قاطع داشته باشد، به طوری که اگر عنصر فریب نبود؛ آن شخص تن به معامله نمی‌داد، و اگر ثابت گردد که بدون تدلیس هم، عقد به وقوع می‌پیوست؛ دیگر نمی‌توان زیان فریب خورده را، مستند به دسیسه طرف مقابل او دانست.

گفتنی است که اگر تدلیس، موجب اشتباه در وصف اساسی مورد معامله گردد؛ عقد باطل است.

نکات توضیحی ماده 764 قانون مدنی

موضوع تدلیس باید عین باشد و مغبون کردن مشتری جهت اخذ ثمن کلی، تدلیس محسوب نمی‌گردد.

تدلیس کننده، باید به موضوع تدلیس صورتی ببخشد؛ که موجب تحریک طرف مقابل در انعقاد عقد گردد؛ یعنی در رابطه با مورد معامله، مدعی صفت کمالی گردیده؛ که در واقع آن صفت، در آن موضوع موجود نباشد؛ بنابراین پنهان نمودن عیب را، باید از موجبات ایجاد خیار عیب دانست؛ نه خیار تدلیس.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

تدلیس، می‌تواند به صورت وانمود کردن وجود اوصاف کمالی، یا مخفی نمودن برخی عیوب باشد؛ به طوری که عمل مدلس، بر مبنای حقیقت نبوده؛ و جهت ترغیب طرف مقابل، دست به چنین اقداماتی زده باشد.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 764 قانون مدنی

1. تدلیس به معنای فریب یا تقلب در معامله به کار می‌رود.
2. در صورت وقوع تدلیس در صلح، طرف زیان‌دیده اختیار فسخ صلح را دارد.
3. تدلیس به عنوان مصداقی از تقلب و فریب در معاملات شناخته می‌شود.
4. خیار فسخ به معنای حق لغو یا برهم زدن قرارداد یا معامله‌ای است.
5. صلح، به عنوان یک نوع عقود، به واسطه تدلیس می‌تواند دچار تغییر یا نقض شود.
6. اهمیت شفافیت و صداقت در معاملات و عقود از دیدگاه حقوقی تأکید شده است.
7. تدلیس می‌تواند در زمینه‌های مختلفی از قراردادها و معاملات رخ دهد.

رویه های قضایی

به موجب نظر کمیسیون نشست‌های قضایی، به مناسبت نشست قضات دادگستری ساری، اگر یکی از متصالحین، مرتکب تدلیس شده باشد؛ مدلَّس می‌تواند صلح را فسخ نماید؛ هر چند در مقام عقد جایز واقع شده باشد.