ماده ۱۱۵۶ قانون مدنی

از ویکی حقوق
(تغییرمسیر از ماده 1156 قانون مدنی)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۱۱۵۶ قانون مدنی: زنی که شوهر او غایب مفقودالاثر بوده و حاکم او را طلاق داده باشد باید از تاریخ طلاق عدهٔ وفات نگاه دارد.

توضیح واژگان

منظور از «عده وفات» در ماده ۱۱۵۶ قانون مدنی، مدتی است که زن، پس از فوت شوهر، نمی‌تواند ازدواج نماید.[۱]

فلسفه و مبانی نظری ماده

مقصود از عده، جلوگیری از اختلاط نسب است.[۲]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در موارد زیر، زن باید عده نگه دارد: طلاق، فسخ نکاح، فوت شوهر، زوال اشتباه در وطی به شبهه، انقضاء یا بذل مدت در متعه.[۳][۴]

به موجب ماده ۱۱۵۶ قانون مدنی، زوجه غایب مفقودالاثر، از زمانی که نسبت به فوت شوهرش مطلع می‌گردد؛ باید عده وفات نگهدارد؛ مشروط بر اینکه خبر مزبور، مفید علم یا ظن قوی باشد،[۵] همچنین زوجه غایب مفقودالاثر، در ایام عده، مکلف به رعایت حداد است.[۶]

چنانچه زوجه غایب مفقودالاثر، پس از صدور حکم موت فرضی شوهر خویش، و در ایام عده وفات، از فوت حقیقی زوج مطلع گردد؛ در این صورت باید از ابتدا عده نگهدارد.[۷]

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

عده زوجه غایب مفقودالاثر، از زمان وصول خبر فوت شوهر، شروع می‌گردد،[۸] و زن باید از زمانی که فوت شوهر، با حجت شرعی اثبات می‌گردد؛ عده نگهدارد.[۹]

زوجه غایب مفقودالاثر، از زمانی که نسبت به فوت شوهرش مطلع می‌گردد؛ باید عده وفات نگهدارد؛ مشروط بر اینکه خبر مزبور، مفید علم یا ظن قوی باشد و زوجه، مکلف به رعایت حداد، از تاریخ وصول خبر فوت شوهر است، در مقابل، نظری وجود دارد که مبدأ رعایت عده را، تاریخ فوت غایب می‌داند؛ نه تاریخ وصول خبر مرگ او به زوجه.[۱۰]

رویه‌های قضایی

  • کمیسیون نشست‌های قضایی، به مناسبت نشست قضات دادگستری بندرعباس، رعایت عده وفات را توسط زوجه غایب مفقود الاثر، پس از صدور حکم موت فرضی لازم می‌داند.[۱۱]

انتقادات

قانون مدنی در رابطه با بیان حکم موردی که پس از صدور حکم موت فرضی زوج، و در ایام عده، فوت حقیقی او، محرز می‌گردد؛ ساکت است، که البته در این صورت زن، باید از ابتدا عده نگهدارد.[۱۲]

مقالات مرتبط

منابع

  1. محمدهادی صادقی. احوال شخصیه اهل سنت (نکاح در مذهب شافعی و حنفی). چاپ 1. خرسندی، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4630500
  2. حسن گنجی. روابط زوجین در ازدواج موقت. چاپ 1. پیام عدالت، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3520740
  3. محمدجعفر جعفری لنگرودی. اساس در قوانین مدنی (المدونه). چاپ 1. گنج دانش، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1444352
  4. علی عباس حیاتی. حقوق مدنی (جلد پنجم) (حقوق خانواده). چاپ 1. میزان، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5176116
  5. سیدمرتضی قاسم‌زاده. امور حسبی غایب مفقود الاثر. چاپ 1. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2710564
  6. اسداله لطفی. سلسله مباحث فقهی حقوقی حقوق خانواده (جلد دوم). چاپ 1. خرسندی، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2032568
  7. روشنعلی شکاری و اسماعیل کریمیان. طلاق زوجه غایب مفقود الاثر و آثار آن. فصلنامه حقوق دوره 41- ش 1- 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4984248
  8. اسداله لطفی. ترجمه مباحث حقوقی شرح لمعه. چاپ 4. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2172420
  9. عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم). چاپ 1. سمت، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 61244
  10. سیدمرتضی قاسم‌زاده. امور حسبی غایب مفقود الاثر. چاپ 1. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2710568
  11. مجموعه نشست‌های قضایی مسائل قانون مدنی. چاپ 1. جنگل، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1011816
  12. روشنعلی شکاری و اسماعیل کریمیان. طلاق زوجه غایب مفقود الاثر و آثار آن. فصلنامه حقوق دوره 41- ش 1- 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4984248