ماده ۲۴۲ قانون مدنی

ماده ۲۴۲ قانون مدنی: هرگاه در عقد، شرط شده باشد که مشروط‌علیه مال معین را رهن دهد و آن مال تلف یا معیوب شود مشروط‌له اختیار فسخ معامله را خواهد داشت نه حق مطالبهٔ عوض رهن یا ارش عیب و اگر بعد از آن که مال را مشروط‌له به رهن گرفت آن مال تلف یا معیوب شود دیگر اختیار فسخ ندارد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۲۴۱ قانون مدنی
• ماده ۲۴۳ قانون مدنی

ماده ۴۴۴ قانون مدنی

توضیح واژگان

«شارط»، یعنی مشروطٌ له، یا شخصی که شرط، به نفع او شده‌است.

به مستفید از شرط، «مشروطٌ له» گویند.

رهنی که به صورت شرط ضمن عقد باشد را «رهن شرطی» نامند.

فلسفه و مبانی نظری

با توجه به اینکه موضوع رهن، عین معین است؛ لذا در صورت تلف آن، نمی‌توان مشروطٌ علیه را ملزم نمود تا مال دیگری را به رهن دهد، همچنین با توجه به اینکه موضوع رهن، عین معین است و نسبت به ارش آن، تعهدی به عمل نیامده؛ لذا در صورت معیوب بودن عین مرهونه، مشروطٌ له، حق مطالبه ارش را ندارد.

نکات تفسیری دکترین

اگر موضوع رهن، عین معین باشد؛ در صورت تلف آن، نمی‌توان مشروطٌ علیه را ملزم نمود تا مال دیگری را به رهن دهد؛ مگر در صورت رضایت وی،در غیر این صورت چاره ای جز اعمال حق فسخ باقی نمی‌ماند، بنابراین هر گاه در عقد، شرط شده باشد که مشروط‌ علیه، مال معین را رهن دهد و آن مال، تلف یا معیوب شود؛ مشروط‌ له، اختیار فسخ معامله را خواهد داشت؛ زیرا ضمانت اجرای تعذر، فسخ است، مگر اینکه تلف یا عیب، پس از قبض عین مرهونه، حادث شده باشد که در این صورت، چون مشروطٌ علیه، به تکلیف خود عمل نموده؛ دیگر اعمال خیار فسخ، معنایی نخواهد داشت.

نکات توصیفی هوش مصنوعی

1. شرط مورد نظر در عقد می‌تواند مربوط به رهن دادن مال معین توسط مشروط‌علیه باشد.
2. در صورتی که مال مشخص شده پیش از تحقق رهن تلف یا معیوب شود، مشروط‌له حق فسخ معامله را دارد.
3. مشروط‌له حق ندارد به جای مال تلف شده، عوض رهن را مطالبه کند.
4. مشروط‌له نمی‌تواند ارش عیب مال معیوب را درخواست کند.
5. اگر پس از تحقق رهن مال تلف یا معیوب شود، مشروط‌له اختیار فسخ معامله را از دست می‌دهد.

مقالات مرتبط

• معنا و مفهوم حسن نیت در قراردادها