ماده ۱۲۷۸ قانون مدنی: تفاوت میان نسخهها
(ابرابزار) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ماده ۱۲۷۸ قانون مدنی''': اقرار هر کس فقط نسبت به خود آن شخص و قائممقام او نافذ است و در حق دیگری نافذ نیست مگر در موردی که قانون آن را ملزم قرار داده باشد. | '''ماده ۱۲۷۸ قانون مدنی''': [[اقرار]] هر کس فقط نسبت به خود آن [[شخص]] و [[قائم مقام|قائممقام]] او [[نفوذ|نافذ]] است و در حق دیگری نافذ نیست مگر در موردی که [[قانون]] آن را ملزم قرار داده باشد. | ||
* {{زیتونی|[[ماده ۱۲۷۷ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | * {{زیتونی|[[ماده ۱۲۷۷ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | ||
* {{زیتونی|[[ماده ۱۲۷۹ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | * {{زیتونی|[[ماده ۱۲۷۹ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | ||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
منظور از «قائم مقام» در '''ماده ۱۲۷۸ قانون مدنی'''، کسی است که [[حق]] یا [[تکلیف]] و [[تعهد]] به سبب [[عقد]] یا [[ایقاع]] یا [[واقعه حقوقی|واقعهٔ حقوقی]] مانند [[ارث]] به او منتقل میشود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اجرای احکام مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1234788|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref> | |||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | == نکات توضیحی تفسیری دکترین == | ||
در اقرار | در مورد اثر نسبی اقرار، مذکور در '''ماده ۱۲۷۸ قانون مدنی'''، باید گفت که با توجه به اینکه مندرجات [[دفاتر تجارتی|دفاتر تجاری]]، نسبت به صاحب آن دفتر، اقرار محسوب میگردد؛ علیه قائم مقام [[تاجر]] نیز، قابل استناد خواهد بود،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (مشتمل بر کلیه مباحث)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2478700|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=حسنی|چاپ=5}}</ref> اما در خصوص رابطه [[وکیل]] و [[موکل]]، اقرار وکیل به [[زیان]] موکل خود، در صورتی پذیرفته میگردد؛ که [[اذن]] موکل نسبت به این امر، محرز گردد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=97824|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=26}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ادله اثبات دعوی|ترجمه=|جلد=|سال=1381|ناشر=دانش نگار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=196272|صفحه=|نام۱=حسینقلی|نام خانوادگی۱=حسینی نژاد|چاپ=2}}</ref> همچنین برخی از حقوقدانان معتقدند که به دلیل [[نمایندگی عام]] [[ولی قهری]]، اقرار او به ضرر [[مولی علیه]]، پذیرفته است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=102724|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=26}}</ref> | ||
لازم به ذکر است که در [[اقرار به نسب]]، تصدیق طرف مقابل، دلالت بر نسبی بودن اقرار دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی خانواده (جلد دوم) (اولاد، روابط پدر و مادر و فرزندان نسب)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4195504|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=7}}</ref> | |||
== مطالعات فقهی == | |||
=== سوابق فقهی === | |||
با | * با استناد به [[قاعده من ملک شیئاً ملک الاقرار به|قاعده «من ملک شیئاً، ملک الاقرار به»]]، اقرار ولی و وکیل، به ضرر مولی علیه و موکل خود، پذیرفته است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قواعد فقه|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1786384|صفحه=|نام۱=ابوالحسن|نام خانوادگی۱=محمدی|چاپ=11}}</ref> | ||
* اگر شخصی، اقرار به ابوت [[صغیر|طفلی]] نماید؛ [[ادعا|ادعای]] او، دلالت بر وجود [[رابطه زوجیت]]، بین [[مقر]] و [[مادر]] طفل ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ارث |ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=382572|صفحه=|نام۱=آیت اله خلیل|نام خانوادگی۱=قبله ای خویی|چاپ=2}}</ref> | |||
اگر شخصی، اقرار به ابوت طفلی نماید؛ ادعای او، دلالت بر وجود رابطه | |||
== رویههای قضایی == | == رویههای قضایی == | ||
* به موجب دادنامه شماره ۲۲۷۶ مورخه ۱۳۱۶/۱۰/۱۹ شعبه ۴ دیوان عالی | * به موجب [[دادنامه]] شماره ۲۲۷۶ مورخه ۱۳۱۶/۱۰/۱۹ شعبه ۴ [[دیوان عالی کشور]]، اقرار ولی به زیان صغیر، فاقد اثر است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه رویه قضایی قسمت حقوقی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=آثار اندیشه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5526900|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=متین|چاپ=1}}</ref> | ||
* [[رای وحدت رویه شماره ۵۴ مورخ ۱۳۵۱/۱۰/۱۳ هیئت عمومی دیوان عالی کشور(نافذ بودن وصیت نامه عادی از سهم وراثی که آن را تصدیق کردهاند)]] | * [[رای وحدت رویه شماره 54 مورخ 1351/10/13 هیات عمومی دیوان عالی کشور(نافذ بودن وصیت نامه عادی از سهم وراثی که آن را تصدیق کردهاند)|رای وحدت رویه شماره ۵۴ مورخ ۱۳۵۱/۱۰/۱۳ هیئت عمومی دیوان عالی کشور (نافذ بودن وصیت نامه عادی از سهم وراثی که آن را تصدیق کردهاند)]] | ||
== مصادیق و نمونهها == | == مصادیق و نمونهها == | ||
برخلاف سند | * نسبی بودن اقرار، در [[جرم]] [[لواط]]، جاری بوده؛ و باعث میشود که اقرار، فقط نسبت به مقر، مؤثر باشد؛ و موجب [[مجازات]] طرف مقابل نگردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی بخش حدود (جلد اول) (جرایم منافی عفت)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2586200|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref> | ||
* اگر یکی از چند [[وارث|ورثه]] [[کافر]]، اقرار به اسلام نماید؛ چنین ادعایی، دلالت بر محروم شدن سایر وراث از [[حصه]] خود ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی تطبیقی موانع ارث|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1072112|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=روشن|چاپ=1}}</ref> | |||
* برخلاف [[سند مالکیت]]، که مفاد آن، دلالت بر [[انتقال]] [[مالکیت|ملکیت]] از شخصی به شخص دیگر دارد؛ چنانچه اقرار به مالکیت طرف مقابل، مبنای صدور حکم نیز قرار گرفته باشد؛ رأی مزبور، فقط در همان [[دعوی|دعوا]]، و نسبت به همان اشخاص، مؤثر بوده؛ و نمیتوان در دعوای با اشخاص دیگر، به آن حکم استناد نمود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اعتبار امر قضاوت شده در دعوای مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1975940|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=5}}</ref> | |||
== منابع == | == منابع == |
نسخهٔ کنونی تا ۲ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۲:۲۵
ماده ۱۲۷۸ قانون مدنی: اقرار هر کس فقط نسبت به خود آن شخص و قائممقام او نافذ است و در حق دیگری نافذ نیست مگر در موردی که قانون آن را ملزم قرار داده باشد.
توضیح واژگان
منظور از «قائم مقام» در ماده ۱۲۷۸ قانون مدنی، کسی است که حق یا تکلیف و تعهد به سبب عقد یا ایقاع یا واقعهٔ حقوقی مانند ارث به او منتقل میشود.[۱]
نکات توضیحی تفسیری دکترین
در مورد اثر نسبی اقرار، مذکور در ماده ۱۲۷۸ قانون مدنی، باید گفت که با توجه به اینکه مندرجات دفاتر تجاری، نسبت به صاحب آن دفتر، اقرار محسوب میگردد؛ علیه قائم مقام تاجر نیز، قابل استناد خواهد بود،[۲] اما در خصوص رابطه وکیل و موکل، اقرار وکیل به زیان موکل خود، در صورتی پذیرفته میگردد؛ که اذن موکل نسبت به این امر، محرز گردد،[۳][۴] همچنین برخی از حقوقدانان معتقدند که به دلیل نمایندگی عام ولی قهری، اقرار او به ضرر مولی علیه، پذیرفته است.[۵]
لازم به ذکر است که در اقرار به نسب، تصدیق طرف مقابل، دلالت بر نسبی بودن اقرار دارد.[۶]
مطالعات فقهی
سوابق فقهی
- با استناد به قاعده «من ملک شیئاً، ملک الاقرار به»، اقرار ولی و وکیل، به ضرر مولی علیه و موکل خود، پذیرفته است.[۷]
- اگر شخصی، اقرار به ابوت طفلی نماید؛ ادعای او، دلالت بر وجود رابطه زوجیت، بین مقر و مادر طفل ندارد.[۸]
رویههای قضایی
- به موجب دادنامه شماره ۲۲۷۶ مورخه ۱۳۱۶/۱۰/۱۹ شعبه ۴ دیوان عالی کشور، اقرار ولی به زیان صغیر، فاقد اثر است.[۹]
- رای وحدت رویه شماره ۵۴ مورخ ۱۳۵۱/۱۰/۱۳ هیئت عمومی دیوان عالی کشور (نافذ بودن وصیت نامه عادی از سهم وراثی که آن را تصدیق کردهاند)
مصادیق و نمونهها
- نسبی بودن اقرار، در جرم لواط، جاری بوده؛ و باعث میشود که اقرار، فقط نسبت به مقر، مؤثر باشد؛ و موجب مجازات طرف مقابل نگردد.[۱۰]
- اگر یکی از چند ورثه کافر، اقرار به اسلام نماید؛ چنین ادعایی، دلالت بر محروم شدن سایر وراث از حصه خود ندارد.[۱۱]
- برخلاف سند مالکیت، که مفاد آن، دلالت بر انتقال ملکیت از شخصی به شخص دیگر دارد؛ چنانچه اقرار به مالکیت طرف مقابل، مبنای صدور حکم نیز قرار گرفته باشد؛ رأی مزبور، فقط در همان دعوا، و نسبت به همان اشخاص، مؤثر بوده؛ و نمیتوان در دعوای با اشخاص دیگر، به آن حکم استناد نمود.[۱۲]
منابع
- ↑ علی عباس حیاتی. اجرای احکام مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 2. میزان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1234788
- ↑ حسن حسنی. حقوق تجارت (مشتمل بر کلیه مباحث). چاپ 5. میزان، 1385. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2478700
- ↑ ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 97824
- ↑ حسینقلی حسینی نژاد. ادله اثبات دعوی. چاپ 2. دانش نگار، 1381. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 196272
- ↑ ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 102724
- ↑ ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی خانواده (جلد دوم) (اولاد، روابط پدر و مادر و فرزندان نسب). چاپ 7. شرکت سهامی انتشار، 1385. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4195504
- ↑ ابوالحسن محمدی. قواعد فقه. چاپ 11. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1786384
- ↑ آیت اله خلیل قبله ای خویی. ارث. چاپ 2. سمت، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 382572
- ↑ احمد متین. مجموعه رویه قضایی قسمت حقوقی. چاپ 1. آثار اندیشه، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5526900
- ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی بخش حدود (جلد اول) (جرایم منافی عفت). چاپ 3. ققنوس، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2586200
- ↑ محمد روشن. بررسی تطبیقی موانع ارث. چاپ 1. مجد، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1072112
- ↑ ناصر کاتوزیان. اعتبار امر قضاوت شده در دعوای مدنی. چاپ 5. میزان، 1376. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1975940