ماده ۱۰۲۷ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
بعد از صدور حکم [[موت فرضی|فوت فرضی]] نیز اگر [[غایب]] پیدا شود کسانی که اموال او را به عنوان [[ارث|وراثت]] تصرف کرده‌اند باید آن چه را که از [[عین معین|اعیان]] یا عوض و یا منافع اموال مزبور حین پیداشدن غایب موجود می‌باشد مسترد دارند.
'''ماده ۱۰۲۷ قانون مدنی''': بعد از صدور [[حکم]] [[موت فرضی|فوت فرضی]] نیز اگر [[غایب مفقودالاثر|غایب]] پیدا شود کسانی که [[مال|اموال]] او را به عنوان [[ارث|وراثت]] [[تصرف]] کرده‌اند باید آنچه را که از [[عین معین|اعیان]] یا [[عوض]] یا [[منفعت|منافع]] اموال مزبور حین پیداشدن غایب موجود می‌باشد مسترد دارند.
* {{زیتونی|[[ماده ۱۰۲۶ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۱۰۲۸ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
درصورتیکه برخی از اموال غایب، مفقود یا تلف شده باشد؛ درصورت بازگشت وی، ورثه یا وصی و یا موصی له، تکلیفی به جبران خسارت ندارند؛ زیرا تصرف آنان، قانونی بوده است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مفقودان و ایثارگران از دیدگاه حقوقی و قوانین حمایتی|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=آستان قدس رضوی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=77312|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=امینیان مدرس|چاپ=1}}</ref> مگراینکه ثابت شود حکم موت فرضی، بر اثر نیرنگ آنان، صادر شده است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مفقودان و ایثارگران از دیدگاه حقوقی و قوانین حمایتی|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=آستان قدس رضوی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=77324|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=امینیان مدرس|چاپ=1}}</ref>
در صورتی که برخی از اموال غایب، مفقود یا [[تلف]] شده باشد؛ در صورت بازگشت وی، [[وارث|ورثه]] یا [[وصی]] یا [[موصی له]]، تکلیفی به [[جبران خسارت]] ندارند؛ زیرا تصرف آنان، قانونی بوده‌است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مفقودان و ایثارگران از دیدگاه حقوقی و قوانین حمایتی|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=آستان قدس رضوی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=77312|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=امینیان مدرس|چاپ=1}}</ref> مگر اینکه ثابت شود حکم موت فرضی، بر اثر نیرنگ آنان، صادر شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مفقودان و ایثارگران از دیدگاه حقوقی و قوانین حمایتی|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=آستان قدس رضوی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=77324|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=امینیان مدرس|چاپ=1}}</ref>


اگر بعد از صدور حکم موت فرضی، خبری از غایب یافت شود؛ وراث و موصی له و وصی و طلبکاران و شرکای او و دادستان، می توانند تقاضای لغو حکم موت فرضی را، بنمایند. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مفقودان و ایثارگران از دیدگاه حقوقی و قوانین حمایتی|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=آستان قدس رضوی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=77300|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=امینیان مدرس|چاپ=1}}</ref> همچنین ممکن است الغای این حکم، مستقیماً توسط دادگاه، و یا به صورت خودبه خود، صورت پذیرد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مفقودان و ایثارگران از دیدگاه حقوقی و قوانین حمایتی|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=آستان قدس رضوی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=77292|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=امینیان مدرس|چاپ=1}}</ref> خود غایب نیز، می تواند از دادگاه، درخواست لغو حکم موت فرضی را، بنماید. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مفقودان و ایثارگران از دیدگاه حقوقی و قوانین حمایتی|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=آستان قدس رضوی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=77296|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=امینیان مدرس|چاپ=1}}</ref>
اگر بعد از صدور حکم موت فرضی، خبری از غایب یافت شود؛ وراث و موصی له و وصی و [[داین|طلبکاران]] و [[شرکت|شرکای]] او و [[دادستان]]، می‌توانند تقاضای لغو حکم موت فرضی را، بنمایند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مفقودان و ایثارگران از دیدگاه حقوقی و قوانین حمایتی|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=آستان قدس رضوی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=77300|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=امینیان مدرس|چاپ=1}}</ref> خود غایب نیز، می‌تواند از [[دادگاه]]، درخواست لغو حکم موت فرضی را بنماید،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مفقودان و ایثارگران از دیدگاه حقوقی و قوانین حمایتی|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=آستان قدس رضوی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=77296|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=امینیان مدرس|چاپ=1}}</ref> ممکن است الغای این حکم، مستقیماً توسط دادگاه، یا به صورت خود به خود، صورت پذیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مفقودان و ایثارگران از دیدگاه حقوقی و قوانین حمایتی|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=آستان قدس رضوی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=77292|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=امینیان مدرس|چاپ=1}}</ref>


مفاد این ماده، در صورت لغو حکم موت فرضی غایب، و صدور حکم موت حقیقی او نیز، جاری است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره حقوق مدنی (جلد اول) (ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=197492|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=5}}</ref>
مفاد این ماده، در صورت لغو حکم موت فرضی غایب، و صدور حکم [[موت حقیقی]] او نیز، جاری است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره حقوق مدنی (جلد اول) (ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=197492|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=5}}</ref>


درصورت پیداشدن غایب، کلیه منافعی که قبل یا بعد از صدور حکم موت فرضی، از اموال او به دست آمده؛ اعم از متصل و منفصل، متعلق به غایب خواهدبود. و متصرف، نسبت به آن منافع حقی نداشته؛ و فقط می تواند اجرت اعمالی را، که موجب حصول آن منافع شده است؛ دریافت نماید. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=علل نقض آرای کلاهبرداری و سرقت در دیوانعالی کشور|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2589808|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضائیه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref>
== مطالعات فقهی ==


== سوابق فقهی ==
=== سوابق فقهی ===
وضعیت اموال غایب، پس از بازگشت وی، یکی از مسائل مرتبط با  موت فرضی است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ارث            |ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=380768|صفحه=|نام۱=آیت اله خلیل|نام خانوادگی۱=قبله ای خویی|چاپ=2}}</ref>
وضعیت اموال غایب، پس از بازگشت وی، یکی از مسائل مرتبط با موت فرضی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ارث |ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=380768|صفحه=|نام۱=آیت اله خلیل|نام خانوادگی۱=قبله ای خویی|چاپ=2}}</ref>


== مصادیق و نمونه ها ==
== مصادیق و نمونه‌ها ==
اگر یکی از ورثه غایب، خودروی بنز او را، به عنوان سهم الارث خویش، فروخته؛ و پول آن موجود باشد؛ پس از بازگشت غایب، باید وجه مزبور را، به وی رد نماید. ولی اگر وارث، بهای خودرو را، جهت تحصیل در رشته پزشکی، هزینه نموده باشد؛ دیگر، تکلیفی به رد قیمت ماشین به مالک، ندارد. حتی اگر وارث، خورو را، به دیگری هبه نموده باشد؛ باز هم در قبال غایب، مسئولیتی ندارد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد هشتم) (ارث، وصیت، اخذ به شفعه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=748036|صفحه=|نام۱=پرویز|نام خانوادگی۱=نوین|نام۲=عباس|نام خانوادگی۲=خواجه پیری|چاپ=3}}</ref>


اگر ورثه، باغ گیلاس غایب را، اجاره داده باشند؛ و اجاره بهای مأخوذه، موجود باشد؛ باید آن را به غایب رد نمایند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد هشتم) (ارث، وصیت، اخذ به شفعه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=748036|صفحه=|نام۱=پرویز|نام خانوادگی۱=نوین|نام۲=عباس|نام خانوادگی۲=خواجه پیری|چاپ=3}}</ref>
* اگر یکی از ورثه غایب، خودروی بنز او را، به عنوان [[سهم‌الارث|سهم الارث]] خویش، فروخته؛ و پول آن موجود باشد؛ پس از بازگشت غایب، باید [[وجه]] مزبور را، به وی رد نماید، ولی اگر وارث، بهای خودرو را، جهت تحصیل در رشته پزشکی، هزینه نموده باشد؛ دیگر، تکلیفی به رد قیمت ماشین به مالک، ندارد، حتی اگر وارث، خودرو را، به دیگری [[هبه]] نموده باشد؛ باز هم در قبال غایب، [[مسئولیت|مسئولیتی]] ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد هشتم) (ارث، وصیت، اخذ به شفعه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=748036|صفحه=|نام۱=پرویز|نام خانوادگی۱=نوین|نام۲=عباس|نام خانوادگی۲=خواجه پیری|چاپ=3}}</ref>
 
* اگر ورثه، [[باغ]] گیلاس غایب را، [[اجاره]] داده باشند؛ و [[اجاره بها|اجاره بهای]] مأخوذه، موجود باشد؛ باید آن را به غایب رد نمایند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد هشتم) (ارث، وصیت، اخذ به شفعه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=748036|صفحه=|نام۱=پرویز|نام خانوادگی۱=نوین|نام۲=عباس|نام خانوادگی۲=خواجه پیری|چاپ=3}}</ref>


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{مواد قانون مدنی}}
 
[[رده:مواد قانون مدنی]]
[[رده:اشخاص]]
[[رده:غایب مفقوالاثر]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۵ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۴۹

ماده ۱۰۲۷ قانون مدنی: بعد از صدور حکم فوت فرضی نیز اگر غایب پیدا شود کسانی که اموال او را به عنوان وراثت تصرف کرده‌اند باید آنچه را که از اعیان یا عوض یا منافع اموال مزبور حین پیداشدن غایب موجود می‌باشد مسترد دارند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در صورتی که برخی از اموال غایب، مفقود یا تلف شده باشد؛ در صورت بازگشت وی، ورثه یا وصی یا موصی له، تکلیفی به جبران خسارت ندارند؛ زیرا تصرف آنان، قانونی بوده‌است،[۱] مگر اینکه ثابت شود حکم موت فرضی، بر اثر نیرنگ آنان، صادر شده‌است.[۲]

اگر بعد از صدور حکم موت فرضی، خبری از غایب یافت شود؛ وراث و موصی له و وصی و طلبکاران و شرکای او و دادستان، می‌توانند تقاضای لغو حکم موت فرضی را، بنمایند،[۳] خود غایب نیز، می‌تواند از دادگاه، درخواست لغو حکم موت فرضی را بنماید،[۴] ممکن است الغای این حکم، مستقیماً توسط دادگاه، یا به صورت خود به خود، صورت پذیرد.[۵]

مفاد این ماده، در صورت لغو حکم موت فرضی غایب، و صدور حکم موت حقیقی او نیز، جاری است.[۶]

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

وضعیت اموال غایب، پس از بازگشت وی، یکی از مسائل مرتبط با موت فرضی است.[۷]

مصادیق و نمونه‌ها

  • اگر یکی از ورثه غایب، خودروی بنز او را، به عنوان سهم الارث خویش، فروخته؛ و پول آن موجود باشد؛ پس از بازگشت غایب، باید وجه مزبور را، به وی رد نماید، ولی اگر وارث، بهای خودرو را، جهت تحصیل در رشته پزشکی، هزینه نموده باشد؛ دیگر، تکلیفی به رد قیمت ماشین به مالک، ندارد، حتی اگر وارث، خودرو را، به دیگری هبه نموده باشد؛ باز هم در قبال غایب، مسئولیتی ندارد.[۸]
  • اگر ورثه، باغ گیلاس غایب را، اجاره داده باشند؛ و اجاره بهای مأخوذه، موجود باشد؛ باید آن را به غایب رد نمایند.[۹]

منابع

  1. محمد امینیان مدرس. مفقودان و ایثارگران از دیدگاه حقوقی و قوانین حمایتی. چاپ 1. آستان قدس رضوی، 1380.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 77312
  2. محمد امینیان مدرس. مفقودان و ایثارگران از دیدگاه حقوقی و قوانین حمایتی. چاپ 1. آستان قدس رضوی، 1380.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 77324
  3. محمد امینیان مدرس. مفقودان و ایثارگران از دیدگاه حقوقی و قوانین حمایتی. چاپ 1. آستان قدس رضوی، 1380.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 77300
  4. محمد امینیان مدرس. مفقودان و ایثارگران از دیدگاه حقوقی و قوانین حمایتی. چاپ 1. آستان قدس رضوی، 1380.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 77296
  5. محمد امینیان مدرس. مفقودان و ایثارگران از دیدگاه حقوقی و قوانین حمایتی. چاپ 1. آستان قدس رضوی، 1380.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 77292
  6. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره حقوق مدنی (جلد اول) (ارث). چاپ 5. گنج دانش، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 197492
  7. آیت اله خلیل قبله ای خویی. ارث. چاپ 2. سمت، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 380768
  8. پرویز نوین و عباس خواجه پیری. حقوق مدنی (جلد هشتم) (ارث، وصیت، اخذ به شفعه). چاپ 3. گنج دانش، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 748036
  9. پرویز نوین و عباس خواجه پیری. حقوق مدنی (جلد هشتم) (ارث، وصیت، اخذ به شفعه). چاپ 3. گنج دانش، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 748036