ماده ۲۲۲ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(افزودن لینک به رویه قضایی)
خط ۱۹: خط ۱۹:


== رویه‌های قضایی ==
== رویه‌های قضایی ==
به موجب [[رای اصراری|رأی اصراری]] شماره ۴۳۲ مورخه ۱۵/۴/۱۳۱۱ [[هیئت عمومی دیوان عالی کشور]]، محکومیت متعهد، نسبت به پرداخت قسمتی از هزینه‌های اجرای تعهد، که البته مبلغ مزبور نیز، با نظر [[کارشناسی|کارشناس]] مرضی الطرفین تعیین گردیده؛ مطابق با روح ماده ۲۲۲ قانون مدنی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه قانون مدنی (ویرایش ششم)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=265156|صفحه=|نام۱=معاونت حقوقی ریاست جمهوری|نام خانوادگی۱=|چاپ=7}}</ref>


به موجب [[دادنامه]] شماره ۴۴۲ مورخه ۱۰/۷/۱۳۶۸ شعبه ۱۸ [[دیوان عالی کشور]]، هزینه‌های تنظیم [[سند]] به نام انتقال گیرنده، بر عهده متعهد می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی در آیینه دیوانعالی کشور (در عقود و تعهدات) (مواد 183 الی 263)|ترجمه=|جلد=|سال=1383|ناشر=فردوسی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=275424|صفحه=|نام۱=یداله|نام خانوادگی۱=بازگیر|چاپ=2}}</ref>
* به موجب [[رای اصراری|رأی اصراری]] شماره ۴۳۲ مورخه ۱۵/۴/۱۳۱۱ [[هیئت عمومی دیوان عالی کشور]]، محکومیت متعهد، نسبت به پرداخت قسمتی از هزینه‌های اجرای تعهد، که البته مبلغ مزبور نیز، با نظر [[کارشناسی|کارشناس]] مرضی الطرفین تعیین گردیده؛ مطابق با روح ماده ۲۲۲ قانون مدنی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه قانون مدنی (ویرایش ششم)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=265156|صفحه=|نام۱=معاونت حقوقی ریاست جمهوری|نام خانوادگی۱=|چاپ=7}}</ref>
 
* به موجب [[دادنامه]] شماره ۴۴۲ مورخه ۱۰/۷/۱۳۶۸ شعبه ۱۸ [[دیوان عالی کشور]]، هزینه‌های تنظیم [[سند]] به نام انتقال گیرنده، بر عهده متعهد می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی در آیینه دیوانعالی کشور (در عقود و تعهدات) (مواد 183 الی 263)|ترجمه=|جلد=|سال=1383|ناشر=فردوسی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=275424|صفحه=|نام۱=یداله|نام خانوادگی۱=بازگیر|چاپ=2}}</ref>
به نظر [[نشست‌ قضایی|کمیسیون نشست‌های قضایی]]، به مناسبت نشست قضات دادگستری بندرعباس، اگر در قراردادهایی که بین [[کارفرما]] و [[پیمانکار]] منعقد می‌گردد؛ کارفرما بتواند اثبات نماید که اجرای تعهد را از متعهد مطالبه نموده؛ ولی وی امتناع نموده؛ و در نتیجه متعهدٌله، به هزینه خود، موضوع تعهد را اجرا نموده‌است؛ در این صورت پیمانکار، ملزم به تأدیه مخارج مزبور می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه نشست‌های قضایی مسائل قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5654264|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref>
* به نظر [[نشست‌ قضایی|کمیسیون نشست‌های قضایی]]، به مناسبت نشست قضات دادگستری بندرعباس، اگر در قراردادهایی که بین [[کارفرما]] و [[پیمانکار]] منعقد می‌گردد؛ کارفرما بتواند اثبات نماید که اجرای تعهد را از متعهد مطالبه نموده؛ ولی وی امتناع نموده؛ و در نتیجه متعهدٌله، به هزینه خود، موضوع تعهد را اجرا نموده‌است؛ در این صورت پیمانکار، ملزم به تأدیه مخارج مزبور می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه نشست‌های قضایی مسائل قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5654264|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref>


* [[رای دادگاه درباره اعتبار شرط انتقال مالکیت مال آینده (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۸۰۱۰۷۴)]]
* [[رای دادگاه درباره اعتبار شرط انتقال مالکیت مال آینده (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۸۰۱۰۷۴)]]
* [[رای دادگاه درباره اثر فسخ قرارداد مشارکت بر قرارداد بیع بعدی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۶۰۱۵۲۷)]]
* [[رای دادگاه درباره اثر فسخ قرارداد مشارکت بر قرارداد بیع بعدی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۶۰۱۵۲۷)]]
* [[رای دادگاه درباره اثر اعلام آمادگی فروشنده در مطالبه خسارت تاخیر در تنظیم سند (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۸۰۱۳۰۲)]]


== مصادیق و نمونه‌ها ==
== مصادیق و نمونه‌ها ==

نسخهٔ ‏۱۱ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۵۵

ماده ۲۲۲ قانون مدنی: در صورت عدم ایفای تعهد با رعایت مادهٔ فوق، حاکم می‌تواند به کسی که تعهد به نفع او شده‌است اجازه دهد که خود او عمل را انجام دهد و متخلف را به تأدیهٔ مخارج آن محکوم نماید.

توضیح واژگان

«عهد»، یعنی تعهد، التزام و شرط.[۱][۲]

«تعهد» در لغت، یعنی برعهده گرفتن و خود را مدیون کردن و در اصطلاح، به متعهد شدن، یا برعهده گرفتن فعل یا عملی در برابر دیگری، تعهد گویند.[۳]

پیشینه

مفاد این ماده، با کمی تغییر، از مواد ۱۱۴۲ تا ۱۱۴۴ قانون مدنی فرانسه، اقتباس گردیده‌است.[۴]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

مفاد این ماده، حکایت از اجرای مستقیم تعهد به فعل دارد.[۵] در زمینه اجرای تعهدات، حاکم، قائم مقام شخص ممتنع خواهدبود.[۶] حاکم، به عنوان ولی شخص ممتنع، می‌تواند به متعهدٌله اذن دهد تا شخصی را، جهت اجرای تعهد، استخدام نماید و هزینه آن را از متعهد دریافت نماید.[۷]

با توجه به اینکه لزوم اجرای قرارداد به حکم قانون، لزوم وضعی است نه تکلیفی، لذا حاکم، می‌تواند به متعهدٌله اذن دهد؛ تا شخص دیگری غیر از متعهد، موضوع تعهد را اجرا نماید.[۸]

مفاد ماده ۳ قانون مسئولیت مدنی، پیرامون اختیار دادگاه در تعیین نحوه جبران خسارت، نسبت به مسئولیت‌های قراردادی نیز قابل تسری است.[۹]

رویه‌های قضایی

  • به موجب رأی اصراری شماره ۴۳۲ مورخه ۱۵/۴/۱۳۱۱ هیئت عمومی دیوان عالی کشور، محکومیت متعهد، نسبت به پرداخت قسمتی از هزینه‌های اجرای تعهد، که البته مبلغ مزبور نیز، با نظر کارشناس مرضی الطرفین تعیین گردیده؛ مطابق با روح ماده ۲۲۲ قانون مدنی است.[۱۰]
  • به موجب دادنامه شماره ۴۴۲ مورخه ۱۰/۷/۱۳۶۸ شعبه ۱۸ دیوان عالی کشور، هزینه‌های تنظیم سند به نام انتقال گیرنده، بر عهده متعهد می‌باشد.[۱۱]
  • به نظر کمیسیون نشست‌های قضایی، به مناسبت نشست قضات دادگستری بندرعباس، اگر در قراردادهایی که بین کارفرما و پیمانکار منعقد می‌گردد؛ کارفرما بتواند اثبات نماید که اجرای تعهد را از متعهد مطالبه نموده؛ ولی وی امتناع نموده؛ و در نتیجه متعهدٌله، به هزینه خود، موضوع تعهد را اجرا نموده‌است؛ در این صورت پیمانکار، ملزم به تأدیه مخارج مزبور می‌باشد.[۱۲]

مصادیق و نمونه‌ها

  • اگر شخصی، متعهد گردد که منزلی را، در مدت یک ماه نقاشی نموده؛ و از این کار سر باز زند؛ در این صورت متعهدٌله، می‌تواند به هزینه خود، به اجرای موضوع تعهد پرداخته؛ و پس از اخذ دستور حاکم، مخارج مزبور را، از متعهد دریافت نماید.[۱۳]

مقالات مرتبط

منابع

  1. محمدجعفر جعفری لنگرودی. ضمان عقدی در حقوق مدنی. چاپ 1. گنج دانش، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 35248
  2. محمدجعفر جعفری لنگرودی. ضمان عقدی در حقوق مدنی. چاپ 1. گنج دانش، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 35908
  3. سیدمرتضی قاسم‌زاده. حقوق مدنی اصول قراردادها و تعهدات نظری و کاربردی. چاپ 14. دادگستر، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1445368
  4. حسن ره پیک. حقوق مدنی (حقوق قراردادها). چاپ 2. خرسندی، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1553212
  5. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دایرةالمعارف حقوق مدنی و تجارت (جلد اول) (حقوق تعهدات عقود و ایقاعات). چاپ 1. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4213680
  6. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد اول). چاپ 1. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 83060
  7. سیدعلی حائری شاه باغ. شرح قانون مدنی (جلد اول). چاپ 3. گنج دانش، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 238728
  8. مهدی شهیدی. اندیشه‌های حقوقی (مجموعه مقالات حقوقی). چاپ 2. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 680120
  9. ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 92216
  10. مجموعه قانون مدنی (ویرایش ششم). چاپ 7. معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 265156
  11. یداله بازگیر. قانون مدنی در آیینه دیوانعالی کشور (در عقود و تعهدات) (مواد 183 الی 263). چاپ 2. فردوسی، 1383.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 275424
  12. مجموعه نشست‌های قضایی مسائل قانون مدنی. چاپ 1. جنگل، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5654264
  13. سیدعلی حائری شاه باغ. شرح قانون مدنی (جلد اول). چاپ 3. گنج دانش، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 238728