ماده ۱۱۷۹ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
* {{زیتونی|[[ماده ۱۱۷۸ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | * {{زیتونی|[[ماده ۱۱۷۸ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | ||
* {{زیتونی|[[ماده ۱۱۸۰ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | * {{زیتونی|[[ماده ۱۱۸۰ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | ||
== مواد مرتبط == | == مواد مرتبط == | ||
* [[ماده ۱۱۷۸ قانون مدنی]] | * [[ماده ۱۱۷۸ قانون مدنی]] | ||
| خط ۹: | خط ۷: | ||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
منظور از «تأدیب» که در '''ماده ۱۱۷۹ قانون مدنی''' مورد اشاره قرار گرفته است، بازداشتن از کارهای ناپسند می باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=212652|صفحه=|نام۱=سیدعلی|نام خانوادگی۱=حائری شاه باغ|چاپ=3}}</ref> | منظور از «تأدیب» که در '''ماده ۱۱۷۹ قانون مدنی''' مورد اشاره قرار گرفته است، بازداشتن از کارهای ناپسند می باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=212652|صفحه=|نام۱=سیدعلی|نام خانوادگی۱=حائری شاه باغ|چاپ=3}}</ref> | ||
== نکات تفسیری دکترین ماده 1179 قانون مدنی == | |||
== نکات تفسیری دکترین == | |||
تنبیه طفل، نباید توأم با خشونت و انتقام جویی بوده و اگر عاری از قصد تأدیب باشد؛ مجاز نیست، در واقع نرمی و انعطاف، که لازمه تربیت است را نباید فراموش نمود، تنبیه فرزند، به جهت اجبار او به کارهای خلاف [[شرع]]، متضمن [[مجازات|ضمانت اجرای کیفری]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی خانواده (جلد دوم) (اولاد، روابط پدر و مادر و فرزندان نسب)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4196548|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=7}}</ref> | تنبیه طفل، نباید توأم با خشونت و انتقام جویی بوده و اگر عاری از قصد تأدیب باشد؛ مجاز نیست، در واقع نرمی و انعطاف، که لازمه تربیت است را نباید فراموش نمود، تنبیه فرزند، به جهت اجبار او به کارهای خلاف [[شرع]]، متضمن [[مجازات|ضمانت اجرای کیفری]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی خانواده (جلد دوم) (اولاد، روابط پدر و مادر و فرزندان نسب)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4196548|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=7}}</ref> | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۳: | ||
معلمان که از سوی ابوین طفل، وکالت ضمنی در تربیت او دارند؛ می‌توانند با رعایت حدود تأدیب، به تنبیه و تنزه وی اقدام نمایند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=212664|صفحه=|نام۱=سیدعلی|نام خانوادگی۱=حائری شاه باغ|چاپ=3}}</ref> همچنین اگر طفل دست به اقدامی بزند که جان او در مخاطره باشد؛ شخص بیگانه، می‌تواند به جهت حفظ جان او، به نصیحت، [[تهدید]] یا از باب [[تزاحم اهم و مهم]]، به تنبیه وی بپردازد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=212656|صفحه=|نام۱=سیدعلی|نام خانوادگی۱=حائری شاه باغ|چاپ=3}}</ref> | معلمان که از سوی ابوین طفل، وکالت ضمنی در تربیت او دارند؛ می‌توانند با رعایت حدود تأدیب، به تنبیه و تنزه وی اقدام نمایند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=212664|صفحه=|نام۱=سیدعلی|نام خانوادگی۱=حائری شاه باغ|چاپ=3}}</ref> همچنین اگر طفل دست به اقدامی بزند که جان او در مخاطره باشد؛ شخص بیگانه، می‌تواند به جهت حفظ جان او، به نصیحت، [[تهدید]] یا از باب [[تزاحم اهم و مهم]]، به تنبیه وی بپردازد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=212656|صفحه=|نام۱=سیدعلی|نام خانوادگی۱=حائری شاه باغ|چاپ=3}}</ref> | ||
== سوابق و مستندات فقهی == | == سوابق و مستندات فقهی == | ||
=== سوابق و مستندات فقهی === | === سوابق و مستندات فقهی === | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۰: | ||
* بنا بر روایتی دیگر از امام صادق، تنبیه کودک، فقط باید با یک ضرب با دست صورت پذیرد؛ و اگر تنبیه طفل، با یک ضرب، مؤثر نباشد؛ با توجه به شرایط و شدت ناهنجاری، تنبیه او حداکثر تا پنج ضربه مانعی ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه سخنرانی های ارائه شده در سمینار دادرسی ویژه نوجوانان - تهران، 2و 3 اسفند 1378|ترجمه=|جلد=|سال=1378|ناشر=معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضائیه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1375792|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> | * بنا بر روایتی دیگر از امام صادق، تنبیه کودک، فقط باید با یک ضرب با دست صورت پذیرد؛ و اگر تنبیه طفل، با یک ضرب، مؤثر نباشد؛ با توجه به شرایط و شدت ناهنجاری، تنبیه او حداکثر تا پنج ضربه مانعی ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه سخنرانی های ارائه شده در سمینار دادرسی ویژه نوجوانان - تهران، 2و 3 اسفند 1378|ترجمه=|جلد=|سال=1378|ناشر=معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضائیه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1375792|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> | ||
=== سوابق و مستندات فقهی === | === سوابق و مستندات فقهی === | ||
* طی [[استفتاء|استفتایی]] از [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]]، چنین پاسخ داده شده است که: تنبیه طفل مجاز نبوده؛ و علاوه بر [[دیه]]، مستوجب [[تعزیر]] است، مگر اینکه جزئی و مختصر بوده و هیچ اثری در بدن باقی نگذارد؛ هر چند بهتر است؛ به جای تنبیه طفل، او را مورد محبت و تشویق قرار داد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نشریه دادرسی، شماره 69، مرداد و شهریور 1387|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=سازمان قضایی نیروهای مسلح|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2060056|صفحه=|نام۱=سازمان قضایی نیروهای مسلح|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> | * طی [[استفتاء|استفتایی]] از [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]]، چنین پاسخ داده شده است که: تنبیه طفل مجاز نبوده؛ و علاوه بر [[دیه]]، مستوجب [[تعزیر]] است، مگر اینکه جزئی و مختصر بوده و هیچ اثری در بدن باقی نگذارد؛ هر چند بهتر است؛ به جای تنبیه طفل، او را مورد محبت و تشویق قرار داد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نشریه دادرسی، شماره 69، مرداد و شهریور 1387|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=سازمان قضایی نیروهای مسلح|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2060056|صفحه=|نام۱=سازمان قضایی نیروهای مسلح|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> | ||
* تنبیه جهت الزام کودک به اقامه نماز اشکالی ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فصلنامه حقوقی مجد سال اول، شماره اول، تابستان 1386|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1863956|صفحه=|نام۱=مجمع علمی|فرهنگی مجد|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> | * تنبیه جهت الزام کودک به اقامه نماز اشکالی ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فصلنامه حقوقی مجد سال اول، شماره اول، تابستان 1386|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1863956|صفحه=|نام۱=مجمع علمی|فرهنگی مجد|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> | ||
== نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 1179 قانون مدنی == | |||
== نکات توصیفی هوش مصنوعی == | |||
{{هوش مصنوعی (ماده)}} | {{هوش مصنوعی (ماده)}} | ||
# والدین اجازه تنبیه فرزند خود را دارند. | # والدین اجازه تنبیه فرزند خود را دارند. | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۲: | ||
# حقوق کودک باید در فرایند تنبیه رعایت شود. | # حقوق کودک باید در فرایند تنبیه رعایت شود. | ||
# تنبیه بدنی یا هرگونه تنبیه خشونت‌آمیز مفرط ممنوع است. | # تنبیه بدنی یا هرگونه تنبیه خشونت‌آمیز مفرط ممنوع است. | ||
== رویه های قضایی == | == رویه های قضایی == | ||
* به موجب [[نظریه مشورتی]] شماره ۷۲۸۵۴ مورخه ۱۳۷۰/۶/۳۰ [[اداره کل حقوقی قوه قضائیه|اداره حقوقی قوه قضاییه]]، تنبیه طفل نباید منجر به تغییر رنگ پوست او گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نقش عرف در تفسیر قوانین خانواده|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4951720|صفحه=|نام۱=اکرم|نام خانوادگی۱=محمدی ارانی|چاپ=1}}</ref> | * به موجب [[نظریه مشورتی]] شماره ۷۲۸۵۴ مورخه ۱۳۷۰/۶/۳۰ [[اداره کل حقوقی قوه قضائیه|اداره حقوقی قوه قضاییه]]، تنبیه طفل نباید منجر به تغییر رنگ پوست او گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نقش عرف در تفسیر قوانین خانواده|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4951720|صفحه=|نام۱=اکرم|نام خانوادگی۱=محمدی ارانی|چاپ=1}}</ref> | ||
* به موجب نظریه مشورتی شماره ۸۷۰۹/۷ مورخه ۱۳۶۹/۳/۱۳، تنبیه طفل، تا حد تأدیب او [[جرم]] نیست، ولی اگر پدر را در مظان [[اتهام]] قرار دهد؛ [[قیم اتفاقی]] می‌تواند از او [[شکایت]] نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نقش عرف در تفسیر قوانین خانواده|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4951720|صفحه=|نام۱=اکرم|نام خانوادگی۱=محمدی ارانی|چاپ=1}}</ref> | * به موجب نظریه مشورتی شماره ۸۷۰۹/۷ مورخه ۱۳۶۹/۳/۱۳، تنبیه طفل، تا حد تأدیب او [[جرم]] نیست، ولی اگر پدر را در مظان [[اتهام]] قرار دهد؛ [[قیم اتفاقی]] می‌تواند از او [[شکایت]] نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نقش عرف در تفسیر قوانین خانواده|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4951720|صفحه=|نام۱=اکرم|نام خانوادگی۱=محمدی ارانی|چاپ=1}}</ref> | ||
== مصادیق و نمونه ها == | == مصادیق و نمونه ها == | ||
* تنبیه طفل، می‌تواند با تحریم غذا، حبس در اتاقی مجزا و کتک زدن وی صورت پذیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی خانواده (جلد دوم) (اولاد، روابط پدر و مادر و فرزندان نسب)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4196548|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=7}}</ref> | * تنبیه طفل، می‌تواند با تحریم غذا، حبس در اتاقی مجزا و کتک زدن وی صورت پذیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی خانواده (جلد دوم) (اولاد، روابط پدر و مادر و فرزندان نسب)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4196548|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=7}}</ref> | ||
== مقالات مرتبط == | == مقالات مرتبط == | ||
* [[مبانی فقهی و حقوقی خشونت تربیتی در مواجهه با اطفال بزهکار]] | * [[مبانی فقهی و حقوقی خشونت تربیتی در مواجهه با اطفال بزهکار]] | ||
| خط ۵۶: | خط ۴۶: | ||
* [[مبانی فقهی و بایسته های قانون ( نحوه اهدای جنین به زوجین نابارور) (مصوب 8/5/1382)|مبانی فقهی و بایسته‌های قانون ( نحوه اهدای جنین به زوجین نابارور) (مصوب ۸/۵/۱۳۸۲)]] | * [[مبانی فقهی و بایسته های قانون ( نحوه اهدای جنین به زوجین نابارور) (مصوب 8/5/1382)|مبانی فقهی و بایسته‌های قانون ( نحوه اهدای جنین به زوجین نابارور) (مصوب ۸/۵/۱۳۸۲)]] | ||
* [[خشونت خانگی؛ نقض کرامت ذاتی کودک و راهکارهای مقابله با آن دراندیشهی حقوقی اسلام|خشونت خانگی؛ نقض کرامت ذاتی کودک و راهکارهای مقابله با آن دراندیشهی حقوقی اسلام]] | * [[خشونت خانگی؛ نقض کرامت ذاتی کودک و راهکارهای مقابله با آن دراندیشهی حقوقی اسلام|خشونت خانگی؛ نقض کرامت ذاتی کودک و راهکارهای مقابله با آن دراندیشهی حقوقی اسلام]] | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
| خط ۶۵: | خط ۵۴: | ||
[[رده:نگاهداری و تربیت اطفال]] | [[رده:نگاهداری و تربیت اطفال]] | ||
[[رده:حضانت]] | [[رده:حضانت]] | ||
{{DEFAULTSORT:ماده 5905}} | |||
نسخهٔ ۱۷ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۳۶
ماده ۱۱۷۹ قانون مدنی: ابوین حق تنبیه طفل خود را دارند ولی به استناد این حق نمی‌توانند طفل خود را خارج از حدود تأدیب، تنبیه نمایند.
مواد مرتبط
توضیح واژگان
منظور از «تأدیب» که در ماده ۱۱۷۹ قانون مدنی مورد اشاره قرار گرفته است، بازداشتن از کارهای ناپسند می باشد.[۱]
نکات تفسیری دکترین ماده 1179 قانون مدنی
تنبیه طفل، نباید توأم با خشونت و انتقام جویی بوده و اگر عاری از قصد تأدیب باشد؛ مجاز نیست، در واقع نرمی و انعطاف، که لازمه تربیت است را نباید فراموش نمود، تنبیه فرزند، به جهت اجبار او به کارهای خلاف شرع، متضمن ضمانت اجرای کیفری است.[۲]
تبعیت طفل از فرامین پدر و مادر را باید تکلیف دانست نه تعهد؛ زیرا ضمانت اجرای تخلف از چنین اوامری، تنبیه طفل در حدود تأدیب او است؛ لذا حقوق ابوین در فرمان پذیری اولادشان از آنها، به حق عینی نزدیکتر است تا به حق دینی.[۳]
معلمان که از سوی ابوین طفل، وکالت ضمنی در تربیت او دارند؛ می‌توانند با رعایت حدود تأدیب، به تنبیه و تنزه وی اقدام نمایند،[۴] همچنین اگر طفل دست به اقدامی بزند که جان او در مخاطره باشد؛ شخص بیگانه، می‌تواند به جهت حفظ جان او، به نصیحت، تهدید یا از باب تزاحم اهم و مهم، به تنبیه وی بپردازد.[۵]
سوابق و مستندات فقهی
سوابق و مستندات فقهی
- به موجب آیه ۲۳۳ سوره بقره: "... لَا تُضَارَّ وَالِدَةٌ بِوَلَدِهَا وَلَا مَوْلُودٌ لَهُ بِوَلَدِهِ…"، ابوین طفل، مجاز به آزار و اذیت وی نیستند.[۶]
- با استناد به روایتی از امام صادق، اگر طفلی سرقت نماید؛ دفعه اول و دوم، مجازات نمی‌گردد؛ اما سرقت کودک برای بار سوم، متضمن تنبیه او است.[۷]
- بنا بر روایتی دیگر از امام صادق، تنبیه کودک، فقط باید با یک ضرب با دست صورت پذیرد؛ و اگر تنبیه طفل، با یک ضرب، مؤثر نباشد؛ با توجه به شرایط و شدت ناهنجاری، تنبیه او حداکثر تا پنج ضربه مانعی ندارد.[۸]
سوابق و مستندات فقهی
- طی استفتایی از مراجع تقلید، چنین پاسخ داده شده است که: تنبیه طفل مجاز نبوده؛ و علاوه بر دیه، مستوجب تعزیر است، مگر اینکه جزئی و مختصر بوده و هیچ اثری در بدن باقی نگذارد؛ هر چند بهتر است؛ به جای تنبیه طفل، او را مورد محبت و تشویق قرار داد.[۹]
- تنبیه جهت الزام کودک به اقامه نماز اشکالی ندارد.[۱۰]
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 1179 قانون مدنی
 | محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- والدین اجازه تنبیه فرزند خود را دارند.
- تنبیه نباید از حدود تأدیب و تربیت خارج شود.
- هدف از تنبیه باید اصلاح و تربیت کودک باشد.
- تنبیه باید متناسب با رفتار کودک و به صورت معقول انجام شود.
- حقوق کودک باید در فرایند تنبیه رعایت شود.
- تنبیه بدنی یا هرگونه تنبیه خشونت‌آمیز مفرط ممنوع است.
رویه های قضایی
- به موجب نظریه مشورتی شماره ۷۲۸۵۴ مورخه ۱۳۷۰/۶/۳۰ اداره حقوقی قوه قضاییه، تنبیه طفل نباید منجر به تغییر رنگ پوست او گردد.[۱۱]
- به موجب نظریه مشورتی شماره ۸۷۰۹/۷ مورخه ۱۳۶۹/۳/۱۳، تنبیه طفل، تا حد تأدیب او جرم نیست، ولی اگر پدر را در مظان اتهام قرار دهد؛ قیم اتفاقی می‌تواند از او شکایت نماید.[۱۲]
مصادیق و نمونه ها
- تنبیه طفل، می‌تواند با تحریم غذا، حبس در اتاقی مجزا و کتک زدن وی صورت پذیرد.[۱۳]
مقالات مرتبط
- مبانی فقهی و حقوقی خشونت تربیتی در مواجهه با اطفال بزهکار
- بررسی فقهی حقوقی انفساخ عقد نکاح ناشی از موت مغزی و آثار آن بر روابط زوجین
- جلوه هایی از کارکردهای تفضیلی عرف در نظام کیفری تقنینی ماهوی عمومی
- آثار حقوقی تغییر جنسیت افراد دوجنسی
- آسیب‌شناسی ماده سوم قانون نحوة اهدای جنین به زوجین نابارور (مصوب ۸ مرداد ۱۳۸۲)
- مبانی فقهی و بایسته‌های قانون ( نحوه اهدای جنین به زوجین نابارور) (مصوب ۸/۵/۱۳۸۲)
- خشونت خانگی؛ نقض کرامت ذاتی کودک و راهکارهای مقابله با آن دراندیشهی حقوقی اسلام
منابع
- ↑ سیدعلی حائری شاه باغ. شرح قانون مدنی (جلد دوم). چاپ 3. گنج دانش، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 212652
- ↑ ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی خانواده (جلد دوم) (اولاد، روابط پدر و مادر و فرزندان نسب). چاپ 7. شرکت سهامی انتشار، 1385. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4196548
- ↑ عبدالمجید امیری قائم مقامی. حقوق تعهدات (جلد اول) (وقایع حقوقی، کلیات حقوق تعهدات). چاپ 3. میزان، 1385. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1292236
- ↑ سیدعلی حائری شاه باغ. شرح قانون مدنی (جلد دوم). چاپ 3. گنج دانش، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 212664
- ↑ سیدعلی حائری شاه باغ. شرح قانون مدنی (جلد دوم). چاپ 3. گنج دانش، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 212656
- ↑ فصلنامه حقوقی مجد سال اول، شماره اول، تابستان 1386. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1863912
- ↑ مجموعه سخنرانی های ارائه شده در سمینار دادرسی ویژه نوجوانان - تهران، 2 و 3 اسفند 1378. معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضائیه، 1378. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1375792
- ↑ مجموعه سخنرانی های ارائه شده در سمینار دادرسی ویژه نوجوانان - تهران، 2و 3 اسفند 1378. معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضائیه، 1378. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1375792
- ↑ نشریه دادرسی، شماره 69، مرداد و شهریور 1387. سازمان قضایی نیروهای مسلح، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2060056
- ↑ فصلنامه حقوقی مجد سال اول، شماره اول، تابستان 1386. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1863956
- ↑ اکرم محمدی ارانی. نقش عرف در تفسیر قوانین خانواده. چاپ 1. میزان، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4951720
- ↑ اکرم محمدی ارانی. نقش عرف در تفسیر قوانین خانواده. چاپ 1. میزان، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4951720
- ↑ ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی خانواده (جلد دوم) (اولاد، روابط پدر و مادر و فرزندان نسب). چاپ 7. شرکت سهامی انتشار، 1385. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4196548