ماده ۱۱۰۱ قانون مدنی

ماده ۱۱۰۱ قانون مدنی: هرگاه عقد نکاح قبل از نزدیکی به جهتی فسخ شود زن حق مهر ندارد مگر در صورتی که موجب فسخ، عنن باشد که در این صورت با وجود فسخ نکاح، زن مستحق نصف مهر است.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۱۱۰۰ قانون مدنی
• ماده ۱۱۰۲ قانون مدنی
• ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی
• ماده ۱۰۹۲ قانون مدنی

توضیح واژگان

«عنن» که در ماده ۱۱۰۱ قانون مدنی مورد اشاره قرار گرفته است، به معنای عدم قدرت نشر آلت مرد، یا ناتوانی مرد برای نزدیکی می باشد.

نکات تفسیری دکترین ماده 1101 قانون مدنی

هرگاه عقد نکاح، قبل از نزدیکی به جهتی فسخ شود؛ زن حق مهر ندارد؛ زیرا جنبه معاوضی نکاح در ارتباط با مهریه، دلالت بر بازگشت عوضین به مالک پیش از فسخ دارد و چون دخول رخ نداده؛ عوضی را که زوج، تعهد یا تقبل کرده؛ متعلق به خود او خواهد بود، و تلف مهریه در ید زوجه، حسب مورد او را، ملزم به پرداخت مثل یا قیمت خواهد نمود.

چنانچه فسخ نکاح، پس از دخول رخ دهد؛ با استناد به مفهوم مخالف ماده ۱۱۰۱ قانون مدنی، و نیز اینکه زوجه، به محض وقوع نکاح، مالک مهریه می‌گردد؛ لذا زن مستحق کل مهریه خواهد بود، و فسخ نکاح بعد از دخول، حتی به دلیل عیوب زوجه، مسقط مهریه نخواهد بود؛ مگر اینکه تدلیس زن، باعث مخفی ماندن عیب مزبور شده باشد.

در صورتی که موجب فسخ، عنن بوده؛ و حین نکاح، مهریه ای تعیین نگردیده باشد؛ زن مستحق نصف مهرالمثل خواهد بود.

گفتنی است حکم مهریه در فسخ پیش از دخول، با مواردی که زوجه، قبل از مقاربت مطلقه می‌گردد؛ متفاوت است.

نکات توضیحی ماده 1101 قانون مدنی

چنانچه پس از دخول، نکاح فسخ گردد؛ زن مستحق مهریه خواهد بود؛ زیرا به مجرد عقد، مهریه به ملکیت زوجه درمی آید؛ ولی اگر زوج، به دلیل فریبکاری زن که منتهی به وصلت مزبور شده؛ عقد را فسخ نماید؛ در این صورت زوجه، مستحق هیچ مهری نخواهدبود؛ ولی اگر زوج، استمرار نکاح را، بر فسخ آن ترجیح دهد؛ زوجه مستحق مهریه خواهد بود.

سوابق و مستندات فقهی

سوابق و مستندات فقهی

در صورتی که بعد از عقد، زوج متوجه شود که زوجه، باکره نبوده؛ و بتواند تدلیس وی را، به اثبات برساند؛ می‌تواند بدون پرداخت هیچ مهری به زن، نکاح را فسخ نماید.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 1101 قانون مدنی

1. در صورت فسخ عقد نکاح قبل از نزدیکی، زن به طور کلی حق مهر ندارد.
2. استثنای این قاعده، فسخ نکاح به دلیل عنن (ناتوانی جنسی مرد) است.
3. در صورت فسخ نکاح به دلیل عنن، زن مستحق نصف مهر خواهد بود.
4. فسخ عقد نکاح قبل از نزدیکی، به جز در موارد خاص مثل عنن، تأثیری بر مهریه ندارد.

رویه های قضایی

• نظریه شماره 7/97/334 مورخ 1397/02/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

• به موجب نظریه مشورتی شماره ۳۹۹۲/۷ مورخه ۱۳۸۳/۵/۲۲ اداره حقوقی قوه قضاییه، اگر پس از دخول، نکاح فسخ گردد؛ زن مستحق مهریه خواهد بود؛ زیرا به مجرد عقد، مهریه به ملکیت زوجه درمی آید؛ و اثر فسخ، ناظر به آینده است نه گذشته.

مقالات مرتبط

• ضمانت مهریه